علی یزدانیان
مدرس دانشگاه - مسئول امور پژوهشی مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر سمنان
78 یادداشت منتشر شدهحکمرانی خوب و نقش آن در اصلاح نظام اداری کشور
حکمرانی خوب و نقش آن در اصلاح نظام اداری کشور
حکمرانی خوب مفهومی چندبعدی است که در ادبیات مدیریت و علوم سیاسی به معنای فرآیند و ساختارهایی تعریف می شود که به تحقق کارآمدی، شفافیت، پاسخگویی، عدالت و مشارکت در اداره امور عمومی می انجامد. اهمیت حکمرانی خوب در اصلاح نظام اداری کشور، به عنوان یکی از ارکان بنیادین توسعه پایدار و تحقق دولت کارآمد، امری غیرقابل انکار است.
نظام اداری، محور اصلی اجرای سیاست های عمومی است و کیفیت عملکرد آن مستقیما بر توانمندی دولت در پاسخگویی به مطالبات جامعه و تحقق حقوق شهروندان تاثیرگذار است. متاسفانه، در ایران چالش های فراوانی چون ناکارآمدی ساختاری، ضعف نظارت و کنترل، بوروکراسی پیچیده، فساد اداری، و عدم پاسخگویی شفاف وجود دارد که نشان دهنده ضرورت بازاندیشی در ساختارها و فرآیندهای اداری است.
حکمرانی خوب با تاکید بر به کارگیری اصولی چون شفافیت، پاسخگویی و مشارکت، زمینه ساز اصلاحات ساختاری در نظام اداری می شود. این اصلاحات شامل بهبود فرآیندهای تصمیم گیری، بازتعریف نقش ها و وظایف کارکنان، تقویت نهادهای نظارتی، و توسعه فرهنگ سازمانی مبتنی بر اخلاق و مسئولیت پذیری است. افزون بر این، استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان ابزاری تسهیل کننده حکمرانی خوب، موجب افزایش کارایی و کاهش فساد می شود.
تحقیقات متعدد در حوزه مدیریت دولتی نشان می دهد که بدون رعایت شاخص های حکمرانی خوب، هرگونه تلاش در جهت اصلاح نظام اداری به صورت جزیره ای و ناکارآمد باقی می ماند. لذا، تدوین سیاست های کلان مبتنی بر حکمرانی خوب و استقرار سیستم های نظارتی موثر، از الزامات جدی برای بهبود عملکرد دولت است.
در نهایت، حکمرانی خوب، فراتر از اصلاح ساختارها، به تحول فرهنگی در دستگاه های دولتی نیز نیاز دارد که این مهم مستلزم آموزش مستمر، توانمندسازی نیروی انسانی، و ایجاد محیطی انگیزشی است. تحقق این رویکردها می تواند نظام اداری را به نهادی پویا، پاسخگو و عدالت محور تبدیل کند که بستر توسعه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور را فراهم می آورد.