روش تدریس اکتشافی در آموزش ابتدایی

مقدمه

انسان همراه باید برای یادگیری تلاش نماید و یادگیری موضوعی نیست که به یک زمان و مکان خاص محدود شود و انسان از زمان تولد تا لحظه مرگ همواره در حال یادگیری است و یادگیری به عنوان یک هدف است که وسیله این هدف نیز آموزش است.

آموزش نیز صرفا به حالتی که معلم و یک یا چند دانش آموز در زمانی خاص در یک مکان خاص جمع شوند و به یاددهی و یادگیری بپردازند. بلکه واژه آموزش فراتر و گسترده تر از این موضوعات است.

آموزش فرآیندی است که در هر زمان و مکانی می تواند رخ دهد و منجر به یادگیری شود و این موضوع که معلم و دانش آموز به طور مستقیم در یک زمان و مکان خاصی قرار بگیرند و معلم به آموزش دانش آموزان بپردازد، بخشی از آموزش است که تدریس نام دارد.

تدریس

تدریس، فرآیند انتقال دانش، مهارت ها و نگرش ها از معلم به دانش آموزان است که به صورت منسجم و از پیش برنامه ریزی شده و هدفمند انجام می شود و هدف از آن ایجاد تغییرات مطلوب(یادگیری) در دانش آموزان است.

هر کاری را می توان با روش های مختلفی انجام داد و تدریس نیز از این قاعده مستثنی نیست اما با توجه به اینکه روش تدریسی که انتخاب می شود در پیشبرد فرآیند و رسیدن به اهداف و همچنین از این بابت که فرآیندی از پیش طراحی شده است،باید روش مناسب برای تدریس هر موضوع، انتخاب شود. 

روش تدریس

روش های تدریس مجموعه ای از فعالیت هایی هستند که در راه رسیدن به اهداف آموزشی و پرورشی از پیش مشخص شده صورت می پذیرند و ابزاری هستند که معلم و متعلم یا مربی و متربی را در رسیدن به این اهداف یاری می کنند.

روش های تدریس مسئله محور

روش های تدریس به چند دسته کلی تقسیم می شوند که یکی از دسته ها، روش های تدریس مسئله محور هستند.

روش های تدریس مسئله محور شامل چند روش تدریس هستند که یکی از آن ها روش اکتشافی است.

روش تدریس اکتشافی

روش اکتشافی یکی از روش های تدریس مسئله محور است که در آن دانش آموزان خودشان درباره موضوعی که معلم مشخص می نماید، به تحقیق و پژوهش می پردازند و به دنبال موضوع می روند تا اطلاعات لازم درمورد آن را کسب کنند.

ویژگی مهمی که این روش دارد این است که به گونه ای نیست که معلم یک سری اطلاعات خام و ناشناخته را وارد ذهن دانش آموز کند و دانش آموز که با آن ها مانوس نیست نتواند آن ها را درک نموده و صرفا حفظ طوطی وار صورت بگیرد. بلکه معلم صرفا موضوع را مشخص می نماید و خود دانش آموز به دنبال موضوع می رود تا آن را کشف و درک نماید و یدگیری اتفاق بیفتد و معلم در اینجا صرفا نقش یک تسهیلگر و راهنما را دارد که دانش آموز را به مسیری که باید برای اکتشاف برود هدایت می کند.

ویژگی و مزیت دیگری که این روش دارد این است که دانش اموز از همین سنین پایین به کاوشگری و پژوهیدن عادت می نماید و در آینده می تواند در موضوعات مختلف تحقیق و پژوهش نموده و در این زمینه پیش برود. بنابراین این روش به شدت در ارتقای پژوهش و تحقیق در جامعه نقش مهمی ایفا می نماید و دانش آموزان را اهل تحقیق و پژوهش بار می آورد.

این روش کاملا چند بعدی است و دانش آموز در راه اکتشاف موضوعات و مسائل از راه های مختلفی همچون مشاهده، طرح سوال، آزمایش و حل مسئله استفاده می نماید و دانش آموز از تک بعدی بودن خارج می شود.