خلا خلاق

[عبدالله بوسنیایی]

خدای ناملموس Deus Absconditus ، که خلا اولیه فرا هستی توصیف ­ناپذیری است که زبان انسان نمی­ تواند در موردش چیزی بگوید. زبان عاجز است که واسطه بیان آن باشد؛ و از چیزی که مطلق، غیرشخصی، ماوراء شخصی، توصیف­ ناپذیر و بیان نشدنی است، سخن بگوید. (1)

***

[خدای نادیدنی]

Deus absconditus به ناشناخته بودن اساسی ذات خدا اشاره دارد. (2)

***

[سونیاتا]

سونیاتا ) Śūnyatā) ) اصطلاحی در بودیسم و فلسفه هند. سونیاتا خلا عالم گیر و جهانی است و به هیچ صفتی موصوف نیست و نه وجود است و نه عدم، و نه وحدت است و نه کثرت و بقول «ناگارجونا» نه پیدایش است و نه انهدام و نه بقاء است، و نه کثرت، نه آمدن است و نه رفتن، و ماهیت آن خلا است و نفی نفی و سلب سلب است، و پاکیزه از هرگونه صفات است و نامتناهی است. همه چیز از آن موجود است و خود عاری از تاثرات حافظه ی دیرینه است که به موجب آن این دائره هستی پدید آمده.(3)

***

[یزدانپناه عسکری]

خلا وصف ناپذیر و خالق قادر، آفرینش همه چیز را در بر دارد و غیرشخصی و در عین حال کاملا شخصی که با جزء جزء موجودات پیوند واضح داشته و آمیخته است.

__

1- شرح رشید حافظویچ بر مقدمه شارح بوسنیایی فصوص الحکم، عبدالله بوسنوی، ترجمه حسین مریدی

2- https://en.wikipedia.org/wiki/Deus_absconditus_(Christian_theology)

3- ادیان و مکتب های فلسفی هند جلد اول ، تالیف داریوش شایگان – تهران : امیرکبیر 1386 – ص 387 – 388

https://fa.wikipedia.org/wiki

خلا خلاق