غزه؛ کربلایی دیگر است[با محوریت اندیشه شهید بهشتی]

مقدمه
قیام عاشورا یکی از پر اهمیت ترین وقایع جهان اسلام است و به تعبیر شهید بهشتی، امام حسین علیه السلام موفق شد درس عقیده و جهاد را نه تنها برای زمان خود، بلکه تا ابد برای جامعه بشریت زنده نگهدارد، از طرفی مهم ترین مسئله کنونی جهان اسلام، فلسطین است و به عقیده شهید بهشتی، فلسطین تنها متعلق به اعراب و فلسطینیان نیست، بلکه مسئله تمام مسلمانان جهان است؛ تا حدی که به دانشجویان توصیه می کرد تا به حدود یک درصد از مخارجی را که یک دانشجو دارد، صرفه جویی کنند، این مبلغ را در صندوق مخصوص فلسطین بریزند و پول های جمع آوری شده را به رفع نیازهای مردم فلسطین اختصاص دهند. (حسینی بهشتی، 1395: 154)
از دیدگاه ما شیعیان که همواره به مکتب عاشورا معتقد بوده ایم، مبارزه مردم فلسطین، جلوه گر ایستادگی حق در برابر باطل بوده است، اما شاید این مسئله برای جهانیان، پیش از یک سال گذشته، ملموس نبوده که سخن از کربلا و عاشورا بگوییم و در نهایت به نوار غزه برسیم، اما پس از 7 اکتبر 2023 اوضاع جامعه جهانی همراه با واقعه طوفان الاقصی دگرگون شد و بار دیگر با شدت خیلی بیشتری فلسطین و رژیم صهیونیستی مرکز توجه جهانیان قرار گرفت.
شاید آنچه که باعث شد دفاع مردم فلسطین از خاک کشورشان از منظر جهانیان، بی شباهت با واقعه عاشورا نباشد، واقعه رفح بود که بار دیگر آتش کشیدن خیمه ها اتفاق افتاد و ثابت کرد که شمر و یزید زمانه ما کیست! این بار باید به جای صرف گریستن بر عزای امام حسین علیه السلام، بیدار بود و در طرف درست تاریخ ایستاد، باید دید که امام ما چرا قیام کرد و هدف چه بود و حال ما باید چه کنیم؟!
آنچه که در ادامه به آن پرداخته می شود، نگاهی به واقعه عاشورا و هدف آن است که با شرایط فعلی فلسطین تطبیق داده می شود و همچنین مروری کوتاه بر سرگذشت فلسطین از زمان فروپاشی عثمانی تا طوفان الاقصی انجام می شود که جلوه ای از حق و باطل در عصر حاضر است.

1.قیام عاشورا
ستیز از آن جایی شروع شد که امام حسین علیه السلام حکومت یزید را نامشروع دانست و با او بیعت نکرده و برای اصلاح امور امت اسلام قیام کرد؛ واقعه کربلا یکی از اندوهناک ترین وقایع تاریخ اسلام است که در آن امام بزرگوار ما حسین علیه السلام به همراه خانواده و یارانش در صحرای کربلا به دست لشکر یزید به شهادت رسیدند، در یک سو جنگجویانی اندک و زنان و کودکان و در سوی دیگر لشکری چند ده هزار نفری که حتی قطره ای آب بر کودکان روا نداشتند.
