مدیریت، راهی برای مهار سیاست زدگی در شهرداری ه

مدیریت، راهی برای مهار سیاست زدگی در شهرداری ها

در شرایطی که شهرداری ها به عنوان یکی از مهم ترین نهادهای عمومی کشور مسئول ارائه خدمات حیاتی به شهروندان اند، نفوذ سیاسی و بی ثباتی مدیریتی از مهم ترین چالش هایی است که کارآمدی این نهادها را با مخاطره مواجه کرده است. سیاست زدگی، یعنی غلبه منافع سیاسی بر منطق اداری و حرفه ای، نه تنها سبب کاهش بهره وری، بلکه زمینه ساز فساد، بی اعتمادی عمومی و ناکارآمدی در تصمیم گیری شهری می شود.

اما چگونه می توان این پدیده مخرب را کنترل کرد؟ پاسخ را می توان در اصول و ابزارهای «مدیریت دولتی نوین» جست وجو کرد؛ رویکردی که از دهه ۱۹۹۰ میلادی در کشورهای توسعه یافته برای افزایش پاسخگویی و کارایی نهادهای عمومی به کار گرفته شد. این مدل مدیریتی بر ارکان کلیدی چون مدیریت عملکرد، خصوصی سازی خدمات غیرحاکمیتی، نظام پاداش مبتنی بر عملکرد و استقلال نسبی مدیران اجرایی استوار است.

در چارچوب این مدل، انتصاب مدیران باید بر پایه شایستگی و ارزیابی دقیق عملکرد آنان صورت گیرد، نه گرایش های سیاسی. همچنین، تفکیک روشن وظایف سیاسی (شوراها) و اجرایی (مدیریت شهری) باعث می شود تا شهرداری ها از فضای رقابت های حزبی فاصله گرفته و بتوانند به صورت حرفه ای به وظایف خود بپردازند.

البته تجربه جهانی نشان می دهد که مدیریت نوین اگر بدون پادمان های نهادی قوی اجرا شود، خود می تواند به مجرایی تازه برای نفوذ سیاسی تبدیل شود. بنابراین، موفقیت در کاهش سیاست زدگی تنها با پیاده سازی اصول مدیریت نوین کافی نیست؛ بلکه نیازمند تقویت شفافیت، نهادهای ناظر، فرهنگ حرفه ای اداری و مشارکت واقعی شهروندان در ارزیابی عملکرد شهرداری هاست.

در ایران، با وجود برخی تلاش ها برای نوسازی مدیریت شهری، هنوز نگاه های سیاسی بر بسیاری از تصمیم های اجرایی سایه افکنده است. اصلاح این وضعیت ضرورتی ملی است، چراکه تنها با نظام اداری شایسته سالار و غیرسیاسی است که می توان امید به توسعه پایدار شهری، رضایت شهروندان و ارتقاء سرمایه اجتماعی داشت.