قصدیت عبد منقاد

[محیی الدین ابن عربی]

اما نیابت حق تعالی از بنده، بیان اوست که به بنی اسرائیل فرمود: « الا تتخذوا من دونی وکیلا = جز من وکیلی نگیرید – اسراء/2» و به گونه فرمان و دستور فرموده: « لا اله الا هو فاتخذه وکیلا = خدایی جز او نیست، پس او را وکیل گیر – مزمل/9»، و رسول خدا صلی الله علیه و سلم پروردگارش را مخاطب ساخته و گفته: « اللهم انت الصاحب فی السفر و الخلیفه فی الاهل = پروردگارا تو در سفر همراه منی و در اهل و عیال و مالم خلیفه ای»، وکالت نیابت از موکل است در آنچه که در آنها وکیلش کرده که قائم مقامش باشد، پس خداوند برای تو چیزی را مشخص ساخته و از تو می خواهد که در آن – به حکم وکالت – نیابت کنی، بنابراین نیابت از هر وجهی مشروع است. (1)

***

[یزدانپناه عسکری]

بیانگر این مسئله است که ممکن عبد منقاد، در سرچشمه قلب شرع است، و حق تعالی آنچه را در سجده قلب، عاید عبد می کند، که در قصد احوالش طلب می نماید.

_____________

1 - فتوحات مکیه جلد 5 ، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383 صفحه 526

- [و اما نیابه الحق عن العبد، فقوله- تعالی- لبنی اسرائیل: الا تتخذوا من دونی وکیلا-. و قال آمرا: لا اله الا هو فاتخذه وکیلا. و قال- ص- یخاطب ربه:" اللهم انت الصاحب فی السفر و الخلیفه فی الاهل". و الوکاله نیابه عن الموکل فیما و کله فیه ان یقوم مقامه. فاثبت (تعالی) لک الشیء و سالک ان تستنیبه فیه بحکم الوکاله.- فمن کل وجه النیابه مشروعه. (محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه (عثمان یحیی)، 14جلد، دار احیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: دوم، 1994 م. ج10 ص: 89)]

- رب المشرق و المغرب لا اله الا هو فاتخذه وکیلا - المزمل : 9

- و آتینا موسی الکتاب و جعلناه هدی لبنی اسرائیل الا تتخذوا من دونی وکیلا - الاسراء : 2