ماجرای استقلال و آنالیزور پرتقالی رای دیوان فوتبال فیفا در پرونده Redondo Abreu v. Esteghlal FC

 ماجرای استقلال و آنالیزور پرتقالی

رای دیوان فوتبال فیفا در پرونده Redondo Abreu v. Esteghlal FC

مقدمه: نگاهی به یک اختلاف در فوتبال حرفه ای

این یادداشت تحلیلی به بررسی عمیق و چندوجهی یکی از آرای صادرشده توسط اتاق وضعیت بازیکنان دیوان فوتبال فیفا می پردازد. پرونده FPSD-11019 که منجر به صدور رای در تاریخ ۲۹ آگوست ۲۰۲۳ شد، یک اختلاف استخدامی میان مربی و آنالیزور پرتغالی، ژوائو لوئیس روندو آبرو (خواهان)، و باشگاه ایرانی استقلال (خوانده) را مورد رسیدگی قرار داد. این پرونده، فراتر از یک اختلاف مالی ساده، به یک مطالعه موردی ارزشمند برای متخصصان حقوق ورزشی، مدیران باشگاه ها و مربیان تبدیل شده است. هدف از این تحلیل، کالبدشکافی ابعاد قراردادی، رویه ای و ماهوی پرونده به منظور استخراج درس های عملی و راهبردی برای مواجهه با چالش های مشابه در محیط حقوقی پیچیده فوتبال مدرن است.

چرا این پرونده از اهمیت ویژه ای برخوردار است؟ 

این رای به وضوح نشان می دهد که چگونه نهادهای قضایی ورزشی بین المللی با مسائلی نظیر عدم شفافیت قراردادی، توافقات غیررسمی (مانند پیامک)، عدم رعایت مواعد قانونی و عواقب ناشی از آن برخورد می کنند. این موضوعات، چالش های رایج در اکوسیستم فوتبال حرفه ای امروزی هستند که می توانند پیامدهای مالی و ورزشی جبران ناپذیری برای طرفین به دنبال داشته باشند.

I. زمینه قراردادی و ماهیت اختلاف: جزئیات مالی در قلب یک پرونده حقوقی

الف. خلاصه ای از حقایق و جدول زمانی رویدادها

ژوائو لوئیس روندو آبرو، مربی و آنالیزور پرتغالی، و باشگاه استقلال ایران در تاریخ ۷ ژوئیه ۲۰۲۲ یک قرارداد استخدامی برای فصل ورزشی ۲۰۲۲/۲۰۲۳ منعقد کردند. بر اساس این قرارداد، باشگاه متعهد به پرداخت دستمزد ماهانه و همچنین پاداش های مشروط برای دستاوردهای ورزشی مشخصی شد. در طول دوره فعالیت مربی، تیم تحت هدایت او در مسابقات رسمی به ۱۸ پیروزی دست یافت و موفق به قهرمانی در سوپرجام ایران شد. این موفقیت ها، مبنای اصلی ادعاهای مالی مربی در برابر باشگاه قرار گرفت. پس از اتمام قرارداد و با عدم دریافت کامل مطالبات خود، مربی در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۲۳، باشگاه را به دلیل عدم پرداخت مبالغ معوقه در حالت نکول(ارسال اخطار کتبی) قرار داد و مهلت ۱۰ روزه برای پرداخت تعیین کرد که این مهلت بدون نتیجه پایان یافت. در نهایت، مربی در تاریخ ۲۱ ژوئیه ۲۰۲۳، با طرح دعوا در دیوان فوتبال فیفا، خواهان رسیدگی به این اختلاف شد.

ب. بررسی دقیق ادعاهای مالی مربی (خواهان)

مربی در مجموع مبلغ ۲۲,۵۷۰ یورو خالص را به عنوان مطالبات معوقه از باشگاه استقلال ادعا کرد. این مبلغ از اجزای مختلفی تشکیل شده بود که هر کدام دارای مبنای قراردادی یا غیرقراردادی خاصی بودند. تفکیک این مطالبات به شرح زیر است:

