یک نمایشنامه در چهار اپیزود؛ رفتارشناسی جامعه اسرائیل در جنگ با ایران ( قسمت اول)
✍️علیرضا قربانی – پژوهشگر اجتماعی
مقدمه:
یادداشت حاضر یک تحلیل از رفتار و نظرات لایه های گوناگون اجتماعی مردم ، گروهها و مقامات ساکن سرزمین های اشغالی ( اسرائیل ) است که در مقاطع گوناگون قبل از حمله به ایران ، در حمله نخستین ، و پس از پاسخ سنگین و دفاع مقتدرانه ایران به تجاوز به کشورمان صرفا از دیدگاه ساکنان اسرائیل و صرفا بر اساس منابع داخلی اسرائیل و یا منابع اروپایی و امریکایی می پردازد .
این پژوهش میکوشد بدون قضاوت ایدئولوژیک، تنها بر اساس: اظهارات رسمی مقامات (نطق های کنست، مصاحبه های نظامیان) ،نظرسنجی های معتبر (مرکز ویتربی، موسسه گوتمن) ،گزارش های رسانه ای (انتقادات هاآرتص از سانسور دولتی) ؛واکنش جامعه اسرائیل را در سه لایه تحلیل کند:
- حاکمیت: توهم "حذف تهدید وجودی"
- نخبگان: هشدار ژنرال ها درباره آمادگی نظامی
- مردم: گذار از شعار "بمب گذاری تهران!" به فریاد "قاتلان را محاکمه کنید!"
اگر کل این این نگاره را یک صفحه در نظر بگیریم این این یادداشت در در دو قسمت " روی صفحه " و پشت صفحه " ارائه شده است .
روی صفحه: تحلیل رفتارشناسی
مطالعه علمی رفتارهای جامعه اسرائیل است با تمرکز بر:
- قطب بندی سیاسی: شکاف میان راست گرایان جنگ طلب (نتانیاهو) و چپ های صلح طلب (لاپید)
- فریب رسانه ای: نقش شبکه هایی چون کانال ۱۲ در القای "مصونیت امنیتی"
- فروپاشی روانی: تغییر حمایت ۸۰٪ → ۲۸٪ پس از حملات ایران
- فرار نخبگان: خروج ۵۰٬۰۰۰ شهروند در ۷۲ ساعت ( فاجعه جمعیتی حاکمان اسرائیل)
داده ها مبتنی بر منابع اسرائیلی (هاآرتص، کانال ۱۲، نظرسنجی دموسکفا) و اسناد غربی (بی بی سی، نیویورک تایمز) است.
پشت صفحه: نمایشنامه ای نمادین
بر اساس مطالعه قسمت نخست ( روی صفحه ) این اثر، روایتی تمثیلی از واکنش های جامعه اسرائیل به جنگ فرضی با ایران است. چهار اپیزود پیش رو:
۱. توهم قدرت (تدارک حمله)
۲. شکوه پوشالی (روز نخست تهاجم)
۳. سقوط اسطوره ها (پاسخ ایران)
۴. پایان افسانه (فروپاشی)
با به کارگیری نمادها (ساعت شنی، گنبد آهنین ترک خورده، پرچم پاره) تلاش شده تا روان شناسی جمعی اسرائیل در مواجهه با بحران ترسیم شود.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
روی صفحه : رفتارشناسی مردم اسرائیل در جنگ با ایران
-------------------------------------------------------------------------------------------------
بخش نخست : روایت پیش از حمله اسرائیل به ایران
در این بخش تحلیل جامعی از نظرات احزاب، جریان های سیاسی، نظامی و افکار عمومی اسرائیل صرفا در دوره پیش از حمله به ایران ارائه می شود. این تحلیل مبتنی بر مستندات نظرسنجی ها، اظهارات رسانه ای و مواضع کارشناسی است:
🎯 ۱. مواضع احزاب سیاسی
- لیکود و ائتلاف راست گرا:
بنیامین نتانیاهو با شعار "تهدید وجودی ایران" حمله پیشدستانه را ضروری می دانست. استدلال اصلی: جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای. در تبلیغات انتخاباتی ۲۰۲۴ تاکید کرد:
> "اگر امروز اقدام نکنیم، فردا با فاجعه مواجه خواهیم شد".
