ثبات ظاهری، رکود واقعی در معاملات مسکن
بازار مسکن در مردادماه امسال، در ظاهر آرام اما در باطن گرفتار رکود بود. فروشندگان نه همچون روزهای پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه و دوران آتش بس، دچار اضطرار برای فروش شدند و نه خریداران سرمایه ای تمایلی برای ورود نشان دادند. نتیجه این رفتار محتاطانه، بازاری یخ زده است که حجم معاملات در آن به پایین ترین سطح رسیده است.
با وجود نبود رونق، شاخص قیمت پیشنهادی آپارتمان ها در ابتدای شهریور نسبت به مرداد اندکی افزایش یافت. اما این رشد خفیف بیش از آنکه نشانگر پویایی بازار باشد، بازتاب مقاومت فروشندگان در برابر کاهش قیمت است. در واقع، آنچه دیده می شود «ثبات ظاهری» است، در حالی که واقعیت بازار چیزی جز «رکود واقعی» نیست.
این تصویر با هشدارهای اخیر کارشناسان نیز هم خوانی دارد. مدیرعامل گروه مالی بانک مسکن پیش بینی کرده است رکود مسکن ممکن است تا سال ۱۴۰۶ ادامه یابد؛ حتی اگر اتفاقات سیاسی اخیر، از جمله موضوع مکانیسم ماشه (اسنپ بک)، مسیر بازار را موقتا تغییر دهند. او یادآور می شود که بازار مسکن معمولا چند سال در رکود و ثبات باقی می ماند و سپس با پرش های پله ای وارد فاز رشد می شود.
بنابراین، چشم انداز بازار نه تنها کوتاه مدت، بلکه میان مدت نیز چندان روشن نیست. استمرار نااطمینانی های سیاسی، کاهش قدرت خرید خانوارها و نبود تقاضای سرمایه ای، همگی دلایلی هستند که نشان می دهند رکود کنونی می تواند دو سال دیگر ادامه داشته باشد.
راهکارها برای خروج از رکود
۱. تقویت تقاضای واقعی: وام های بلندمدت و ارزان قیمت می تواند قدرت خرید مصرف کنندگان را بازیابی کند.
۲. افزایش عرضه هدفمند: حمایت از ساخت واحدهای کوچک و میان قیمت برای پوشش نیاز طبقه متوسط ضروری است.
۳. شفافیت آماری: انتشار منظم داده های معاملات و قیمت های قطعی، از التهاب و شایعات جلوگیری می کند.
۴. کاهش ریسک های کلان: فروکش کردن نگرانی های سیاسی و کاهش فشارهای بین المللی، از جمله موضوع مکانیسم ماشه، شرط اصلی بازگشت سرمایه گذاران است.
بازار مسکن امروز بیش از هر زمان دیگری به سیاست های هوشمندانه نیاز دارد. در غیر این صورت، رکود فعلی به جای یک توقف کوتاه، به خواب زمستانی بلندمدت تا ۱۴۰۶ تبدیل خواهد شد.