1. دستمزد باقی مانده: ۳,۰۰۰ یورو خالص، مربوط به آخرین قسط حقوق فصل که موعد پرداخت آن در ۳۰ ژوئن ۲۰۲۳ بود.
2. پاداش بردهای رسمی: ۴,۸۰۰ یورو خالص، بابت ۱۶ مسابقه رسمی که هر برد دارای پاداش ۳۰۰ یورویی بود. مربی مدعی بود که فقط پاداش ۲ برد به او پرداخت شده است.
3. پاداش سوپرجام: ۷,۵۰۰ یورو خالص، با این استدلال که توافق شفاهی یا پیامکی مبلغ قراردادی اولیه (۱,۵۰۰ یورو) را افزایش داده است.
4. «پاداش داخلی»: ۶,۶۰۰ یورو خالص، که مربی آن را بابت پیروزی در ۲۲ مسابقه ادعا کرده بود، بدون اینکه مبنای آن در قرارداد اصلی ذکر شده باشد.
5. هزینه های ویزا: ۲۷۰ یورو خالص، به عنوان بازپرداخت هزینه های شخصی.
6. زیان تبدیل ارز: ۴۰۰ یورو خالص، به دلیل پرداخت برخی مبالغ به دلار آمریکا به جای یورو، که به دلیل نوسانات نرخ ارز، منجر به زیان شده بود.

این فهرست نشان می دهد که ریشه اختلاف فراتر از یک موضوع ساده عدم پرداخت بوده است؛ بلکه چالش اصلی در تفسیر و اثبات مبالغی قرار داشت که یا به صورت مشروط در قرارداد ذکر شده بودند، یا به کلی خارج از متن قرارداد اصلی شکل گرفته بودند. این موضوع، لزوم دقت مضاعف در نگارش قراردادها و مستندسازی تمامی توافقات را برجسته می کند. پرونده حاضر به خوبی منعکس کننده چالش های نوین در فوتبال است که در آن، توافقات شفاهی یا ارتباطات غیررسمی مانند پیامک، به راحتی می توانند به یک منبع اختلاف حقوقی تبدیل شوند.

II. تحلیل رویه ای: عواقب مهلک عدم پاسخگویی و غفلت از مواعد قانونی

الف. رویدادهای رویه ای کلیدی

یکی از جنبه های کلیدی و هشداردهنده این پرونده، غفلت باشگاه استقلال از پاسخگویی به موقع به دعوای حقوقی بود. با وجود اینکه فیفا به طور رسمی و از طریق پورتال حقوقی خود، که یک ابزار ارتباطی الزام آور است، دعوا را به باشگاه ابلاغ کرد، خوانده نتوانست در موعد مقرر به آن پاسخ دهد. پس از گذشت مهلت قانونی، باشگاه در مکاتبه ای با فیفا ادعا کرد که ابلاغیه را دریافت نکرده و درخواست مهلت جدید برای پاسخگویی نمود.

ب. اصول حقوقی و پیامدهای رویه ای

قاضی انفرادی پرونده این درخواست دیرهنگام را رد کرد. این تصمیم بر اساس بند ۳ ماده ۱۰ از مقرررات دادرسی حاکم بر دیوان فوتبال اتخاذ شد که به صراحت بیان می کند ابلاغ از طریق پورتال حقوقی فیفا با استفاده از جزئیات تماس ثبت شده در سیستم انطباق نقل و انتقالات (TMS)، یک روش ابلاغ صحیح و قانونی است. در نتیجه، قاضی این گونه استدلال کرد که با توجه به عدم پاسخگویی به موقع، باشگاه «حق دفاع خود را از دست داده است» (

renounced its right of defence). این اقدام رویه ای منجر به یک پیامد بسیار مهم شد: قاضی تصمیم گرفت رای خود را صرفا بر اساس مدارک و اظهارات ارائه شده توسط خواهان صادر کند.

این بخش از پرونده یک درس حیاتی برای تمامی نهادهای ورزشی به همراه دارد: 

غفلت از بررسی مستمر پورتال های قانونی و به روزرسانی اطلاعات تماس در سیستم های رسمی مانند TMS، یک اشتباه استراتژیک بزرگ است. در محیط حقوقی بین المللی، رویه ها و مواعد قانونی از اهمیت بنیادینی برخوردارند و نادیده گرفتن آن ها می تواند منجر به صدور یک رای یک طرفه بر اساس ادعاهای طرف مقابل شود. این امر بر ضرورت وجود یک دپارتمان حقوقی یا مشاوره حقوقی متخصص که به صورت مستمر این پلتفرم ها را رصد کند، تاکید می کند.

III. استدلال حقوقی ماهوی: وفای به عهد و بار اثبات

تصمیم قاضی در مورد ماهیت اختلاف، بر دو اصل کلیدی حقوقی استوار بود: اصل pacta sunt servanda (وفای به عهد) و اصل بار اثبات (Burden of Proof).