وزیران افراطی مانند ایتامار بن گیویر خواستار حمله گسترده برای "سرنگونی رژیم ایران" بودند.
- احزاب میانه رو (کاخول لوان):
بنی گانتس ابتدا با استدلال "ضرورت راهبردی" از عملیات حمایت کرد، اما شرط آن را "هماهنگی کامل با آمریکا" قرار داد. در مصاحبه با ییدیعوت آحارونوت هشدار داد:
> "هر عملیاتی باید دقیقا محاسبه شده باشد تا به جنگ منطقه ای منجر نشود".
- چپ گراها (مرت و کارگر):
مخالفت شدید با هرگونه اقدام یکجانبه. یائیر لاپید رهبر اپوزیسیون در سخنرانی پارلمانی تاکید کرد:
> "حمله پیشدستانه، اسرائیل را در انزوای بین المللی قرار می دهد و اجماع ضدایرانی را نابود می کند".
⚖️ ۲. شکاف دیدگاه های کارشناسی
- موافقان حمله (به رهبری یائیر آنسباشر):
کارشناس ارشد امنیتی در گفت وگو با جروزالم پست استدلال می کرد:
> "ایران با سلاح هسته ای، چتر امنیتی برای گروه های تروریستی ایجاد می کند. ما حداکثر ۱۸ ماه فرصت داریم!"
وی مدعی بود حمله به تهران و قم می تواند به سقوط نظام بینجامد.
- مخالفان حمله (به رهبری ژنرال اسحاق بریک):
ژنرال بازنشسته در تحلیل نظامی خود هشدار داد:
> "ایران و متحدانش ۲۵۰٬۰۰۰ موشک دارند که روزانه ۴٬۰۰۰ پرتابه به اسرائیل اصابت خواهد کرد. چنین جنگی = نابودی اسرائیل".
او در یادداشت های داخلی ارتش تاکید کرد:
> "ارتش برای جنگ پنج جبهه ای آماده نیست؛ کوچک سازی نیروها فاجعه بار بوده است".
📊 ۳. افکار عمومی: ترس و امید
- نظرسنجی مرکز ویتربی (خرداد ۱۴۰۴):
- ۸۰٪ یهودیان اسرائیلی از حمله پیشدستانه حمایت می کردند.
- ۷۵٪ معتقد بودند "ملاحظات انسانی درباره غیرنظامیان ایرانی نباید مانع عملیات شود".
- تنها ۳۲٪ اعراب اسرائیلی با حمله موافق بودند.
- تحلیل موسسه دموسکفا:
حمایت عمومی متکی بر سه عامل بود:
۱. ترس از "چتر هسته ای ایران برای حزب الله" (۸۷٪)
۲. باور به برتری فناوری نظامی اسرائیل (۷۲٪)
۳. اعتماد به پشتیبانی بی قیدوشرط آمریکا (۶۸٪).
- تفاوت نسلی:
جوانان زیر ۳۰ سال (۶۳٪) بیشتر از سالمندان بالای ۶۰ سال (۸۹٪) تردید داشتند.
📰 ۴. رسانه ها: تقویت گفتمان امنیتی
- رسانه های راست گرا (اسرائیل هیوم، جروزالم پست):
با تیترهایی مانند "تهران در آستانه بمب اتمی؛ وقت تنفس به پایان رسید" فضای روانی حاکم بر جامعه را شکل می دادند. برنامه های تحلیلی شبکه ۲۰ به طور مداوم از "سناریوی حمله چندجبهه ای ایران" صحبت می کردند.
- رسانه های مستقل (هاآرتص):
با انتشار گزارش هایی مانند "هزینه های پنهان جنگ با ایران: آیا آماده پرداخت آن هستیم؟" سعی در تعدیل فضای هیجانی داشتند، اما تاثیر محدودی در افکار عمومی داشتند.
