رویکرد مشارکت محور در حکمرانی شهری و تحقق حقوق شهروندی
رویکرد مشارکت محور در حکمرانی شهری و تحقق حقوق شهروندی
حکمرانی شهری به عنوان فرایندی پیچیده و چندبعدی، نقش تعیین کننده ای در کیفیت زندگی شهروندان و توسعه پایدار شهرها ایفا می کند. در این میان، رویکرد مشارکت محور به عنوان یکی از اصول بنیادین حکمرانی خوب، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. مشارکت فعال و موثر شهروندان در تصمیم گیری ها و مدیریت شهری نه تنها به ارتقای شفافیت و پاسخ گویی نهادهای مدیریت شهری کمک می کند، بلکه زمینه ساز تحقق عدالت اجتماعی، اعتماد عمومی و تقویت حس تعلق به شهر می شود. این امر، خود مبنایی است برای تحقق حقوق شهروندی که در قانون اساسی و اسناد بین المللی از جمله منشور حقوق شهروندی بر آن تاکید شده است.
مطالعات نشان می دهد که تحقق حقوق شهروندی در مدیریت شهری بدون اصلاحات اساسی در ساختارهای قانونی، نگرشی و نهادی امکان پذیر نیست. ساختارهای قانونی باید بازنگری شوند تا امکان مشارکت واقعی و اثرگذار فراهم گردد و اختیارات شوراها و نهادهای مدنی تقویت شود. از سوی دیگر، نگرش مدیران و کارکنان شهرداری ها نیازمند تحول به سمت شهروندمحوری، پاسخگویی و احترام به حقوق مردم است. نهایتا، اصلاح ساختارهای نهادی و استفاده از فناوری های نوین برای تسهیل مشارکت و شفافیت، الزامات عملی تحقق حکمرانی مشارکت محور هستند.
از سوی دیگر، چالش هایی همچون تمرکزگرایی، ضعف آموزش های حقوق شهروندی، عدم بهره گیری کافی از فناوری های اطلاعاتی و فرهنگی سنتی در مدیریت شهری، مانع از تحقق کامل حکمرانی مشارکت محور شده اند. بنابراین، حرکت به سوی حکمرانی شهروندمحور نیازمند برنامه ریزی دقیق، همکاری همه جانبه میان نهادهای رسمی، سازمان های مردم نهاد و خود شهروندان است.
در نهایت، تاکید می شود که رویکرد مشارکت محور نه تنها به عنوان یک راهبرد مدیریتی بلکه به مثابه یک ضرورت حقوقی و اخلاقی باید در مدیریت شهری نهادینه شود تا تحقق حقوق شهروندی به صورت واقعی و پایدار تضمین گردد. این رویکرد می تواند به توسعه شهری عادلانه، شفاف و پاسخگو منجر شود که همگی شاخص های اساسی توسعه پایدار شهری محسوب می شوند.