مصطفی لطفی
184 یادداشت منتشر شدهنقره داغ بیرانوند

هوالعادل
نقره داغ بیرانوند: حکمی که فوتبال ایران را در آینه دید
(تحلیل جامع پرونده تاریخی فسخ قرارداد دروازه بان تیم ملی)
پیشینه پرونده: از فسخ جنجالی تا حکم ۴۰۸ روزه
- فسخ یکجانبه: در ۳۰ خرداد ۱۴۰۳، علیرضا بیرانوند با استناد به بند ۳ الحاقیه قراردادش با پرسپولیس تهران (مبنی بر حق فسخ در صورت عدم پرداخت مطالبات)، قرارداد را فسخ و در مدت کوتاهی به تراکتور تبریز پیوست .
- شکایت پرسپولیس: باشگاه مدعی شد کلیه مطالبات قرارداد جدید (۱۴۰۲) پرداخت شده، فسخ یک روز زودتر از موعد انجام شده، و مطالبات قدیمی (فصل ۱۴۰۱) ارتباطی به این الحاقیه ندارد .
- تاخیر در صدور حکم: پس از ۴۰۸ روز کشمکش حقوقی و فشارهای رسانه ای، کمیته استیناف در ۱۱ مرداد ۱۴۰۴ حکم نهایی را صادر کرد
حکم تاریخی: ۴ محور کلیدی
1. محرومیت ۴ ماهه بدون تعلیق:
- محرومیت از ۲۰ مرداد ۱۴۰۴ (بازی سوپرجام تراکتور با استقلال) آغاز می شود و تا ۲۰ آذر ادامه دارد.
- این محرومیت شامل بازی های باشگاهی است اما به دلیل عدم وجود مسابقات مهم ملی ، عملا بازی های تیم ملی را شامل نمی شود .
2. جریمه نجومی ۲۷.۴ میلیارد تومانی:
- افزایش ۸ میلیارد تومانی نسبت به حکم اولیه (۱۹.۸ میلیارد).
- منطق محاسبه: میانگین قرارداد پرسپولیس (۱۹۸ میلیارد ریال) و قرارداد تراکتور (۳۵۰ میلیارد ریال) .
3. تضامن تراکتور در پرداخت جریمه:
- باشگاه تراکتور موظف است در صورت عدم پرداخت بیرانوند، جریمه را بپردازد .
4. تبرئه تراکتور از اتهام اغوا:
- کمیته استیناف پذیرفت مذاکرات تراکتور با بیرانوند پس از فسخ قرارداد آغاز شده است.در این فقره پرسپولیسی ها معترض هستند و شاید به CAS مراجعه کنند.
تحلیل حقوقی: چرا فسخ "غیرموجه" تشخیص داده شد؟
- تخلف از تشریفات فسخ:
بیرانوند طبق ماده ۱۴ مقررات فیفا باید ۱۵ روز پس از اخطار کتبی به باشگاه فرصت پرداخت می داد، اما این کار را نکرد و با اشتباه ناشیانه وکیلش یک روز زودتر اقدام به فسخ نمود.(اهمیت مشاوره با وکیل متخصص دعاوی ورزشی در اینجا مشاهده میشود)
- تفسیر "کلیه مطالبات":
الحاقیه فقط مطالبات فصل ۱۴۰۲-۱۴۰۳ را شامل می شد، نه بدهی های قدیمی. حتی پاداش های غیرقراردادی هم طبق بند ۱۰ دستورالعمل سازمان لیگ فدراسیون، جزو مطالبات محسوب می شوند.
- نقض زمان بندی:
"آخرین بازی فصل" پایان جام حذفی در ۳۱ خرداد بود، نه آخرین بازی پرسپولیس. بنابراین فسخ در ۳۰ خرداد زودهنگام بود .
- شرط احتمالی باطل:
بند فسخ الحاقیه به دلیل عدم تعیین بازه زمانی مشخص، یک "شرط احتمالی" (Potestative Condition) تلقی شد که قرارداد را به اراده یکطرفه بازیکن وابسته می کرد .
پیامدهای صنعت فوتبال ایران: زلزله ای با پس لرزه های پایدار
- ثبات قراردادها:
افزایش جریمه بر اساس میانگین دو قرارداد، بازدارندگی برای فسخ های یکجانبه ایجاد می کند و ارزش واقعی بازیکنان در بازار را ملاک قرار می دهد .
- شفافیت قضایی:
صدور حکم پس از ۱۳ ماه، اعتماد به نهادهای قضایی فوتبال را خدشه دار کرد، هرچند مستند بودن رای کمیته استیناف توسط حقوقدانان ستوده شد و باید بالاترین نمره را به کمیته استیناف داد.
- اقتصاد بیمار فوتبال ایران:
جریمه ۲۷ میلیاردی در شرایطی صادر شد که باشگاه ها با بحران مالی دست و پنجه نرم می کنند. این رقم می تواند به نقطه عطفی الگویی برای محاسبه غرامت ها تبدیل شود .
لایه های انسانی ماجرا: بازنده واقعی کیست؟

- بیرانوند در کوره آزمون:
محرومیت ۴ ماهه، او را از نصف فصل لیگ برتر و احتمالا از دعوت به تیم ملی محروم می کند. این حکم می تواند به افت ورزشی یک ستاره بین المللی منجر شود.
- هواداران؛ قربانیان خاموش:
کشمکش حقوقی دو باشگاه بزرگ، اعصاب زدگی هواداران را به همراه داشت و هزاران ساعت نفر وقت و انرژی صرف این موضوع در رسانه های متعدد شد و نشان داد نظام حل اختلاف فوتبال ایران نیاز به اصلاحات با مدل فیفا دارد.
- پرسپولیس؛ پیروزی تلخ:
هرچند حکم به نفع این باشگاه بود، اما ۱۳ ماه انتظار و هزینه های دادرسی، و از دست دادن عنوان قهرمانی و سهمیه لیگ های آسیایی پیروزی را به کام تلخ تبدیل کرد .
- نقشه راه آینده: درس هایی برای فردا
- اصلاح سیستم و تشکیل NDRC:
تشکیل دادگاه داوری مستقل با حضور قضات بین المللی , تشکیل اتاق حل اختلاف ملی NDRC می تواند از طولانی شدن پرونده ها , تضییع حقوق ورزشکاران جلوگیری کند.
شفاف سازی محتوای قراردادها و الحاقیه ها از طریق سامانه یکپارچه، توسط وکلای متخصص دعاوی ورزشی از اختلافات تفسیری پیشگیری می کند.
تصویر بزرگتر: آیینه تمام نمای فوتبال ایران
پرونده بیرانوند فقط یک دعوای حقوقی نبود؛ آزمونی برای ساختارهای مدیریتی، قضایی و اقتصادی فوتبال ایران بود. صدور حکم پس از ۴۰۸ روز، فقدان استانداردهای حرفه ای را فریاد زد، اما مستدل بودن رای نهایی، نشان داد اگر اراده ای مستقل وجود داشته باشد، امید به اصلاح زنده است. این پرونده باید به سنگ محکی برای تحول در فوتبال ایران تبدیل شود؛ تحولی که در آن منافع بلندمدت صنعت فوتبال بر مصلحت اندیشی های کوتاه مدت ترجیح داده شود.
مصطفی لطفی.وکیل ورزشی