نقشه نیل تا فرات راهبرد عبری برای مهار ایران
▫️در سال های اخیر، تحولات سیاسی و امنیتی در منطقه غرب آسیا به شکلی هدایت شده اند که نشان از اجرای یک سناریوی بزرگ و هدفمند دارد؛ سناریویی که با همکاری آمریکا، اسرائیل و نقش آفرینی ترکیه و برخی کشورهای عربی طراحی شده و هدف نهایی آن، گسترش نفوذ رژیم صهیونیستی از «نیل تا فرات» و نهایتا مهار و تضعیف و نابودی کامل ایران است. در این میان، کشورهایی مانند سوریه، ترکیه، مصر و اردن به عنوان موانع ژئوپلیتیکی این پروژه، در اولویت طرح های بی ثبات سازی و تجزیه قرار گرفته اند.
▪️در سوریه، با گسترش بحران داخلی و مداخله خارجی، دولت مرکزی بخش زیادی از کنترل خود را بر مناطق مختلف از دست داد. در مناطق شمالی و شرقی سوریه، گروه هایی همچون کردها، ترکمن ها، مخالفان دولت و گروه های تروریستی مانند داعش و تحریرالشام حضور دارند که عملا ساختار یکپارچه حاکمیت را متزلزل کرده اند. در ادامه این روند، سناریویی با محوریت آمریکا و اسرائیل و نقش آفرینی فعال ترکیه اجرایی شد؛ کودتای نظامی امنیتی که با محوریت گروه تروریستی تحریرالشام به رهبری جولانی انجام شد و به سرنگونی دولت بشار اسد انجامید. در این فرایند، ارتش سوریه با فریب و تطمیع، بدون هیچ مقاومت موثری از صحنه کنار رفت و کل کشور به راحتی به اشغال تروریست ها درآمد. در پی این تحول، ایران و روسیه که تا آن زمان برای حفظ امنیت و ثبات سوریه حضور داشتند، ناچار به عقب نشینی شدند. این خلا امنیتی، فرصت مناسبی برای رژیم صهیونیستی فراهم آورد تا با حمله به زیرساخت های نظامی و امنیتی سوریه، کنترل فضای استراتژیک این کشور را به طور کامل به دست گیرد.
▫️اسرائیل در ادامه، با بهره گیری از اقلیت های قومی و مذهبی مانند دروزی ها در شمال غرب و جنوب سوریه، کمربندهای امنیتی محلی ایجاد کرد تا در آینده از این بستر برای نفوذ به مناطق حساس سوریه و تضعیف مقاومت استفاده کند. این اقدام، بخشی از سیاست کلان اسرائیل برای تضعیف محور مقاومت و درهم شکستن انسجام منطقه ای کشورهای مخالف صهیونیسم است. هدف اصلی این طرح، تجزیه ساختاری سوریه و محروم ساختن ایران از عمق راهبردی در این کشور است.
▪️در گام دوم، رژیم صهیونیستی تمرکز خود را بر تضعیف ترکیه قرار خواهد داد. کشوری که با وجود عضویت در ناتو و موقعیت استراتژیک در منطقه، به واسطه بحران های اقتصادی، شکاف های سیاسی داخلی و چالش های امنیتی در مرزهایش، در موقعیت شکننده ای قرار گرفته است. شمال سوریه که تحت کنترل ترکیه قرار دارد، به میدان رقابت شدید میان بازیگران منطقه ای تبدیل شده است. اسرائیل با حمایت از گروه های مسلح ضدترکیه و بهره برداری از گسل های قومی و مذهبی، تلاش دارد ترکیه را به درگیری های فرسایشی درگیر کرده و از طریق فشارهای سیاسی و اقتصادی، سیاست خارجی مستقل آن را محدود سازد.
▫️در همین راستا، اقدامات مشابهی نیز علیه مصر و اردن در دستور کار رژیم صهیونیستی قرار دارد. این کشورها در دهه های گذشته، به ویژه پس از امضای قرارداد کمپ دیوید، هدف تلاش های برنامه ریزی شده ای از سوی اسرائیل بوده اند. از جمله این اقدامات می توان به حمایت از جناح های مخالف در اردن و اعمال فشارهای اقتصادی بر مصر اشاره کرد که هدف نهایی آن ها، جلوگیری از شکل گیری اتحادهای منطقه ای قوی علیه منافع صهیونیسم است. اسرائیل با دامن زدن به اختلافات داخلی و بحران های سیاسی و اجتماعی، تلاش می کند ثبات این کشورها را تضعیف کرده و آن ها را به بازیگرانی منفعل در برابر سیاست های توسعه طلبانه خود بدل سازد.
▪️مجموع این تحولات، در قالب سناریوی راهبردی «نیل تا فرات» قابل تحلیل است؛ طرحی که با هدف باز کردن مسیر نفوذ از مرزهای غربی تا مرزهای شرقی منطقه، تلاش دارد موانع جغرافیایی، سیاسی و نظامی را از سر راه اسرائیل بردارد و نهایتا راه را برای تضعیف و مهار و حذف جمهوری اسلامی ایران از معادلات منطقه ای و جهانی هموار سازد. تجزیه سوریه، تضعیف ترکیه، بی ثبات سازی مصر و اردن، و فشارهای چندلایه علیه محور مقاومت، همگی در خدمت این هدف نهایی قرار دارند.
▫️در چنین شرایطی، ایران باید با هوشیاری کامل، راهبردی چندبعدی را در پیش گیرد. تقویت عمق راهبردی در محور مقاومت، گسترش همکاری با کشورهایی همچون عراق، سوریه، لبنان و همچنین کشورهای مستقل آسیای مرکزی و قفقاز، از اولویت های راهبردی است. دیپلماسی فعال، افزایش توان بازدارندگی نظامی، سرمایه گذاری در قدرت نرم منطقه ای و مقابله همه جانبه با جنگ ترکیبی عبری-غربی در حوزه های رسانه ای، اقتصادی و امنیتی، از جمله ابزارهای حیاتی برای مقابله با این نقشه پیچیده هستند. تنها با حفظ انسجام داخلی، تکیه بر ظرفیت های بومی، تقویت قدرت ملی و شکل دهی به اتحادهای منطقه ای هوشمند می توان در برابر این سناریوی خطرناک ایستادگی کرد و جایگاه ژئوپلیتیکی ایران را در منطقه تثبیت نمود.