انتخاب سوژه ها و تاثیر الگوریتم ها بر دیده شدن مطالب در شبکه های اجتماعی

دانشگاه پیام نور (همه مراکز) 

رسانه به مثابه قدرت نرم رسانه ها دیگر صرفا ابزار انتقال اطلاعات نیستند؛ آن ها ساختارهایی پیچیده اند که در شکل دادن به افکار عمومی، جهت دهی به گفتمان ها و حتی خلق واقعیت نقش دارند. در عصر دیجیتال، این قدرت نرم با الگوریتم ها، داده کاوی و شخصی سازی محتوا ترکیب شده و به سطحی بی سابقه از نفوذ رسیده است. 

 رسانه ها محتوا را از خبرگزاری ها، خبرنگاران، کاربران و هوش مصنوعی دریافت می کنند. اما آنچه منتشر می شود، حاصل انتخاب های سردبیری و سیاست های پلتفرم است. در فرایند انتخاب سوژه ها موارد یاد شده دخیل خواهند بود : 1- جذابیت عمومی و پتانسیل وایرال شدن 2- هم راستایی با خط مشی رسانه یا پلتفرم 3- قابلیت تحریک احساسات (ترس، خشم، شادی) 4- امکان تعامل بالا (کامنت، اشتراک گذاری، لایک) . 

 مهندسی دیده شدن الگوریتم های شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر (X)، تیک تاک و لینکدین ، تعیین می کنند که چه محتوایی در فید کاربران نمایش داده شود. این الگوریتم ها بر اساس معیارهایی چون تعامل، تازگی، ارتباط موضوعی و کیفیت محتوا عمل می کنند. عوامل کلیدی در الگوریتم ها شامل : 

 1 - تعامل (Engagement): هرچه میزان لایک، کامنت، اشتراک گذاری بیشتر باشد، احتمال دیده شدن محتوا افزایش می یابد.

 2- تازگی (Recency): پست های تازه تر اولویت دارند. 

3- ارتباط موضوعی (Relevance): الگوریتم ها علایق کاربر را تحلیل کرده و محتوای مرتبط را نمایش می دهند. 

4- رابطه اجتماعی (Relationship): محتوا از کسانی که کاربر بیشتر با آن ها تعامل دارد، بیشتر نمایش داده می شود. 

5- فرمت محتوا: ویدئو، ریلز و استوری ها معمولا اولویت دارند. 

 به اختصار پیامدهای الگوریتمی شدن رسانه ها را بدین ترتیب میتوان برشمرد: 

الف) حباب های فیلتر (Filter Bubbles) ؛ کاربران در دایره ای از محتواهایی قرار می گیرند که دیدگاه هایشان را تایید می کند و از دیدگاه های مخالف دور می مانند. 

 ب) قطبی سازی سیاسی و اجتماعی رسانه ها ؛ با تقویت تعصبات و انتشار اخبار جهت دار، به قطبی سازی جامعه دامن می زنند. 

 ج) گسترش اخبار جعلی الگوریتم ها ؛ گاهی به انتشار اخبار جعلی کمک می کنند، زیرا این اخبار تعامل بالایی دارند و سریع تر وایرال می شوند. 

د) فشار اقتصادی و کاهش کیفیت ؛ رسانه ها برای جذب مخاطب و تبلیغات، به تولید محتوای سطحی و پرطرفدار روی می آورند و از مسائل مهم غافل می مانند. 

راهکارهای پیشنهادی در این رابطه شامل: 1- اهمیت مقوله آموزش سواد رسانه ای: آموزش تفکر انتقادی و تحلیل محتوا برای تشخیص اخبار جعلی و جهت دار.

2- تنوع در مصرف داده های رسانه ها : استفاده از منابع مختلف برای جلوگیری از تک صدایی. 

3- حمایت از رسانه های مستقل : تقویت رسانه هایی که بی طرفانه و مسئولانه عمل می کنند.

4 - شفافیت الگوریتم ها : مطالبه از پلتفرم ها برای توضیح نحوه عملکرد الگوریتم ها و امکان کنترل بیشتر توسط کاربران. 

 رسانه به مثابه آینه و مهندسی افکار ، هم بازتاب دهنده واقعیت اند و هم سازنده آن. درک ساختار و منطق آن ها، به ما کمک می کند تا در عصر اطلاعات، آگاهانه تر زیست کنیم، انتخاب کنیم و تاثیر بگذاریم.