«فیشینگ؛ وقتی یک کلیک ساده، همه چیز را می گیرد»

این روزها پیامک ها و لینک های ناشناس، با وعده هایی مثل «برنده شدن در قرعه کشی»، «دریافت یارانه»، «پیگیری بسته پستی» یا حتی «جریمه رانندگی»، به سرعت در فضای مجازی منتشر می شود. بسیاری از کاربران بدون بررسی، روی این لینک ها کلیک می کنند و ناخواسته در دام مجرمان سایبری گرفتار می شوند. این شیوه ی کلاهبرداری اینترنتی که به آن فیشینگ (Phishing) گفته می شود، یکی از رایج ترین جرایم رایانه ای در ایران و جهان است.

۱. فیشینگ چیست؟

فیشینگ به معنای «ماهیگیری اطلاعاتی» است؛ مجرم با ارسال پیامک یا لینک جعلی، شما را فریب می دهد تا اطلاعات شخصی یا بانکی خود را وارد کنید. به محض انجام این کار، رمز دوم، شماره کارت یا حتی موجودی حساب شما در اختیار کلاهبرداران قرار می گیرد.

۲. جنبه حقوقی و کیفری

طبق ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای:«هر کس به طور غیرمجاز داده ها یا رمز عبور کاربران را به دست آورد یا منتشر کند، به حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا جزای نقدی محکوم می شود.» همچنین طبق ماده ۱۲ همان قانون، برداشت غیرمجاز از حساب های بانکی از طریق فیشینگ، کلاهبرداری رایانه ای محسوب شده و مجازات حبس و رد مال را به همراه دارد.

بنابراین، فیشینگ نه یک «شوخی اینترنتی» بلکه یک جرم جدی است که مجازات سنگینی دارد.

۳. خسارات اجتماعی و اقتصادی

پرونده های قضایی نشان می دهد که قربانیان فیشینگ اغلب افراد عادی و بی اطلاعی هستند که تصور می کردند پیامک از سوی «بانک»، «سازمان یارانه» یا «شرکت پست» آمده است.

برخی در عرض چند دقیقه کل موجودی حساب شان را از دست داده اند.

این جرایم علاوه بر خسارت مالی، بی اعتمادی گسترده به خدمات اینترنتی و بانکی را نیز در جامعه ایجاد می کند.

۴. چگونه از خودمان محافظت کنیم؟

هیچ وقت روی لینک های ناشناس کلیک نکنید.

بانک ها و سازمان های دولتی هیچ گاه از طریق پیامک لینک ارسال نمی کنند.

اگر پیامک «برنده شدن در قرعه کشی» یا «پرداخت فوری بدهی» دریافت کردید، مطمئن باشید کلاهبرداری است.

برای ورود به خدمات بانکی فقط از اپلیکیشن های رسمی و سایت های اصلی استفاده کنید.

رمز پویا (یک بار مصرف) را فعال کنید؛ چون حتی در صورت افشای رمز دوم ثابت، برداشت از حساب غیرممکن خواهد شد.

۵. توصیه حقوقی به مردم

مردم باید بدانند که ساده باوری در فضای مجازی هزینه های سنگین حقوقی و مالی دارد. در بسیاری از پرونده ها، پلیس و دستگاه قضایی توانسته اند گردانندگان فیشینگ را شناسایی و مجازات کنند، اما بازگرداندن همه ی پول ها همیشه ممکن نیست. بنابراین، پیشگیری تنها راه حل واقعی است.

نتیجه گیری

فیشینگ یکی از مهم ترین تهدیدهای فضای مجازی است که با یک کلیک ساده می تواند زندگی مالی افراد را ویران کند. قانون گذار و قوه قضاییه این جرم را به عنوان کلاهبرداری رایانه ای با مجازات های جدی شناسایی کرده اند، اما آگاهی و احتیاط مردم، نخستین و بهترین سپر در برابر آن است.

پس هرگاه پیامکی ناشناس دریافت کردید، به یاد داشته باشید:

یک کلیک می تواند همه چیز را نابود کند.