مدیرعامل داده محور در ایران

مدیرعامل داده محور در ایران

عبور از شهود به شواهد، مسیر مدیرعامل داده محور در ایران

مقدمه

بیشتر مدیران عامل ایرانی، چه در بخش خصوصی و چه دولتی، همچنان تصمیم های کلیدی خود را بر پایه تجربه شخصی، شهود و فشار محیطی اتخاذ می کنند. این رویکرد شاید در گذشته جواب می داد، اما در دنیای امروز که تغییرات سریع و غیرقابل پیش بینی اند، به سرعت منجر به شکست می شود.

گزارش مک کنزی نشان می دهد که شرکت های داده محور تا ۲۳ برابر احتمال بیشتری دارند که مشتری جدید جذب کنند و تا ۱۹ برابر احتمال بیشتری دارند سودآور شوند. با این حال، در ایران حتی در سازمان های بزرگ، داده ها اغلب خاموش و استفاده نشده باقی می مانند.

سوال اصلی این یادداشت این است:
چرا مدیرعامل ایرانی باید داده محور شود و چگونه می تواند این مسیر را طی کند؟

موانع داده محوری در ایران

۱. فرهنگ سنتی مدیریت: هنوز بسیاری از تصمیم ها بر پایه تجربه فردی مدیران است.
۲. کمبود داده شفاف: گزارش های مالی و عملیاتی در ایران شفاف و استاندارد نیستند.
۳. زیرساخت های ناقص فناوری اطلاعات: سیستم های BI و کلان داده هنوز فراگیر نشده اند.
۴. مقاومت سازمانی: مدیران میانی گاهی داده محوری را تهدیدی برای جایگاه خود می دانند.

چرا داده محوری برای مدیرعامل حیاتی است؟

در سازمان های سنتی که تصمیم گیری ها بیشتر شهودی و فردمحور هستند، چند ویژگی بارز مشاهده می شود:

· تصمیم ها بر پایه تجربه شخصی و حدس مدیران گرفته می شود.

· واکنش به تغییرات محیطی کند و پرریسک است.

· خطاهای مشابه بارها تکرار می شوند.

· سازمان در مقیاس پذیری و رشد پایدار دچار محدودیت است.

· وابستگی زیادی به شخص مدیرعامل وجود دارد.

در مقابل، در سازمان های داده محور:

· تصمیم ها بر پایه شواهد و تحلیل داده ها انجام می شود.

· واکنش به تغییرات سریع تر و چابک تر است.

· ریسک و خطا به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.

· امکان رشد پایدار و توسعه مقیاس پذیر فراهم می شود.

· استقلال نسبی تیم ها بیشتر است و سازمان به یک فرد خاص وابسته نیست

طبق گزارش (PwC ,2023)، ۷۰٪ شرکت هایی که داده محور بوده اند در برابر بحران ها مقاومت بیشتری نشان داده اند.

نمونه های الهام بخش

نمونه خارجی: مایکروسافت تحت رهبری ساتیا نادلا با ایجاد فرهنگ داده محور توانست در کمتر از یک دهه، ارزش بازار خود را چند برابر کند. در این سازمان، تصمیم های کلیدی مانند سرمایه گذاری در رایانش ابری به طور کامل بر پایه تحلیل داده های بازار و مشتریان اتخاذ شد.

نمونه داخلی:
بانک ملی ایران با راه اندازی اپلیکیشن «بله» و سرمایه گذاری در هوش مصنوعی نشان داد که حتی در ایران هم می توان داده ها را به خدمت گرفت. این اقدام باعث افزایش تجربه کاربری، کاهش هزینه ها و ایجاد تصویر نوآورانه برای بانک شد.

آینده نگری: اگر مدیرعامل داده محور نباشد

• تصمیم های بزرگ سازمان بر پایه حدس و گمان باقی می مانند.
• در رقابت منطقه ای و جهانی، سازمان های ایرانی عقب خواهند ماند.
• مهاجرت استعدادها تشدید می شود چون متخصصان ترجیح می دهند در محیط های داده محور کار کنند.
• هزینه های ناکارآمدی افزایش می یابد و سودآوری کاهش پیدا می کند.

