ادب در مقام وقفه

[عبدالرزاق کاشانی]

الموقف: هو منتهی کل مقام و هو المطلع و الاعراف کما عرفت، ذلک هناک، و الموقف ایضا مقام الوقفه التی هی الحبس بین کل مقامین، لتصحیح ما یبقی علی السالک فی المقامات من تصحیح المقام الذی وقع له الترقی عنه، و للتادب ایضا مما یحتاج الیه عند دخوله الی المقام الذی وقع له الترقی الیه. (1)

***

[غلامحسین ابراهیمی دینانی]

شیخ عبدالرزاق کاشانی درباره معنی موقف به بررسی پرداخته و معتقد است موقف، پایان یک مقام است که در عین حال آغاز مقام دیگر نیز به شمار می آید. او به عبارت دیگر می گوید: موقف، مقام وقفه را تشکیل می دهد که در واقع نوعی درنگ میان دو مقام دیگر شناخته می شود. وقفه در میان دو مقام به این منظور انجام می پذیرد که آثار به جای مانده از مقامات سابق بر اساس تصحیح مقام دیگری که سالک در آن واقع می شود تصحیح گردد و در اینجا است که سالک برای وارد شدن در مقامی که به آن دست می یابد نیازمندی خود را با نوعی ادب همراه می بیند. (2)

***

[یزدانپناه عسکری]

ادراک انسان در دنیای روزمره توصیفی با برد عملکرد محدود است. ترک عادت و عدم استناد به این توصیف، خوف و رجاء و ادب در مقام وقفه است.

________________

1 – عبدالرزاق کاشانی، لطائف الاعلام فی اشارات اهل الالهام، 2جلد، مکتبه الثقافه الدینیه - قاهره، چاپ: اول، 1426 ق. جلد دوم ص 671

2 - دفتر عقل و آیت عشق، جلد سوم، غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: انتشارات طرح نو چاپ دوم 1389 صفحه 273