اهمیت سواد رسانه ای و پرهیز از دریافت اخبار شبکه های اجتماعی

دانشگاه پیام نور (همه مراکز) 

در عصر فناوری اطلاعات ، انسان ها بیش از هر زمان دیگری در معرض حجم عظیمی از داده ها و اخبار قرار دارند. گوشی های هوشمند و شبکه های اجتماعی به ابزاری تبدیل شده اند که لحظه به لحظه اخبار را به ما منتقل می کنند. اما آیا هر خبری که به دست ما می رسد قابل اعتماد و استناد است؟ آیا صحت و سقم آن مورد تردید نیست ؟ اینجاست که مقوله «سواد رسانه ای» اهمیت پیدا می کند. سواد رسانه ای به توانایی آگاهی ، تحلیل، ارزیابی، و درک پیام های رسانه ای گفته می شود. فردی که دارای بینش رسانه ای است می تواند: - منابع خبری را بررسی و اعتبارسنجی کند - هدف و انگیزه پشت هر خبر را تشخیص دهد - از تاثیرات روانی و اجتماعی اخبار آگاه باشد - در برابر شایعات و اطلاعات نادرست مقاومت کند .

 شبکه های اجتماعی بستری هستند که هر فردی می تواند بدون نظارت، اطلاعات منتشر کند. این موضوع باعث گسترش شایعات، اخبار جعلی و اطلاعات نادرست می شود. الگوریتم های شبکه های اجتماعی بر اساس علایق و رفتارهای قبلی کاربران عمل می کنند. این باعث می شود افراد فقط با دیدگاه های مشابه خود مواجه شوند و از دیدگاه های دیگر غافل بمانند (پدیده ی "اتاق پژواک"). دریافت مداوم اخبار منفی از طریق گوشی های موبایل می تواند منجر به اضطراب، افسردگی و احساس ناامنی شود. به ویژه زمانی که اخبار بدون تحلیل و از منابع نامعتبر دریافت شوند. وقتی افراد بدون بررسی صحت اخبار، آن ها را پذیرفته یا بازنشر می کنند، قدرت تفکر انتقادی شان بشدت کاهش می یابد. این موضوع می تواند زمینه ساز تصمیم گیری های اشتباه در سطح فردی و اجتماعی شود. در این مقال راهکارهایی برای تقویت مقوله سواد رسانه ای یا به اصطلاح صحت سنجی اخبار ارایه می گردد : 1 - بررسی منبع خبر: همیشه منبع خبر را بررسی کنید. آیا خبر از یک رسانه معتبر منتشر شده یا از یک صفحه فیک و ناشناس در شبکه های اجتماعی؟ 2- مقایسه با منابع دیگر: خبر را با منابع دیگر مقایسه کنید تا به صحت آن پی ببرید 3. - آموزش سواد رسانه ای در مدارس و دانشگاه ها: نهادهای آموزشی باید سواد رسانه ای را به عنوان یک مهارت ضروری آموزش دهند. 4- کاهش وابستگی به دریافت اخبار از گوشی های موبایل: زمان استفاده از گوشی را مدیریت کنید و برای دریافت اخبار، به منابع رسمی و معتبر ( پایگاههای رسمی خبری ) مراجعه کنید. 

 در دنیای امروز، داشتن سواد رسانه ای نه تنها یک مهارت بلکه یک ضرورت است. شبکه های اجتماعی و گوشی های موبایل اگرچه ابزارهای قدرتمندی هستند، اما بدون قدرت آگاهی و تحلیل می توانند منبعی برای گمراهی و اضطراب خود و دیگران باشند. با تقویت سواد رسانه ای، می توانیم از این ابزارها به درستی مدیریت و استفاده کنیم و در برابر موج اطلاعات نادرست و دارای شبهه ، ایستادگی کنیم.