الف. مطالبات پذیرفته شده

قاضی مطالبات مربی برای دستمزد باقی مانده به مبلغ ۳,۰۰۰ یورو و پاداش بردهای رسمی به مبلغ ۴,۸۰۰ یورو را به طور کامل پذیرفت. دلیل پذیرش این مطالبات، وجود یک «مبنای قراردادی روشن» برای آن ها بود. با استناد به اصل

pacta sunt servanda، قاضی تایید کرد که خواهان شرایط قراردادی لازم را محقق کرده و باشگاه موظف به اجرای تعهدات خود در قبال این مبالغ است.

ب. مطالبات رد یا جزئا پذیرفته شده

بیشتر ادعاهای خواهان به دلیل عدم موفقیت در اثبات آن ها رد یا جزئا پذیرفته شدند. قاضی در اعمال اصل بار اثبات، تاکید کرد که «طرفی که ادعایی را بر اساس یک واقعیت مطرح می کند، مسئولیت اثبات آن را بر عهده دارد».

• پاداش سوپرجام: مربی ادعا کرد که پاداش قهرمانی در سوپرجام از مبلغ قراردادی (۱,۵۰۰ یورو) به ۷,۵۰۰ یورو افزایش یافته و برای اثبات آن به مکاتبات پیامکی استناد کرد. با این حال، قاضی تنها مبلغ قراردادی را پذیرفت. دلیل رد مبلغ افزایش یافته، «عدم وجود مدرک مهم شناسایی» برای پیامک ها بود. نام امضا کننده پیامک ها ("Ali Fatollahzade") با نام رئیس باشگاه در سیستم TMS ("Ali Khatir") مطابقت نداشت و این موضوع قابل تایید نبود. این مورد نشان می دهد که در عصر ارتباطات دیجیتال، حتی اگر پیامک ها به عنوان مدرک پذیرفته شوند، باید شرایط اثباتی لازم، به ویژه احراز هویت طرفین، را برآورده کنند.
• «پاداش داخلی»، هزینه های ویزا و زیان تبدیل ارز: ادعاهای مربوط به «پاداش داخلی»، هزینه های ویزا و زیان تبدیل ارز به طور کامل رد شدند. قاضی در مورد «پاداش داخلی» اعلام کرد که «هیچ مبنای قراردادی روشن» برای آن وجود ندارد و مربی هیچ مدرکی دال بر یک توافق یا سند جداگانه ارائه نکرده است. در مورد هزینه های ویزا و زیان تبدیل ارز نیز، مربی هیچگونه مدرکی از قبیل رسید یا صورت حساب بانکی برای اثبات میزان هزینه ها یا زیان ها ارائه نکرد. این بخش از رای، اهمیت مستندسازی دقیق تمامی هزینه ها و توافقات غیرقراردادی را به وضوح نشان می دهد.

IV. چارچوب تحریمی: توبیخ و ممنوعیت نقل و انتقالات بازیکن

الف. استناد قانونی و توجیه تحریم ها

قاضی تصمیم گرفت که باشگاه استقلال باید مجازات شود، زیرا «بدون توجیه قراردادی» بیش از ۳۰ روز در پرداخت بدهی های خود تاخیر داشته است. در این راستا، یک مجازات توبیخ (

reprimand) بر اساس بند ۴ ماده ۷ پیوست ۲ مقررات مربوط به وضعیت و نقل و انتقالات بازیکنان (RSTP) بر باشگاه اعمال شد. علاوه بر این، قاضی به سابقه قبلی باشگاه در یک پرونده مشابه (FPSD-8287) اشاره کرد که در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۲۳ به باشگاه ابلاغ شده بود و این سابقه را به عنوان یک «عامل تشدیدکننده» (

aggravating circumstance) در نظر گرفت که می تواند منجر به مجازات شدیدتری در آینده شود.