آنچه همواره درباره قیام عاشورا مورد سوال قرار گرفته، هدف آن است. امام حسین علیه السلام با علم و آگاهی به شهادتش قدم در راهی نهاد که جلوه گر حق و باطل بود، هدف امام حق، امت اسلامی و نهی از منکر حاکم وقت بود. به نقل دقیق تری از شهید بهشتی «هدف او حکومت نیست، هدف اعلاء حکم حق است! باید حق از باطل شناخته شود و حق و باطل در افقی روشن تر به مردم نشان داده شود. خواه به حکومت برسد یا نرسد. اگر توانست حکومت را در دست بگیرد که چه بهتر، قدرت حکومت را در راهی که خدا می پسندد به کار می اندازد، اما اگر نتوانست حکومت را به دست آورد باز هم مقصود تامین شده است.» (حسینی بهشتی، 1394: 17)
«اسلام دین عقیده است. چه خوش شعاری از نهضت حسینی به یادگار مانده: "قف دون رایک فی الحیاه مجاهدا ان الحیاه عقیده وجهاد" اگر به راستی زنده ای، اگر مرده نیستی، اگر جانی در کالبد داری، اگر از صف حیوانات بیرون رفته ای و به صف انسان ها درآمده ای، بیدار باش! عقیده داشته باش! هدفی انسانی و عالی داشته باش و تا پای جان در راه عقیده ات بایست. زیرا زندگی در دو کلمه خلاصه می شود: عقیده و جهاد در راه آن. این مبنای اسلام است. حسین موفق شد درس عقیده و جهاد را نه تنها برای زمان خود، بلکه تا ابد برای جامعه بشریت، زنده نگهدارد. حسین آمد تا بار دیگر عملا به گوش همگان بخواند: ای زنان و ای مردان! مبادا برای هوس یا مقام، زنده بمانید. برای هدف، زنده بمانید و در راه آن تا پای جان بایستید.» (حسینی بهشتی، 1391: 49)
اولین مثالی که بعد از مطالعه سخنان شهید بهشتی در زمینه تاثیر قیام عاشورا بر مردمان آن زمان به ذهن متبادر می شود، قیام مختار است که به خون خواهی امام حسین علیه السلام و یارانش برخاست و با الگو گرفتن از مکتب عاشورا به پیروزی رسید. تا حدود 300 سال بعد از شهادت امام علی علیه السلام، وقایعی کم و بیش شبیه آن در سرزمین بزرگ اسلام برای علویان و فرزندان امام علی اتفاق افتاده بود همانند جنگ های محلی با خلفا و حاکمان ستمگر زمان خودشان که تعداد زیادی از آنان کشته شدند، اما شاید خیلی از مردم، نام این قیام ها و افراد قیام کننده را نشنیده باشند. (همان: 27)
ما عاشورا را زنده نگه می داریم تا جهاد و جهادگری زنده بماند، ما در برابر ظلم می ایستیم چون از امامان آموختیم و با خون به ما آموخته شد، در هیچ یک از برهه های تاریخی، گریزی از جنگ و خون ریزی نبوده، پس باید مبارزه کرد و مکتب عاشورا را زنده نگهداشت تا الگو شود برای حق طلبان در سراسر جهان.
با این وجود باید شرایط مبارزه پیروز را دانست. «مبارزه پیروز، شرایط و سننی دارد که باید آن سنن و شرایط را شناخت و در مبارزات حیاتی از آن پیروی کرد. اول اینکه مبارزه باید هدف داشته باشد؛ هدفی مشخص و روشن، صریح و قاطع! مبارزه بی هدف، معنا ندارد. هر مبارزه هدفی دارد، اما گاه اتفاق می افتد که هدف ها روشن نیست و مبهم است. شرط دوم آن است که یک مبارز باید مرد عمل باشد، مرد کار باشد، استقامت داشته باشد و پای حرفش بایستد. شرط سوم که بسیار مهم است و در میان مردم ما خیلی کم دیده می شود روش صحیح مبارزه است.» (حسینی بهشتی، 1394: 24)

2. چه کسانی از مکتب عاشورا الگو گرفتند؟
در ذیل این تیتر به اختصار از برخی کشورها و رهبرانی که از قیام عاشورا الگو گرفتند یاد کرده و به طور مفصل تری به مسئله فلسطین پرداخته می شود.

