گلاله غفاری
عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
27 یادداشت منتشر شدهپیش بینی اقلیم دهه ای یا Decadal Climate Prediction Project (DCPP)
پیش بینی اقلیم دهه ای یا Decadal Climate Prediction Project (DCPP) یکی از پروژه های پیشرفته و کلیدی در حوزه اقلیم شناسی است که هدف آن پیش بینی تغییرات اقلیمی در بازه های زمانی چند ساله تا حدود یک دهه (مثلا 1 تا 10 سال آینده) است. این پروژه بخشی از برنامه CMIP6 (ششمین فاز پروژه مقایسه مدل های اقلیمی – Coupled Model Intercomparison Project Phase 6) بوده و نقش مهمی در پر کردن شکاف بین پیش بینی های کوتاه مدت (مثلا پیش بینی فصلی) و بلندمدت (مثلا سناریوهای 2050 یا 2100) ایفا می کند.
🔹 اهداف اصلی DCPP:
1. **پیش بینی تغییرات اقلیمی در بازه زمانی 1 تا 10 سال آینده** با استفاده از مدل های گردش عمومی جو-اقیانوس (GCMs).
2. **بررسی نقش عوامل طبیعی و انسانی** (مثل فعالیت های خورشیدی، فوران های آتشفشانی، گازهای گلخانه ای و آئروسل ها) در تغییرات اقلیم دهه ای.
3. **توسعه و ارزیابی روش های Initialization (آغازدهی)** برای پیش بینی دقیق تر تغییرات دریاها، دما، بارش، جریان های اقیانوسی و... .
4. **ارائه اطلاعات علمی کاربردی** برای سیاست گذاری، مدیریت منابع آب، کشاورزی، و مدیریت ریسک بلایای طبیعی در افق زمانی میان مدت.
🔸 ساختار DCPP
DCPP در قالب سه بخش یا *Component* طراحی شده:
✅ Component A: شبیه سازی گذشته و سناریوهای آینده (Historical & Scenario Simulations)
* مدل سازی اقلیم در دوره های تاریخی و آینده تحت سناریوهای مختلف انتشار (SSPs).
* مشابه پروژه های بلندمدت اقلیمی.
✅ Component B: پیش بینی اقلیم دهه ای (Decadal Hindcasts and Forecasts)
* پیش بینی اقلیم از طریق آغازدهی مدل ها با داده های مشاهده ای.
* دوره های 1 تا 10 ساله برای بررسی قابلیت پیش بینی الگوهای دمایی، بارشی، ENSO، PDO و... .
✅ Component C: اثر تغییرات اقلیم بر مخاطرات و جوامع انسانی
* بررسی اثرات اجتماعی-اقتصادی و محیطی بر اساس خروجی های مدل ها.
🔹 روش کار:
پیش بینی های DCPP معمولا با استفاده از مدل های اقلیمی پیشرفته مانند:
EC-Earth
MPI-ESM
CESM
UKESM
و با اعمال تکنیک های آغازدهی اولیه (Initialization) انجام می شود، که شرایط اقیانوس ها، یخ های دریا، و بعضا خاک و پوشش گیاهی را در زمان شروع مدل سازی لحاظ می کنند.
📌 کاربردها:
* پیش بینی خشکسالی های بلندمدت و دوره ای
* پایش رفتار الگوهای بارشی مانند مانسون یا NAO
* مدیریت منابع آب در سطح ملی و حوضه ای
* برنامه ریزی کشاورزی و امنیت غذایی
* سیاست گذاری انرژی و آمادگی برای بلایای اقلیمی
📚 منابع معتبر برای مطالعه بیشتر:
* Boer et al., 2016. *The Decadal Climate Prediction Project (DCPP) contribution to CMIP6.*
* Meehl et al., 2014. *Decadal Climate Prediction: An Update from the Trenches.*
* وب سایت [CMIP6 - DCPP](https://www.wcrp-climate.org/wgcm-cmip/wgcm-cmip6)