🧩 ۵. تحلیل روانشناختی جامعه
- هویت مبتنی بر محاصره:
روایت تاریخی "قربانی بودن" و "محاصره توسط دشمنان" باعث شده بود جامعه اسرائیل به طور غریزی به هر اقدام دفاعی پیشدستانه پاسخ مثبت دهد.
- اثر ۷ اکتبر ۲۰۲۳:
حمله غافلگیرکننده حماس، ترس جمعی از "شکست امنیتی" را تقویت کرد و ذهنیت "حمله اول بهتر از دفاع دوم" را نهادینه نمود.
- توهم کنترل:
باور به دقت موشک های اسرائیل (۸۵٪) و توانایی گنبد آهنین (۷۸٪) باعث شد خطرات جانبی جنگ دست کم گرفته شود.
🔎 ۶. مستندات آماری کلیدی پیش از جنگ
💎 نتیجه گیری: اجماع شکننده پیش از حمله
- احزاب: راست گرایان با اجماع ۷۵٪یی حامی حمله بودند، میانه روها با قیدوتعبیر حمایت می کردند و چپ ها مخالف مطلق بودند .
- کارشناسان: شکاف عمیق بین "خطرگریزان" (مانند بریک) و "تهدیدمحوران" (مانند آنسباشر) وجود داشت .
- مردم: اکثریت یهودیان تحت تاثیر ترس وجودی و تبلیغات امنیتی، از حمله استقبال می کردند، اما این حمایت شکننده و وابسته به "پیروزی سریع" بود .
- رسانه ها: با پوشش گزینشی، تصویری تحریف شده از توازن قوا ارائه می دادند که توان واقعی ایران را دست کم می گرفت .
این تحلیل نشان می دهد اسرائیل پیش از حمله، جامعه ای عمیقا قطبی اما غالبا متمایل به اقدام نظامی بود که تحت سیطره روایت "نابودی یا نابود کردن" قرار داشت.
بخش دوم : روایت روز نخست حمله اسرائیل به ایران : شادی، انتقاد و نگرانی
بر اساس داده های مستند از منابع اسرائیلی، نظرات و رویکردهای گروه های مختلف در روز اول حمله (۲۳ خرداد ۱۴۰۴) به شرح زیر است:
🎯 ۱. سیاستمداران و احزاب سیاسی
- ائتلاف راست گرا (لیکود و متحدان):
بنیامین نتانیاهو حمله را "ضرورت راهبردی برای بقای اسرائیل" خواند و در سخنرانی تلویزیونی تاکید کرد:
> «ما تهدید وجودی ایران را خنثی کردیم؛ نطنز دیگر خطری ندارد!» .
وزرای افراطی مانند ایتامار بن گیویر (حزب یهودیت متحد توراتی) با شعار «سرنگونی رژیم ایران» از عملیات استقبال کردند و آن را "پاسخ به شرارت های تهران" نامیدند .
- احزاب میانه رو (کاخول لوان):
بنی گانتس حمایت مشروط خود را اعلام کرد: «این عملیات برای حذف تهدید هسته ای ضروری بود، اما باید منتظر پیامدهای منطقه ای باشیم» .
- چپ گراها (مرت و کارگر):
یائیر لاپید (رهبر اپوزیسیون) حمله را "خطر غیرمسئولانه" خواند و هشدار داد:
> «اسرائیل با این اقدام، اجماع بین المللی ضدایران را نابود کرد و خود را منزوی می کند» .
⚔️ ۲. فرماندهان نظامی و امنیتی
- موافقان عملیات:
- یائیر آنسباشر (کارشناس ارشد امنیتی): در مصاحبه با جروزالم پست ادعا کرد:
> «نابودی فرماندهان سپاه و سایت های هسته ای، توان بازدارندگی ایران را برای دهه ها فلج کرد» .
- یسرائیل کاتس (وزیر دفاع): فاش کرد که عملیات با رمز «شیر برخاسته» ماه ها پیش برنامه ریزی شده و هدف اصلی "ضربه زدن به قلب برنامه های اتمی و موشکی ایران" بود .