2,1. مکتب عاشورا برای مردم ایران
اگر بخواهیم مختصر گریزی به نقش عاشورا در انقلاب اسلامی نیز بزنیم، بهترین تعبیر ممکن همان سخن شهید بهشتی است که می گوید: «انقلاب، ثمره عاشوراست؛ حرکتی سریع در راه استعمارزدایی که بی شک به استثمار زدایی هم می انجامد و بلکه با هم همراه است.» (حسینی بهشتی، 1392: 45)
مردم ایران نشان دادند که جامعه ای حق طلب و آماده دفاع از حق هستند، تصدیق این امر نیز حمایت های فعلی مردم ما از مظلومان جهان، به خصوص مردم مظلوم فلسطین است. ملت ایران، هنگامی که حقوق خود را زائل دیدند دست به قیام مشروطه زدند، امام خمینی که این ویژگی مردم ایران را به خوبی شناخته بود با استفاده صحیح از آن و با الگو قرار دادن مکتب عاشورا برای ایرانیان، ایشان را تشویق به قیام کرده و با قدرت رهبری فوق العاده ای که داشت، باعث به وجود آمدن قیام هایی نظیر قیام 15 خرداد و 17 شهریور بود و در نهایت، موجب بروز پیروزی انقلاب اسلامی شد که همواره الگویی برای مردمانی در جهان است که از سلطه حاکمان جائر خود به ستوه آمده اند. در نهایت برکسی پوشیده نیست که علت پیروزی انقلاب اسلامی، الگویی بزرگ به نام حسین بن علی علیه السلام است.

2,2. مکتب عاشورا برای مردم جهان در عصر فعلی
رابرت بائر، مامور رسمی سازمان سیا زمانی که به ایران آمده بود، به اتاق شهید فهمیده رفته بود، او می دانست که شهید فهمیده با الگوگیری از مکتب عاشورا دست به چه کار بزرگی زده و چه مقدر کار را برای دشمنان ما دشوار کرده، مردم لبنان با الگو گرفتن از شهید فهمیده، شروع به عملیات استشهادی علیه صهیونیست ها کردند، تا حدی که پدر شهید علی اشمر، او را شاگرد کلاس شهید فهمیده می داند. صهیونیست ها می گفتند که در روز عاشورا لبنانی ها حال و هوای بسیار متفاوت تری از همیشه داشتند؛ وقتی برای پراکنده کردن آن ها رفتیم، شروع به درگیری با ما کردند و در نهایت این درگیری، باعث بازپس گیری خاکشان از صهیونیست ها شد و پیرو آن فلسطینی ها نیز اقدامات استشهادی را شروع کردند که تاکنون ادامه دارد... «حسین علیه السلام، محبوب و دوست داشتنی است؛ نه فقط برای مسلمان شیعه، بلکه برای مسلمان سنی حق دوست. نام حسین برای همان مسلمان غیرشیعی هم پرکشش است. برای این که در قیام حسین بن علی و بررسی آثار این قیام، حسین را در چهره ای شناخته که دل و فطرت هر انسان سالم به او علاقه مند می شود.» (حسینی بهشتی، 1400، ج6: 89)
همانگونه که از شهید بهشتی نقل کردیم، علاوه بر کشورهای مسلمان، بسیاری از کشورهای غیرمسلمان نیز امام حسین علیه السلام را الگوی خود قرار داده اند از جمله ماهاتما گاندی، شخصیت ضداستعمار هندی؛ او یک جمله معروف دارد که علی اکبر ناطق نوری در کتاب خود آن را روایت می کند. ماهاتما گاندی اعلام کرده بود: «من انقلاب را از امام حسین بن علی علیه السلام آموختم.» این همان تاثیری است که شهید بهشتی از آن یاد می کند، حق طلبان جهان در نهایت به نام امام حسین علیه السلام می رسند و از او و مکتب عاشورا الگو می گیرند. بنابراین دیدیم که امام حسین به حکومت نرسید، اما مقصود او تامین شد. «هم اکنون در بسیاری از کشورهای اسلامی و در بسیاری از جاهایی که با اسلام ارتباط دارد، هر چند مردمش مسلمان نیستند، نام مقدس اباعبدالله به عنوان برجسته ترین و پرافتخارترین قیام کننده در راه حق و عدالت، برده می شود.» (حسینی بهشتی، 1391: 80)

2,3. مکتب عاشورا برای مردم فلسطین
شاید قبل از آنکه در مورد تاثیر مکتب عاشورا بر دفاع مردم فلسطین از کشورشان بنویسیم، بهتر باشد گذری تاریخی بر اصل این تنش ها داشته باشیم. فلسطین، دارای بیش از 5000 سال قدمت تاریخی است و از گذشته مسلمانان، یهودیان و مسیحیان، آن جا و در کنار یکدگیر زیسته اند و گاهی تنش هایی نیز وجود داشته است. «اوج مهاجرت یهودیان به فلسطین به سال های 1905 میلادی تا 1907 باز می گردد.» (صفاتاج، 1381: 103) «در اواخر قرن نوزده در سرزمین فلسطین، کمتر از ده هزار یهودی زندگی می کردند و حالا وطن یهود شده است.» (حسینی بهشتی، 1390، ج1: 82)
اگر بخواهیم از عصر حاضر، سخن بگوییم، زمینه وقایع دردناک فلسطین از 1918 شروع شد، مصادف با سقوط دولت عثمانی و اشغال فلسطین توسط انگلستان. (نتشه و دیگران، 1412ق: 13) در طی سال های 1941 تا 1945 و وقوع هلوکاست – که البته دارای شبهات بسیار زیادی است که جای تامل دارد – بهانه ای شد برای تسریع مهاجرت یهودیان به فلسطین و خود این مسئله یکی از دلایل ایجاد دولت جعلی اسرائیل است.
