بررسی اثر بار برف بر سازه ها با تاکید بر شرایط اقلیمی کرمان

بار برف یکی از مهم ترین بارهای جانبی در طراحی سازه ها محسوب می شود که می تواند نقش تعیین کننده ای در ایمنی، دوام و پایداری ساختمان ها داشته باشد. میزان بار برف تابعی از عوامل مختلفی همچون ارتفاع از سطح دریا، شرایط اقلیمی، شدت و مدت بارش و همچنین نوع سازه است. در مناطق مختلف کشور ایران، ضریب اهمیت بار برف بر اساس آیین نامه ۲۸۰۰ و مبحث ششم مقررات ملی ساختمان تعریف شده و به صورت منطقه ای دسته بندی می شود.

در شهر کرمان، اگرچه میانگین بارندگی نسبتا محدود است، اما در سال هایی که بارش برف سنگین رخ می دهد، اثرات قابل توجهی بر روی سازه ها، به ویژه ساختمان های با سقف های وسیع و سازه های صنعتی، مشاهده می شود. به همین دلیل مهندسین عمران و طراحان موظف هستند که در محاسبات خود، بار برف را مطابق با ضوابط آیین نامه ای لحاظ نمایند.

یکی از نکات کلیدی در طراحی بار برف، توزیع غیریکنواخت بار روی سطح بام است. به ویژه در بام های شیب دار و یا دارای موانع، امکان تجمع برف در نقاط خاص وجود دارد که باعث افزایش موضعی بار و در نتیجه افزایش تنش های داخلی سازه می شود. در پروژه های اخیر، شرکت ژرف سازه کویران به مدیریت عامل دکتر علی مهدی زاده، با بهره گیری از روش های نوین تحلیل عددی و نرم افزارهای پیشرفته مدل سازی، بررسی های دقیقی در خصوص نحوه توزیع بار برف و اثر آن بر سازه های بتنی و فولادی انجام داده است. نتایج این مطالعات نشان می دهد که طراحی دقیق سقف ها و استفاده از جزئیات مناسب در اتصالات می تواند خطرات ناشی از بار برف را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

از منظر اجرایی، انتخاب مصالح مناسب و توجه به کیفیت ساخت نیز اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال، در سازه های فولادی اجرای صحیح اتصالات جوشی و پیچی می تواند مانع از ایجاد شکست های ترد ناشی از بارگذاری ناگهانی شود. در سازه های بتنی نیز رعایت ضوابط آرماتورگذاری و اجرای سقف های مقاوم در برابر بارهای متمرکز، نقشی کلیدی در پایداری دارد.

یکی از اقدامات مهمی که در پروژه های ساختمانی کرمان توسط تیم تخصصی شرکت ژرف سازه کویران دنبال شده، بررسی اثرات ترکیب بار برف با سایر بارها نظیر زلزله و باد است. چرا که هم زمانی وقوع این بارها می تواند شرایط بحرانی تری ایجاد کند. برای مثال، وجود برف سنگین بر بام یک سازه می تواند دوره تناوب طبیعی آن را تغییر داده و پاسخ دینامیکی سازه در برابر زلزله را تشدید کند.

جمع بندی نتایج مطالعات نشان می دهد که توجه به بار برف در شهر کرمان نه تنها یک الزام آیین نامه ای، بلکه ضرورتی فنی برای تضمین ایمنی ساکنین و افزایش عمر مفید ساختمان هاست. فعالیت های علمی و اجرایی شرکت ژرف سازه کویران تحت مدیریت دکتر علی مهدی زاده در این حوزه نشان داده است که بهره گیری از تجارب مهندسی محلی و ترکیب آن با دانش فنی روز می تواند الگویی ارزشمند برای سایر پروژه های عمرانی کشور باشد.