ب. ممنوعیت ثبت بازیکنان (Player Registration Ban)

مهمترین ابزار اجرایی که در این رای گنجانده شده، ممنوعیت ثبت بازیکنان است. بر اساس بند ۱ و ۲ ماده ۸ از پیوست ۲ مقررات RSTP، اگر باشگاه ظرف ۴۵ روز از تاریخ ابلاغ رای، مبلغ کامل بدهی (۹,۳۰۰ یورو به علاوه سود) را پرداخت نکند، یک ممنوعیت فوری در ثبت بازیکنان جدید، به صورت ملی و بین المللی، علیه آن اعمال خواهد شد. این تحریم می تواند تا حداکثر سه پنجره نقل و انتقالاتی کامل و متوالی ادامه یابد. با این حال، باید توجه داشت که این تحریم به محض پرداخت کامل مبلغ بدهی، به طور فوری لغو می شود و ماهیت آن صرفا یک ابزار اجرایی قدرتمند برای وادار کردن باشگاه ها به پرداخت تعهدات مالی است.

V. درس های عملی برای صنعت فوتبال مدرن: از قرارداد تا رویه

پرونده Redondo Abreu v. Esteghlal FC فراتر از یک رای قضایی، به مثابه یک ابزار آموزشی قدرتمند برای تمامی فعالان در اکوسیستم فوتبال حرفه ای عمل می کند. از دل این پرونده می توان چهار درس عملی کلیدی را استخراج کرد که رعایت آن ها برای موفقیت در دنیای پیچیده فوتبال مدرن حیاتی است:

• درس ۱: قراردادها سنگ بنای همه چیز هستند. پرونده به وضوح نشان می دهد که تنها مبالغی که دارای «مبنای قراردادی روشن» و مستند بودند، توسط دادگاه مورد پذیرش قرار گرفتند. قراردادهای ورزشی باید با نهایت دقت، شفافیت و جزئی نگری تنظیم شوند تا هیچ گونه ابهامی در خصوص دستمزد، پاداش ها، و هزینه ها باقی نماند. این امر بر لزوم استخدام و مشورت با حقوقدانان متخصص در قراردادنویسی ورزشی تاکید می کند.
• درس ۲: همه چیز را رسمی کنید. نمونه پاداش سوپرجام یک هشدار جدی است. توافقات خارج از قرارداد، به ویژه از طریق پیامک یا سایر پیام رسان های دیجیتال، فاقد اعتبار اثباتی کافی هستند، مگر اینکه به طور رسمی مستند و امضا شوند. هرگونه اصلاحیه، پاداش جدید یا توافق فرعی باید از طریق یک «الحاقیه قراردادی» کتبی با امضای طرفین، رسمی شود.
• درس ۳: از مستندات دقیق غافل نشوید. رد ادعاهای مربوط به هزینه های ویزا و زیان تبدیل ارز به دلیل «عدم ارائه مدرک»، تاکید می کند که در دعاوی حقوقی، ادعا بدون مدرک اثباتی بی ارزش است. متخصصان ورزشی (بازیکنان، مربیان، مدیران) باید یک بایگانی دقیق از تمامی هزینه ها، رسیدها، صورت حساب های بانکی و مکاتبات مالی خود داشته باشند تا در صورت بروز اختلاف، مدارک لازم برای اثبات ادعاهایشان را در اختیار داشته باشند.
• درس ۴: هیچگاه مهلت قانونی را از دست ندهید. غفلت باشگاه از پاسخ به دعوا، منجر به از دست رفتن حق دفاع آن و صدور رای یک طرفه شد. این بزرگترین اشتباه رویه ای است که یک طرف درگیر در یک پرونده حقوقی می تواند مرتکب شود. باشگاه ها باید یک سیستم دقیق برای رصد تمامی ابلاغیه های حقوقی، به ویژه از طریق پورتال های رسمی فیفا، ایجاد کنند و مطمئن شوند که جزئیات تماس آن ها در سیستم TMS به روز است.

نتیجه گیری

پرونده Redondo Abreu v. Esteghlal FC یک نقشه راه عملی برای تمامی فعالان در اکوسیستم فوتبال حرفه ای است. این رای بیش از آنکه یک تصمیم قضایی باشد، یک ابزار آموزشی قدرتمند است که اهمیت اصول بنیادین حقوق ورزشی مانند شفافیت قراردادی، مستندسازی دقیق و رعایت رویه های حقوقی را یادآوری می کند. موفقیت در دنیای پیچیده فوتبال مدرن، نه تنها به عملکرد فنی در زمین، بلکه به مدیریت دقیق و حرفه ای ابعاد حقوقی و مالی خارج از زمین نیز وابسته است. این پرونده به خوبی نشان می دهد که غفلت از این اصول می تواند منجر به پیامدهای مالی و ورزشی جبران ناپذیری شود.