در تحلیل و بررسی این مسئله، شهید بهشتی سخن جالبی دارد که جای تامل است: «با کمال تاسف، صهیونیست ها در اروپا زجر می کشیدند و اکنون انتقامش را از مردم آسیا می گیرند. این یک واقعیت است. اگر این موضوع، صحت داشته باشد که در دنیا یهودی را سوزاندند، قطعا در کشورهای مسلمان نبوده است. شما کجای دنیا شنیدید که حتی یک یهودی را در کشوری اسلامی سوزانده باشند؟ اگر آلمانی ها یهودیان را قتل عام کرده و بر سرشان چنین و چنان آورده اند، کفاره اش را باید خود شما بدهید، چرا باید کفاره اش را مردم بی پناه فلسطین بدهند.» (حسینی بهشتی، 1400، ج6: 164)
آنان با استناد به مشکلاتی که در جنگ جهانی، برایشان رخ داده بود، با یک سری اقدامات برنامه ریزی شده شروع به خرید زمین در فلسطین کردند، البته انگلستان مخالف واگذاری کامل و مستقلانه فلسطین به یهودیان بود، چون این امر باعث کاهش نفوذ بریتانیا بر کانال سوئز و به طبع آن کاهش اعمال نفوذ به هند و آفریقا می شد، اما در نهایت، انگلستان خواسته صهیونیست که تاسیس وطن ملی یهودیان بود را طی اعلامیه بالفور پذیرفت. (سویدان، 1391: 258)
انگلیس در 1948 به قیمومت خود پایان داد و منشور استقلال اسرائیل به امضای اعضای مجمع موقت ملی اسرائیل رسید. (کفاش و دیگران، 1392: 186) پس از این امر، مهاجرت یهودیان به سمت فلسطین شدت گرفت؛ اعراب نمی توانستند این حجم از مهاجر را بپذیرند و احساس خطر کرده بودند، بنابراین شروع به درگیری با یهودیان کردند. در همان سال، کشتی پان یورک در بندر حیفا پهلو گرفت و حامل 4500 یهودی بود، بر روی عرشه کشتی نوشته شده بود: «آلمان خانه و آشیانه ما را نابود کرد لطفا شما فلسطینیان امید ما را نابود نکنید» برخلاف پیام صلحی که بر روی کشتی نوشته شده بود این مردم برای صلح با فلسطینی ها نیامده بودند، آمده بودند تا در وطن فلسطینی ها برای خود وطن بسازند. اولین جنگ رسمی اعراب و اسرائیل در 1948 آغاز شد که در آن 78 درصد فلسطین به اشغال درآمد. (صفاتاج، 1381: 199)
عقیده شهید بهشتی در زمینه مبارزات مردمی فلسطین این چنین بود: «آنچه مسلم است این است که کسانی که به صورت سرباز جانباز در این جنبش ها شرکت می کنند، افرادی هستند که به راستی و باصداقت می خواهند سرزمینشان را نجات دهند.» (حسینی بهشتی، 1400، ج6: 267)

3. فلسطین و جهان پس از 7 اکتبر 2023
3,1. واقعه 7 اکتبر 2023 چه بود؟
ماجرای 7 اکتبر، (15مهر1403) دفاع تاریخی مردم فلسطین بود که به صورت یک حمله نمایان شد؛ دفاعی که ننگی بزرگ بر پیشانی ارتش صهیونیستی گذاشت که ادعای برتری در قدرت نظامی دارد. در این حمله بیش از 1400 نفر از نیروهای آن نابود و این گونه شد که تا مدت ها نمی تواند ادعای برتری قدرت کند، خصوصا که رقیب او نه یک ارتش قدرتمند تا دندان مسلح، بلکه یک ملت رنج دیده و استوار یا به عبارتی مظلوم، اما مقتدر است؛ حمله جانانه ای که باعث شد هاآرتص روزنامه رژیم صهیونیستی تیتر بزند «7 اکتبر بدترین روز تاریخ اسرائیل بود.». (ایسنا، 06/08/1402)
همیشه با شروع درگیری ها فرودگاه های رژیم صهیونیستی مملو از صهیونیست های وحشت زده ای است که قصد خروج دارند و مهاجرت معکوس، صورت می گیرد. یعنی مرگ حکومت نامشروعی که از لحظه تشکیل، بر پایه مهاجرت بنا شده و شعارش جمع کردن تمام یهودیان دنیا در یک سرزمین بوده است، پس دست به هر کاری می زند که مدت جنگ هایش بیشتر از چند روز نشود تا این اتفاق رخ ندهد.