در مقابل، مدیرعامل داده محور می تواند:

• هزینه ها را تا ۱۰٪ کاهش دهد و درآمد را تا ۸٪ افزایش دهد (McKinsey).
• فرهنگ یادگیری و نوآوری را در سازمان نهادینه کند.
• سازمان را برای مواجهه با بحران های آینده آماده تر سازد.
• تاب آوری سازمان را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

توصیه های کلیدی برای مدیران عامل ایرانی

۱. ایجاد "واحد داده مستقل" در ساختار سازمان و گزارش دهی مستقیم به مدیرعامل.
2. انتصاب Chief Data Officer یا مشاور داده برای هدایت استراتژی ها.
3. تبدیل جلسات هیات مدیره به جلسات داده محور (حداقل ۱۰٪ وقت جلسات صرف تحلیل داده شود).
4. سرمایه گذاری کوچک و پایلوت در پروژه های داده محور و سپس توسعه تدریجی.
5. فرهنگ سازی با آموزش مدیران میانی و ایجاد انگیزه برای تصمیم های مبتنی بر داده.

جمع بندی- پاسخ به مسئله

مسئله ای که در ابتدا طرح شد این بود که چرا مدیرعامل ایرانی باید داده محور شود. پاسخ روشن است: در دنیای پر از عدم قطعیت، شهود به تنهایی کافی نیست. مدیرعامل داده محور با ترکیب تجربه و شواهد می تواند:

• تصمیم های دقیق تر بگیرد،
• سازمان را چابک تر کند،
• و آینده ای پایدارتر برای شرکت رقم بزند.

"داده محور بودن" مدیرعامل و سازمان تنها یک انتخاب نیست؛ یک ضرورت برای بقا و پیشرفت سازمان های ایرانی است.

مسیر پژوهش آینده: سوالاتی که مدیران ایرانی منتظر پاسخ شان هستند:

1. چه شاخص هایی برای ارزیابی داده محوری مدیرعامل در سازمان های ایرانی قابل اعتماد هستند؟

2. چگونه سرمایه انسانی و فرهنگ سازمانی بر موفقیت داده محوری مدیرعامل تاثیر می گذارد؟

3. چه چالش ها و فرصت های بومی در پیاده سازی تصمیم گیری داده محور در بخش خصوصی و دولتی ایران وجود دارد؟

4. چه ابزارها و فناوری هایی برای تقویت داده محوری مدیرعامل در سازمان های ایرانی موثرترند؟

5. ارتباط بین مدیریت داده محور و تاب آوری سازمانی در بحران های اقتصادی ایران چگونه است؟

توصیه به سیاست گذاران:

1. ایجاد زیرساخت های داده ای شفاف و استاندارد

o قانون گذاری برای شفافیت مالی و عملیاتی شرکت ها.

o ایجاد پایگاه های داده ملی برای دسترسی امن و به روز مدیران.

2. حمایت از تحول دیجیتال در سازمان ها

o ارائه تسهیلات مالی و مشاوره ای برای پیاده سازی سیستم های BI، هوش مصنوعی و تحلیل داده.

o تشویق سازمان ها به ایجاد واحدهای داده محور و تیم های تحلیل داده.

3. آموزش و ارتقای توانمندی مدیران و کارکنان

o برنامه های آموزشی برای مدیران عامل و مدیران میانی در حوزه داده محوری و تصمیم گیری علمی.

o حمایت از دوره های تخصصی دانشگاهی و موسسات آموزشی برای تربیت متخصصان داده.

4. ایجاد چارچوب قانونی برای استفاده مسئولانه از داده ها

o تدوین قوانین حفظ حریم خصوصی و امنیت داده ها برای اعتماد مدیران به استفاده از داده.

o ارائه راهنمایی های عملی برای رعایت مقررات داده ای در سازمان ها.

5. تشویق پژوهش های کاربردی در حوزه داده و مدیریت

o حمایت از تحقیقات دانشگاهی و مشاوره ای که به بهبود تصمیم گیری مدیران کمک می کنند.

o برگزاری مسابقات و جوایز برای نوآوری در مدیریت داده محور.

نتیجه:
با اجرای این سیاست ها، محیط کلان کسب وکار در ایران حمایت کننده تصمیم گیری داده محور خواهد بود و مدیران عامل می توانند با ریسک کمتر و اثربخشی بیشتر، سازمان های خود را تاب آور و موفق نگه دارند.