«داوری هدایتگر« رویکردی کاربردی و نوین در داوری های حقوقی

«داوری هدایتگر» در نظام حقوقی ایران؛ حل و فصل اختلافات ناشی از قراردادهای مشارکت در ساخت عمدتا از طریق داوری و در چارچوب صلاحیت های مضیق داور صورت می گیرد؛ رویکردی که داور را به ایفای نقشی صرفا حقوقی و محدود مقید می سازد. این در حالی است که در بسیاری از نظام های حقوقی پیشرو، با بهره گیری از شیوه های نوین حل اختلاف، داوران کارکردی فراتر یافته و با ایفای نقشی فعال در مدیریت فرایند رسیدگی، پیشگیری از تنش ها و تضمین استمرار روابط قراردادی موثر واقع می شوند. نتایج آماری نیز نشان دهنده موفقیت این رویکرد در کاهش دعاوی و ارتقای اعتماد طرفین است. پرسش اساسی آن است که چگونه می توان چنین الگوهایی را با ساختار حقوقی ایران همسو ساخت؟ مطالعه قواعد فقهی و اصول کلی حقوقی آشکار می سازد که بسترهای لازم در حقوق داخلی موجود است، اما بهره برداری از آنها مستلزم ارتقای فنون و تکنیک های داوری و گذار از الگوی سنتی به شیوه های نوین است. این مقاله با تکیه بر فلسفه عمل گرایی و ظرفیت های فقه، عرف و قوانین ایران، الگوی «داوری هدایتگر» را معرفی می کند؛ الگویی ترکیبی و پویا که مذاکره، میانجی گری و داوری را در هم می آمیزد و با اعطای اختیار تعدیل و تکمیل قرارداد به داور، امکان مدیریت موثر اختلافات و برقراری تعادل قراردادی را فراهم می آورد. (داوری هدایتگر عنوان مقاله ای از نویسنده و در دست چاپ است).