اثر پیام های رسانه بر تصمیم گیری مخاطبان

دانشگاه پیام نور (همه مراکز) 

 از تبلیغات تلویزیونی گرفته تا پست های اینستاگرامی، هر پیام رسانه ای می تواند بر تصمیم گیری های فردی و جمعی تاثیر بگذارد. اما این تاثیر چگونه رخ می دهد؟ چرا افراد تحت تاثیر رسانه ها انتخاب هایی می کنند که گاه حتی با منطق شخصی شان در تضاد است؟ در این رابطه با مطالعه در حوزه روانشناسی اجتماعی میتوان به این سوالها پاسخ داد. 

نگاهی به انواع مکانیسم های روان شناختی در مقوله تاثیرات پیام رسانه ها در مخاطبان ضروری بنظر میرسد : 

 1. اثر تکرار (Repetition Effect): پیام هایی که بارها تکرار می شوند، در ذهن مخاطب تثبیت شده و به عنوان حقیقت پذیرفته می شوند. 

 2. اثر هاله ای (Halo Effect): افراد تحت تاثیر ظاهر یا اعتبار منبع پیام، محتوای آن را بدون بررسی دقیق می پذیرند. 

3. هم نوایی اجتماعی (Social Conformity): کاربران شبکه های اجتماعی تمایل دارند مطابق با رفتار و نظرات اکثریت عمل کنند تا احساس تعلق داشته باشند. 

4. ترس از دست دادن (FOMO): تبلیغات و پست های شبکه های اجتماعی با ایجاد حس عقب ماندگی، مخاطب را به تصمیم گیری سریع و هیجانی سوق می دهند. 

 در این مقوله ، اینفلوئنسرها با نمایش سبک زندگی خاص، معیارهای جدیدی برای موفقیت، زیبایی و مصرف گرایی تعریف می کنند (الگوسازی سبک زندگی ). کاربران اغلب تصمیمات خود را بر اساس اطلاعاتی می گیرند که هنوز صحت آن ها تایید نشده است (الگوسازی سبک زندگی). شبکه های اجتماعی با الگوریتم های خود، مخاطب را در فضای فکری خاصی قرار می دهند که دیدگاه های مخالف کمتر دیده می شود (ایجاد فضای قطبی).

برخی از نمونه های ملموس از تاثیر رسانه در مخاطبان را میتوان در پدیده های اجتماعی دید. کمپین های تبلیغاتی و اخبار جهت دار می توانند رای دهندگان را به سمت خاصی سوق دهند. تبلیغات احساسی و نظرات کاربران در شبکه های اجتماعی، انتخاب برند و محصول را تحت تاثیر قرار می دهند. ترندهای تغذیه، ورزش یا زیبایی در اینستاگرام و تیک تاک، رفتارهای روزمره افراد را تغییر می دهند.

 راهکارهای مقابله با تاثیرات منفی پیام های رسانه ای را بصورت مختصر ذکر خواهیم کرد : 1 - قدرت تفکر انتقادی: آموزش مهارت تحلیل محتوا و تشخیص منابع معتبر. 2- تنظیم مصرف رسانه ای: محدود کردن زمان حضور در شبکه های اجتماعی و انتخاب منابع خبری متنوع. 3- افزایش سواد رسانه ای: شناخت تکنیک های تبلیغاتی و روان شناسی رسانه برای تصمیم گیری آگاهانه تر. 

رسانه ها نه تنها اطلاعات را منتقل می کنند، بلکه چارچوبی برای درک جهان ارائه می دهند. مخاطبان باید با آگاهی و تفکر انتقادی، در برابر سیل پیام های اطلاعاتی مقاومت کنند و تصمیماتی بگیرند که با ارزش ها و نیازهای واقعی شان هم خوانی داشته باشد.