پیش تر درمورد شرایط مبارزه پیروز به نقل از شهید بهشتی گفتیم که در مبارزه، باید هدف داشت و آن هدف نیز در راه حق باشد و باید مرد عمل بود و پای حرف ایستاد، مردم فلسطین با خون خود پای هدف حق خود ماندند و در مقابل، فرودگاه های رژیم صهیونیستی مملو از افرادی شد که درگیر مهاجرت معکوس اند، این فقط بازتاب کوچکی از مقاومت جبهه حق است.

3,2. آنچه پس از 7 اکتبر اتفاق افتاد
رژیم صهیونیستی بارها ثابت کرده است که پای بند به هیچ یک از قوانین جنگی بین الملل نیست، اغلب قوانین سازمان های بین المللی و آرای دادگاه های بین المللی در زمان مواجهه با این رژیم، بی اثر می شوند و بار دیگر حقوق بشر گزینشی نمایان می شود. به آتش کشیدن رفح، یکی دیگر از یادواره های روز عاشورا است؛ این جنایت به قدری بزرگ بود که باعث موضع گیری نمایندگان اغلب کشورها و به میان آمدن بحث تحریم اسرائیل شد؛ رژیم صهیونیستی پس از اینکه متوجه شد این جنایت به هیچ وجه قابل توجیه نیست، به آتش کشیدن چادرهای مردم جنگ زده و زنده زنده سوزاندن آن ها را اشتباه توصیف کرده و اینگونه از زیر بار مسئولیت ها شانه خالی کرد.
از این دست، شانه خالی کردن ها از بار عملی که مسبب آن بوده اند در واقعه کربلا نیز کم نداشتیم. «وقتی که بازماندگان و خاندان حسین بن علی را به شام بردند، سر مقدس اباعبد الله را آوردند پیش یزید گذاشتند. اهل بیت اباعبدالله، زینب کبری (س)، خواهرانش، بستگانش و حضرت علی بن حسین (ع) را با آن وضع بسیار ناروا به مقر فرمانروایی یزید وارد کردند. یزید در حضور عموم گفت خدا لعنت کند ابن زیاد را که مرا رسوا کرد! من هرگز به این کار راضی نبودم. اگر من خبر داشتم، اگر من بودم، به هر ترتیبی بود طوری عمل می کردم که حسین بن علی کشته نشود! این مرد، متزلزل است چون هدف او حفظ سیادت و آقایی اش است و هر آن، این سیادت در معرض خطر است. خودش می فهمد کشته شدن حسین بن علی به آن وضع برای او خطرهایی خواهد داشت و ناراحت است. نکته جالب اینجاست که یزید این طور به ابن زیاد دشنام می دهد.» (حسینی بهشتی، 1391: 72)

4. مکتب عاشورا در عصر حاضر
امام حسین علیه السلام با قیام عاشورا، مکتبی را پدید آورد که آرمان خواهی بزرگی را برای مردم جهان به جای گذاشت، ایستادگی حق علیه باطل، حتی به قیمت از دست دادن جان و مال و عزیزان و فدا کردن هر آنچه که حب دنیوی است، برای رسیدن به هدف والا، آنچه که امروز به وفور در کردار و رفتار مردم فلسطین در راه دفاع از خاک سرزمینشان به چشم می خورد، تا حدی که به قول شهید والا مقام، اسماعیل هنیه که خود 60 نفر از بستگانش به شهادت رسیده است؛ برخی از مردم فلسطین 170 و بعضا 190 نفر از بستگانشان به شهادت رسیده اند.