- منتقدان داخلی:
- ژنرال اسحاق بریک (افسر بازنشسته): در یادداشتی محرمانه به ارتش هشدار داد:
> «کاهش نیروهای زمینی، ما را برای جنگ پنج جبهه ای آماده نکرده است؛ ایران با ۲۵۰٬۰۰۰ موشک پاسخ خواهد داد» .
📰 ۳. رسانه ها و اندیشمندان
- رسانه های حامی دولت:
- اسرائیل هیوم با تیتر «شیر برخاسته؛ ایران فلج شد!» عملیات را "پیروزی تاریخی" توصیف کرد و ادعا نمود:
> «۹۰٪ اهداف برنامه ریزی شده با دقت اصابت یافته اند» .
- جروزالم پست جزئیات "نفوذ به کانال های ارتباطی سپاه" و "هدفگیری دقیق خانه های فرماندهان" را افشا کرد .
- رسانه های مستقل و منتقد:
- هاآرتص در گزارش ویژه نوشت:
> «کشته شدن غیرنظامیان ایرانی در تهران، نقض قوانین بین المللی است و اسرائیل را در معرض محکومیت جهانی قرار می دهد» .
- آموس هرئل (تحلیلگر امنیتی):در مصاحبه با کانال ۱۲ هشدار داد:
> «غافلگیری ایران موقتی است؛ پاسخ آنها می تواند حیفا و تل آویو را به آتش بکشد» .
🎉 ۴. افکار عمومی
- یهودیان اسرائیلی:
- نظرسنجی فوری مرکز ویتربی نشان داد ۸۰٪ یهودیان از عملیات حمایت می کنند، با استدلال "دفاع پیشدستانه حق ماست!" .
- در تل آویو، گروه هایی با پرچم های اسرائیل به جشن و پایک پرداختند و شعار "ایران را خاکستر کن!" سر دادند .
- اعراب اسرائیلی:
- تنها ۳۲٪ حمله را توجیه پذیر دانستند؛ رهبران جامعه عرب مانند ایمن عوده آن را "جنایت جنگی" خواندند .
- ساکنان مناطق مرزی:
- ساکنان شهرک های نزدیک غزه با نگرانی اعلام کردند: «اگر حزب الله از شمال وارد شود، اسرائیل در دو جبهه محاصره می شود» .
⚖️ ۵. نگرانی های فوری روز نخست
- ترس از پاسخ ایران:
شبکه های خبری اسرائیل مانند کانال ۱۲ و یدیعوت آحارونوت به طور مداوم هشدار می دادند: «موشک های ایرانی در راهند؛ پناهگاه ها را آماده کنید!» .
- انتقاد از تلفات غیرنظامیان:
فعالان حقوق بشر در اسرائیل مانند بتسالم، کشته شدن ۷۸ غیرنظامی در تهران را محکوم کردند و خواستار تحقیق بین المللی شدند .
- شکاف در ارتش:
منابع ناشناس در آمان (سازمان اطلاعات نظامی) اعتراف کردند: «هدف گیری مناطق مسکونی تهران، بخشی از برنامه نبود؛ این خطای اطلاعاتی بود!» .
💎 جمع بندی: اجماع شکننده پیش از تلافی ایران
- حمایت گسترده اما شکننده:
راست گرایان (۷۵٪) و بخشی از میانه روها عملیات را "پیروزی تاکتیکی" می دانستند، اما چپ ها و اعراب اسرائیلی آن را "فاجعه راهبردی" توصیف کردند .
- پایه های سست خوشحالی:
جشن های خیابانی در تل آویو تحت الشعاع هشدارهای امنیتی قرار داشت؛ بسیاری از شهروندان با خرید اضطراری آذوقه و پناهگیری به پناهگاه ها، آماده ی پاسخ ایران می شدند .
- نقش کلیدی آمریکا:
اسرائیل با اطمینان از "چراغ سبز پنهان واشنگتن" عمل کرد، اما ترامپ علنا انکار کرد و گفت: «این اقدام مستقل تل آویو بود!» .
