توبه محققان

[محی الدین ابن عربی]

(توبه المحققین لا ترتفع دنیا و لا آخره) و اعلم ان مقام التوبه من المقامات المستصحبه الی حین الموت، ما دام (العبد) مخاطبا بالتکلیف. اعنی التوبه المشروعه. و اما توبه المحققین فلا ترتفع دنیا و لا آخره، فلها البدایه و لا نهایه لها. الا ان یکون الاسم (الالهی)" التواب" فی المظهر عین الظاهر، فلا بدء فی احواله و لا نهایه، و ان کانت کل توبه لها بدء. (1)

___

(توبه محققان نه در دنیا و نه در آخرت بر طرف نمی گردد) بدان! مقام توبه از مقاماتی است که تا دم مرگ همراه است، یعنی مادام که بنده مخاطب به تکلیف می باشد، و مرادم از این توبه ی مشروع است؛ اما توبه ی محققان نه در دنیا و نه در آخرت بر طرف نمی گردد، بنابراین آن را آغاز هست و انجام نیست، جز آنکه اسم الهی «التواب» در مظهر، عین ظاهر می باشد، لذا در احوالش نه آغازی هست و نه انجامی، اگر چه هر توبه ای دارای آغازی می باشد، (2)

***

[یزدانپناه عسکری]

تکلیف، تکلیف آگاهی است. گناه سرپیچی کردن از تکلیف است: (و اذ اخذ ربک من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم و اشهدهم علی انفسهم ا لست بربکم قالوا بلی شهدنا ان تقولوا یوم القیامه انا کنا عن هذا غافلین – الاعراف/172). تداوم انجام توبه محققان در مظهر عین است.

_____________

1 - محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه(عثمان یحیی)، 14جلد، دار احیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: دوم، 1994 م. ج13 ؛ ص 291، 292 (365/13)

2 - فتوحات مکیه، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383، جلد هفتم، صفحه 16 (365/13)