«تحقق یک اندیشه و ایده حق، یک مجاهدت و مبارزه است. لذا باید با تفکر و خرد جمعی، فرهنگ سازی کنیم و برای تحقق آن باید آماده شهادت هم باشیم؛ زیرا خود شهادت نیز ایده ای بزرگ، نوین و هدایت گر است.»(حسینی بهشتی، 1395: 406) به عقیده شهید بهشتی نیز، شهادت در راه باورهای حق، یک ارزش است که این ارزش و شهادت طلبی را در وجود مجاهدان فلسطینی می بینیم. باور به شهادت، یکی از درس های به جا مانده از عاشوراست، به نقل از روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال، یحیی السنوار رئیس فعلی حکومت حماس در غزه در نامه هایی شرایط حاکم بر غزه را با حادثه کربلا مقایسه کرده و اعلام کرده که آماده شهادت بوده و افزوده است: «باید در همان مسیری که شروع کرده ایم پیش برویم یا بگذاریم کربلای جدیدی باشد.» (کیهان، 22/03/1403)
پس از مرور این تاریخچه، می رسیم به قرن 21 و سال 2023 که عده ای از مردم جهان، فلسطین را برای پیش قدم شدن در حمله به صهیوینست ها در 7 اکتبر 2023 شماتت می کنند و آن ها را مقصر، می پندارند اما این عمل، نتیجه عدم مطالعه تاریخ است، البته امت اسلامی با این گونه شماتت ها بیگانه نیست. در عاشورا نیز وقایع مشابهی رخ داده است: «شمر فریاد زد: ای حسین! آتشی را که در روز قیامت در انتظارت است را به دست خودت در دنیا درست کردی ؟ این جمله مثل تیری زهرآگین در قلب دوستان و هواداران حسین فرو رفت و نیش می زد. مسلم بن عوسجه عرض کرد آقاجان اجازه دهید من این مرد خبیث را از همین جا با تیر بزنم تا کشته شود. دقت کنید؛ امام فرمود: نه! من حاضر نیستم ما جنگ را شروع کنیم تا دنیا بداند من در راه همان پیغمبری قدم می گذارم که در تمام جنگ های اسلام، جنگش صورت دفاع از حوزه اسلام داشت تا کسی جرات نکند بگوید پیغمبر و خاندانش با زور شمشیر می خواستند حرف خودشان را پیش برند. باید دنیا بداند من جنگ را آغاز نکردم.» (حسینی بهشتی، 1394: 42)
مردم فلسطین، هیچ گاه آغازگر جنگ نبوده اند و همواره در مقام دفاع ایستاده اند، اما وقتی که با جنگ های رسانه ای، حقیقت را وارونه جلوه می دهند، جای ظالم و مظلوم عوض می شود؛ آنچه در رفح اتفاق افتاد باعث شد که تمام روضه هایی که از عاشورا شنیدیم را با چشم خود ببینیم و بار دیگر آگاه شویم که حق، کدام است و باطل کیست؛ همان گونه که شهید بهشتی عقیده داشت مبارزه در زندگی، امری اجتناب ناپذیر است، اما باید دانست که در کدام سوی تاریخ ایستاده ایم و مبارزه می کنیم.
