برگی از زندگی استاد شهریار

استاد سید محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار فرزند حاج میر آقا خشکنابی که خود از اهل ادب بود در تبریز چشم به جهان گشود .

تولد شهریار متقارن انقلاب مشروطیت بود و بین سالهای ۱283 _ 1285 در روستای خشک ناب نزدیک بخش قره چمن متولد شد . او کریم الطبع و با ایمان بود محمد حسین تحصیل را در مکتب خانه قریه زادگاهش با گلستان سعدی ، نصاب قرآن و حافظ آغاز کرد و نخستین مربی او مادرش و سپس مرحوم امیر خیزی بود .

تحصیلات ابتدایی را در مدرسه دارالفنون تهران به پایان رساند و در سال 1303 شمسی وارد مدرسه طب شد تا آخرین سال پزشکی را با هر مشقتی که داشت سپری کرد ؛ اما به سبب پیشآمدهای عاطفی و عشقی از ادامه تحصیل منصرف شد و کمی قبل از اخذ مدرک دکتری ، پزشکی را رها کرد و به خدمات دولتی پرداخت .

به قول خود شهریار این شکست ، و ناکامی عشقی ، موهبت الهی بود که از عشق مجازی به عشق حقیقی و معنوی رسید .

در اوایل جوانی و آغاز شاعری ، بهجت و پس از سال 1300 که به تهران رفت ( شیوا ) تخلص می کرد ؛ ولی به انگیزه قلبی و ایمانی که از همان کودکی به خواجه شیراز داشت برای یافتن تخلص بهتری وضو گرفت ، نیت کرد و دوباره از دیوان حافظ تفعل زد که هر دو بار کلمه شهریار آمد و چه تناسبی داشت با غریبی او و نیت تقاضای تخلص از خواجه .

غم غریبی و محنت چو بر نمی تابم

روم به شهر خود و شهریار خود باشم

دوام عمر او ز ملک او بخواه ز لطف حق حافظ 

که چرخ این سکه دولت به نام شهریار زدند .

هرچند خود نیتی درویشانه کرده بود و تخلصی خاکسارانه می خواست ، ولی به احترام حافظ تخلص شهریار را پذیرفت .

شهریار شاعری مومن و مسلمان بود . خصوصیات بارز او رقت قلب و حساسیت بالا ، فروتنی و درویشی که مسلک همیشگی وی بود ، مهمان دوستی و مهمان نوازی ، اخلاص و صمیمیت به ویژه با دوستان واقعی علاقه مفرط به تمامی هنرها بخصوص شعر ، موسیقی و خوشنویسی بود .

او خط نسخ و نستعلیق و بویژه خط تحریر را خوب می نوشت. در جوانی سه تار می زد و آن طور نیکو می نواخت که اشک استاد ابوالحسن صبا را جاری میکرد و برای ساز خود می سرود .

نالد به حال زار من امشب سه تار من

ای مایه تسلی شبهای تار من ...

پس از مدتی برای همیشه سه تار را هم کنار گذاشت . 

خاطرات کودکی و نوجوانی شهریار بیشتر در منظومه های حیدر بابا شاهکار کم نظیر ترکی ، است که با خواندن آنها می توان دورنمای کودکی و نوجوانی او را کم و بیش مجسم کرد ، تلخ ترین خاطره زندگی شهریار مرگ مادر است که در تاریخ 31 تیرماه 1333 اتفاق افتاد و شاهکار خوب و به یادماندنی وای مادرم یادگار آن دوران است .

مادرش همچون پدر در قم دفن شد ، از سال1310 تا 1314 در اداره ثبت اسناد نیشابور و مشهد خدمت کرد . در نیشابور خدمت نقاش بزرگ کمال الملک رسید و آن مثنوی زیبا و معروف را برای وی سرود . در مشهد نیز همدم و معاصر استاد فرخ خراسانی ، گلشن آزادی ، نوید و دیگر شاعران گران مایه از آن خطه پر برکت بود . در سال 1315 شمسی به تهران منتقل شد و مدتی در شهرداری و پیشه هنر و سپس در بانک کشاورزی به کار پرداخت .

چند سالی در عوالم درویشی سیر کرد ، سرانجام به زادگاه اصلی خود تبریز باز گشت و تا زمان بازنشستگی در بانک کشاورزی تبریز خدمت کرد . عاقبت پس از 83 سال زندگی شاعرانه پر بار و با افتخار روح این شاعر بزرگ در 27 شهریور ماه 1367 به ملکوت اعلا پیوست و جسمش در مقبره الشعرای تبریز که مدفن بسیاری از شعرا و هنرمندان آن دیار ارجمند است به خاک سپرده شد . به مناسبت اولین سالگرد درگذشت او وزارت پست و تلگراف در سری تمبر های ایرانی تصویر شهریار و مقبره الشعرای تبریز را به همراه شعر معروف ( علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را ) به خط شکسته نستعلیق انتشار داد . همچنین کتاب یادنامه شهریار به خط خوشنویسان اصفهان و مجموعه مفصل دیگری به نام سوگنامه و یادواره فارسی و ترکی شهریار از سوی کتاب فروشی ارگ تبریز منتشر شد .

روزنامه صبح ایران دوشنبه 27 شهریور 1396 شماره 5499