دوگانه آکادمیک و عمل گرایی در جغرافیا

جغرافیا در ایران همواره میان دو مسیر اصلی حرکت کرده است: مسیر آکادمیک و مسیر عمل گرایی. مسیر آکادمیک شامل پژوهش های نظری، توسعه مفاهیم بنیادین و تمرکز بر تئوری است. جغرافی دانان در این مسیر مدل های اقلیمی، تحلیل های انسانی و شهری را با دقت علمی پیش می برند و یافته های خود را در ژورنال های داخلی و بین المللی منتشر می کنند. این مسیر پایه دانش را شکل می دهد، اما اثر مستقیم آن بر تصمیم گیری های عملی و زندگی روزمره مردم محدود است.

در مقابل، مسیر عمل گرایی شامل استفاده از یافته های پژوهشی برای حل مشکلات واقعی جامعه است. جغرافی دانان عمل گرا با تلفیق علم و تجربه میدانی، در حوزه هایی مانند مدیریت منابع طبیعی، برنامه ریزی کشاورزی، توسعه شهری و روستایی و ارتقای آموزش و پژوهش کاربردی فعالیت می کنند. اثر این مسیر بر محیط و جامعه ملموس است و نتایج پژوهش ها به راحتی قابل بهره برداری عملی است.

هیچ یک از این مسیرها به تنهایی بر دیگری برتری ندارد. مسیر آکادمیک پایه دانش را شکل می دهد و مسیر عمل گرایی آن را به جامعه منتقل می کند. جغرافیا در ایران نیازمند تلفیق این دو است: علم باید با عمل پیوند بخورد و تجربه میدانی باید به توسعه تئوری ها کمک کند. تنها در این صورت است که جغرافیا می تواند فراتر از یک رشته دانشگاهی عمل کند و ابزاری موثر برای توسعه پایدار، مدیریت منابع و ارتقای کیفیت زندگی در مناطق مختلف کشور باشد.