در قیام عاشورا یزیدیان به زن و کودک رحم نکردند، در عصر حاضر نیز دیدیم که با کودکان چه کردند، تا جایی که این رژیم غاصب، کودک کش نامیده شد، خیمه آتش زدند و آب ها را مصادره کردند، تا حدی که دیده بان حقوق بشر اروپا تاکید کرد نیروهای اسرائیلی، بسیاری از منازل را در حالی که ساکنان آن ها در داخل این منازل بودند به آتش کشیده اند و مانع از نزدیک شدن افراد برای خارج کردن ساکنان از این منازل یا خاموش کردن آتش شده اند. (ایرنا، 05/03/1403) شرح بیشتر جنایات رژیم صهیونیستی در حمله به غزه، شباهت بیشتر آن به واقعه عاشورا را یادآور می شود، از آتش زدن خیمه ها گرفته تا رحم نکردن به مجروحان.

5. جمع بندی
«اینک ماحصل عرایض من این است که مسلمانان، دوستان حسین، هواداران حسین، شیفتگان حسین، پیروان مکتب توحید و یکتاپرستی باید بدانند مبارزه در زندگی، امری است اجتناب ناپذیر، باید از کسالت و کاهلی و از گوشه نشینی بیرون بیایند. بدانند تا بشر در دنیا زندگی می کند همواره باید مبارزه ادامه داشته باشد و شیرین ترین مبارزات، مبارزه در دفاع از حق و علیه باطل است. مبارزه برای زنده نگه داشتن فکر حق و مبارزه برای اجرای قانون حق.» (حسینی بهشتی، 1394: 46)
در نهایت از تاریخ قیام عاشورا گفتیم و به تاریخ مبارزه مردم فلسطین علیه باطل مطلق، یعنی اسرائیل غاصب رسیدیم تا یادآور آن باشیم که شرافت و عزت آدمی نباید در سایه باطل، نیست و نابود گردد، با وجود آنکه ما فلسطینی نیستیم که از خاک کشورمان با مبارزه و شهادت دفاع کنیم، اما رفتار و کردار ما، هر آنچه که در فضای مجازی نشر می دهیم و کلام ما باید در راستای دفاع از حق باشد، اگر دین هم نداریم به نقل از امام حسین علیه السلام دست کم، آزاده باشیم. بیش از هزار سال از واقعه عاشورا می گذرد، اما هنوز درس های این مکتب، بهترین مدرس آزادگی و حق طلبی است، ما دیدیم که هنوز خیمه ها را آتش می زنند و زنان و کودکان را سلاخی می کنند، حتی شدت وقایع بیشتر شده و همواره شاهد نسل کشی هستیم، با این حال برای طرفداری از حق باید ایستاد حتی اگر تنها باشیم؛ البته در حال حاضر، بسیری از مردم جهان سکوت خود را در برابر ظلم فاحش اسرائیل شکسته اند و بار دیگر ثابت شد که وجود حق طلب انسان، در نهایت به سمت حق می رود.

کتاب نامه
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1394)، مبارزه پیروز، چاپ دوم، تهران: انتشارات روزنه.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1391)، مبارزه پیروز، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنه.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1396)، اتحادیه انجمن های اسلامی، چاپ سوم، تهران: انتشارات روزنه.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1400)، در مکتب قرآن، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنه.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1390)، در مکتب قرآن، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنه.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1395)، شناخت اندیشه های اجتماعی، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنه.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1392)، مبانی نظری قانون اساسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات روزنه.
حسینی بهشتی، سیدمحمد (1400)، بایدها و نبایدها، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنه.
سویدان، طارق (1391)، دایره المعارف مصور تاریخ یهودیت و صهیونیسم، ترجمه و تحقیق جمعی از مترجمان و محققان، تهران: انتشارات سایان.
صفاتاج، مجید (1381)، ماجرای فلسطین و اسرائیل، چاپ دوم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
کفاش، حامد و دیگران (1392)، دایره المعارف مصور تاریخ فلسطین، چاپ اول، تهران: نشر سایان.
نتشه، رفیق شاکر و دیگران (1991م)، تاریخ فلسطین الحدیث و المعاصر، بیروت: موسسه العربیه للدراسات و النشر.
خبرگزاری کیهان، 22خرداد 1403: https://kayhan.ir/001DPA
خبرگزاری ایسنا، 6 آبان1402: isna.ir/xdPRBj
خبرگزاری ایرنا، 5 خرداد 1403: https://www.irna.ir/xjQ7q3

تهیه شده توسط معصومه رحمتی علمی و زهرا بیگ محمدی در موسسه اندیشه بهشتی