تحول در حکمرانی نیازمند تغییر نگرش مدیران و بهره گیری از دانش روز

تحول در حکمرانی نیازمند تغییر نگرش مدیران و بهره گیری از دانش روز

تحول در حکمرانی امروز بیش از هر زمان دیگری به عنوان یک ضرورت راهبردی در مدیریت جوامع مطرح است. تغییرات شتابان در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، فناوری و فرهنگی سبب شده است که نظام های حکمرانی سنتی و مبتنی بر ساختارهای ایستا نتوانند پاسخگوی نیازها و انتظارات متنوع شهروندان باشند. در چنین شرایطی، آنچه بیش از هر عامل دیگری اهمیت می یابد، تغییر نگرش مدیران و تصمیم گیران به مقوله حکمرانی و بهره گیری آنان از دانش روز برای حل مسائل پیچیده و نوپدید است.

مدیریت سنتی عمدتا مبتنی بر رویکردهای دستوری، سلسله مراتبی و تمرکزگرا بود. در این الگو، مدیران نقش کارگزارانی را داشتند که تنها به اجرای سیاست های از پیش تعیین شده می پرداختند و کمتر به خلاقیت، مشارکت یا نوآوری توجه می شد. اما حکمرانی نوین به معنای تعامل پویا میان دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی است؛ الگویی که مستلزم داشتن مدیرانی با نگرشی باز، انعطاف پذیر و دانش محور است. این مدیران باید بتوانند مسائل را در بستر جهانی شدن، تحولات فناورانه و تغییرات اجتماعی تحلیل کرده و راهکارهایی متناسب با واقعیت های امروز ارائه دهند.

یکی از مهم ترین عرصه هایی که تحول در نگرش مدیریتی را طلب می کند، بهره گیری از دانش و فناوری های نوین است. فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، هوش مصنوعی، داده کاوی و ابزارهای دیجیتال، فرصت های بزرگی برای بهبود کارآمدی، شفافیت و پاسخگویی در حکمرانی فراهم کرده اند. اگر مدیران نگرش خود را به گونه ای تغییر دهند که به جای مقاومت در برابر این تحولات، آن ها را به عنوان فرصت های ارزشمند ببینند، امکان ارتقای کیفیت سیاست گذاری و خدمات عمومی بیش از پیش فراهم می شود.

در کنار این موضوع، تغییر نگرش مدیران به شهروندان نیز حیاتی است. حکمرانی امروز بدون مشارکت موثر مردم و نهادهای مدنی معنا نمی یابد. مدیران باید به جای نگاه صرفا سلسله مراتبی به جامعه، شهروندان را به عنوان سرمایه های اجتماعی و منابع خلاقیت و نوآوری ببینند. این امر نیازمند نگرشی مشارکت محور و یادگیری مستمر از جامعه است. به بیان دیگر، حکمرانی مطلوب زمانی محقق می شود که مدیران هم از دانش روز بهره گیرند و هم به ارزش های اجتماعی، فرهنگی و مشارکتی جامعه احترام بگذارند.

افزون بر این، تحول در حکمرانی بدون تغییر در نگرش نسبت به اخلاق، عدالت و مسئولیت پذیری امکان پذیر نیست. مدیران باید درک کنند که صرف کارآمدی فنی کافی نیست، بلکه رعایت اصول عدالت اجتماعی، شفافیت و پاسخگویی نیز جزء جدایی ناپذیر حکمرانی نوین است. در این میان، دانش روز در حوزه های حقوق عمومی، سیاست گذاری اجتماعی و مدیریت منابع می تواند به مدیران کمک کند تا تصمیم هایی اتخاذ کنند که هم کارآمد باشند و هم مشروعیت اجتماعی را تقویت کنند.

بنابراین، می توان گفت تحول در حکمرانی نیازمند سه محور اساسی است: نخست تغییر نگرش مدیران از الگوی سنتی به الگوی مشارکت محور و یادگیرنده؛ دوم بهره گیری فعال و خلاق از دانش و فناوری های نوین برای ارتقای کیفیت سیاست گذاری؛ و سوم تعهد به ارزش های بنیادین عدالت، شفافیت و پاسخگویی. ترکیب این سه محور می تواند نظام حکمرانی را به سوی کارآمدی، مشروعیت و پایداری سوق دهد.

در پایان، باید تاکید کرد که آینده حکمرانی نه در حفظ وضع موجود بلکه در توانایی سازگاری و نوآوری مداوم نهفته است. اگر مدیران با نگرشی باز و بهره گیری از دانش روز به ایفای نقش خود بپردازند، می توان امیدوار بود که نظام حکمرانی قادر به پاسخگویی به چالش های نوظهور و تحقق توسعه پایدار و عادلانه برای نسل های امروز و فردا باشد.