جزوه رابطه آب خاک و گیاه دکتر حسن خسروی دانشگاه تهران

اهمیت مطالعه آب و خاک و گیاه

 متخصصان گیاه شناسی و اکولوژی گیاهی: دیدگاه تخصصی و شاید تئوری

 متخصصان کشاورزی و منابع طبیعی: جنبه های کاربردی این روابط و استفاده از آنها در تولید محصولات غذایی

برای جمعیت رو به افزایش دنیا حائز اهمیت است.

 بررسی ها نشان داده است که از توان تولید محصولات کشاورزی سالانه 05 درصد به دلیل خشکسالی و 71 درصد

به دلیل زه دار شدن و ماندابی شدن زمین کاسته می شود. به عبارت دیگر کمبود یا زیاد بود آب موجب می شود تا

توان تولید محصول 01 درصد کاهش یابد.

 به این مقدار باید زیان های ناشی از یخبندان، تنش های حرارتی، شوری آب و خاک، اثرات آفات و امراض و سایر

عوامل تنش زا محیطی را نیز افزود.

 توان تولید بالقوه گندم 71 تن در هکتار 1 1 تن محصول در سطح مزرعه -

 تداوم حیات دنیا بستگی به مواد غذایی داشته و تولید مواد غذایی نیز در گرو پایداری منابع آب و خاک و سایر

عوامل اقلیمی است و اگر بخواهیم برای جمعیتی که هر روز بر تعداد آن افزوده می شود غذای کافی تهیه کنیم لازم

است روابط آب و خاک و عوامل محیطی با گیاهان زراعی را بشناسیم تا از آنها در جهت تولید بیشتر محصول

استفاده شود.

اهمیت و نقش آب:

 برای آنکه وضعیت آب در خاک و گیاه را بهتر درک کنیم لازم است در ابتدا به اهمیت و نقش آب در در زنجیره

خاک گیاه اتمسفر و بخصوص خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن بپردازیم. - -

 آب یکی از معمولی ترین و عین حال مهمترین ماده موجود در کره زمین است.

 آب فراوانترین مادهای است کهبیش از دو سوم از سطح کره زمین را پوشانده است وحتی درخشک ترین اقلیم ها

آب به صورت بخار در اتمسفر وجود دارد.

 آب به عنوان ماده حیاتی و جزء اصلی ساختمان گیاهان و جانوران می باشد. تنوع و فراوانی گیاهان در قسمتهای

مختلف زمین بیش از هر عامل محیطی دیگر به مقدار آب بستگی دارد که در دسترس گیاه قرار می گیرد.

اهمیت اکولوژیکی آب

 پراکندگی گیاهان در سطح زمین اساسا توسط دو عامل آب و درجه حرارت کنترل می شود. در مناطقی که دما

برای رشد گیاهان مناسب باشد توزیع گیاهان اصولا به مقدار و پراکنش نزولات جوی بستگی دارد.

 اثر دما بر روی رشد و نمو گیاهان از طریق رابطه آن با مقدار آب اعمال می شود.همان مقدار آبی که مثلا در یک

اقلیم سرد باعث پوشش جنگلی می شود در یک منطقه دیگر با آب و هوای گرم فقط برای پوشش علفزاری کفایت

می کند.

اهمیت فیزیولوژیکی آب :

 اهمیت اکولوژیک آب در واقع بدلیل اهمیتی است که این ماده از نظر فیزیولوژیک دارا می باشد. تنها راهی که یک

عامل محیطی مثل آب بتواند اثری بر رشد گیاه داشته باشد این است که فرایندها و شرایط فیزیولوژیکی داخل گیاه

را تحت تاثیر قرار دهد.

 بیشتر فرایندهایی که در گیاه صورت می پذیرد چه به طور مستقیم و چه بصورت غیر مستقیم به وجود آب بستگی

دارد.

 فعالیتهای متابولیکی سلول ها و گیاهان به مقدار آب آنها بسیار وابسته است.