از خدای به خلق نگریستن

[ابو سعید ابوالخیر] (1)

راه خدای گیرید و همه را به خدای بینید، از خدای به خلق نگرید کی: من نظر الی الخلق استراح منهم.

***

[بو بکر قصری] (2)

به نظر لدنی نگریستن.

***

[یزدانپناه عسکری]

هرکس به خلق به چشم خلق بنگرد با آن ها به خصومت خواهد افتاد و هرکس از چشم خدا به خلق بنگرد از زحمت آن ها راحت است.

انسان مخلص و آگاه، هیچ گاه نمی تواند به همنوعانش ضرری برساند. و چون شناخت دارد که آن ها اسیرند (اسیرخودمهم بینی، اسیر گفتگوی درون و اسیر نفس قرین به اقطاع و اغوا در خلقت هستند و . . .) ، از آن ها ناراحت نمی شود و از سر راهشان کنار می رود .

کسی که نیم نگاهی به ابدیت می اندازد، دیگر مسائل روزمره برایش حقیر است.

نظر لدنی یعنی نظری با کلاس بالاتر و نظری با مسامحه و تساهل یعنی نظری با دید حق. نه ، با دید خلق یعنی نظری که مرگ را به عنوان مشاور قرار می دهد، و متوجه است که هیچ یک از اعمال صادر شده توسط بشر تسخیر و استثمار شده توسط نفس قرین اهمیت و ارزش چندانی ندارد.

____

- قال فبعزتک لاغوینهم اجمعین - ص : 82

1- اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید تالیف محمد بن منور ابی سعد بن ابی طاهربن ابی سعید میهنی ،بخش اول مقدمه ، تصحیح و تعلیقات دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی – تهران : انتشارات آگاه 1385 - باب سوم - در انتهاء حالت شیخ - فصل اول - در وصیتهای وی در وقت وفات وی.

2- تاریخ تحلیلی پنج هزار سال ادبیات داستانی ایران ، صوفیانه ها و عارفانه ها ،بخش اول ، نادر ابراهیمی – تهران :پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی چاپ دوم 1377 ص 465

- طبقات الصوفیه، عبدالله انصاری