مجلای کلمه الهیه کن

[محی الدین ابن عربی]

فقال العلیم لابد من بسم الله الرحمن الرحیم. (علیم فرمود: ناگزیر از: « بسم الله الرحمن الرحیم» است).

چون کلمه ی الهیه که مجلای علم و اراده و قدرت است و همان «کن» می باشد، متعلق به معلوم است – به سبب شمول و فراگیری معانی کمال حق تعالی که فرموده: «انما قولنا لشیء اذا اردناه ان نقول له کن فیکون - النحل/40» بنابراین شیء همان معلوم است – به صفت علمی – و مراد است – به صفت ارادی – و کلمه «کن» متعلق به عین (ثابته) آن معلوم است – در علم – و صفت قدرت آن را از علم به عین و خارج بیرون می آورد، از آن تعبیر به: علیم فرمود، کرده، یعنی صفت علمی چنین اقتضا می کند که: ناگزیر از کلمه ی «کن» می باشد، یعنی به سبب ظهور این اعیان ثابته در علم، و خروجشان از محلشان به عالم عینی و خارجی.

اسرار بسمله – و از کلمه ی «کن» تعبیر به: بسم الله الرحمن الرحیم، کرده است، از اینجاست که یکی از عارفان (شیخ عبدالقادر جیلانی) گوید: بسم الله الرحمن الرحیم، از عارف، مانند «کن» است، از خدا. (1)

***

[یزدانپناه عسکری]

انسانی که مظهر علم حق است با آگاهی کامل، دروازه و مجلای کلمه الهیه «کن» می باشد. (الله نور السماوات و الارض مثل نوره کمشکاه فیها مصباح المصباح فی زجاجه الزجاجه کانها کوکب دری یوقد من شجره مبارکه زیتونه لا شرقیه و لا غربیه یکاد زیتها یضیء و لو لم تمسسه نار نور علی نور یهدی الله لنوره من یشاء و یضرب الله الامثال للناس و الله بکل شیء علیم - النور/35) ، (اذ جاء ربه بقلب سلیم - الصافات/84)

_____________

1 - فتوحات مکیه جلد 16 ، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383 ، باب پانصد و پنجاه و نهم: معرفت اسرار و حقایق – از منازل مختلف – باب چهارم، صفحه 35 ، 43؛ (محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه - اربع مجلدات-، 4جلد، دار الصادر - بیروت، چاپ: اول، ج4 ، ص 328)