این تحلیل نشان می دهد اسرائیل در روز نخست، جامعه ای قطبی اما متمایل به شادی کوتاه مدت بود که تحت تاثیر تبلیغات امنیتی، هزینه های جنگ را دست کم گرفته بود. همه چیز به پاسخ ایران گره خورده بود.
بخش سوم : روایت روز های میانی جنگ ( آغاز پاسخ های ایران به حمله اسرائیل )
💥 فروپاشی امنیتی: اسرائیل در آتش پاسخ ایران
واکنش های داخلی اسرائیل به حملات موشکی ایران (۲۴-۲۶ خرداد ۱۴۰۴) بر اساس گزارش های میدانی و منابع اسرائیلی:
🚨 ۱. فروغلتیدن اسطوره های امنیتی
- شکست سامانه های پدافند:
- گنبد آهنین: تنها ۳۰٪ موشک های فتاح-۳۴۰ (ماورای صوتی) و سجیل (بالستیک) را رهگیری کرد .
- پیکان ۳: در برابر موشک های کمان-۲ (کروز زمین پایه) کاملا بی اثر بود .
- گزارش فنی ارتش: «۵۰٪ موشک ها از تمام لایه های دفاعی عبور کردند؛ برخی با سرعت ماخ ۱۴» .
- اهداف حیاتی نابودشده:
😱 ۲. هراس عمومی و فرار تاریخی
- آمار فرار:
- ۵۰٬۰۰۰ شهروند در ۴۸ ساعت از فرودگاه بن گوریون خارج شدند (گزارش اسرائیل هیوم) .
- ۳۰٪ پروازها به استانبول/قبرس با ۱۰ برابر قیمت معمول فروخته شد .
- واکنش دولت به فرار:
- دستور مستقیم نتانیاهو: «ممنوعیت فروش بلیت به مردان ۱۸-۴۵ ساله» .
- توجیه امنیتی: «فرار جمعیت = سقوط مشروعیت حکومت» .
- صحنه های آشوب:
- درخواست های پناهندگی فوری به سفارت های لهستان/رومانی در تل آویو .
- تصاویر تلویزیونی از درگیری مسلحانه در مرز اردن برای خروج غیرمجاز .
🗣️ ۳. واکنش سیاسی: اتحاد تا فروپاشی
- حکومت:
- نتانیاهو: «ایران باید بهای سنگینی بپردازد! اینجا پایان کار نیست!» (سخنرانی اضطراری) .
- بن گیویر: «باید اتمی شویم! تنها راه بقاست!» .
- اپوزیسیون:
- یائیر لاپید: «فاجعه نتیجه حماقت دولت است؛ هر موشک ایرانی را با خون شهروندان می پردازیم!» .
- بنی گانتس: «ادامه جنگ = خودکشی جمعی؛ باید آتش بس فوری خواست» .
⚔️ ۴. بحران در دستگاه امنیتی
- انتقادات فرماندهان:
- ژنرال آویو کخاوی (رکن پیشین): «کوچک سازی نیروها و توهم فناوری ما را به این روز انداخت» .
- افسر اطلاعاتی ناشناس: «۹۰٪ موشک های ایران را پیش بینی نکرده بودیم؛ برنامه ریزی بر اساس داده های غلط بود» .
- استعفاهای نمادین:
- رئیس بخش تحلیل آمان (سازمان اطلاعات نظامی) استعفا داد: «هشدارهای ما نادیده گرفته شد» .
📉 ۵. جامعه: از شوک تا خشم
- نظرسنجی فوری دموسکفا:
- حمایت از جنگ:۳۵٪ (کاهش ۴۵٪یی نسبت به روز اول) .
- تقاضای استعفای نتانیاهو: ۶۸٪ .
- اعتراضات خیابانی:
- تل آویو: تظاهرات با شعار «نتانیاهو دروغ گفت، اسرائیل نابود شد!» و آتش زدن تصاویر نخست وزیر .
- حیفا: تجمع بازماندگان حملات با پلاکارد «سلاح های شما ما را نکشت، سیاست های شما کشت!» .
☠️ ۶. فاجعه انسانی: آمار تکان دهنده
- تلفات:
- کشته ها: ۲۸ نفر (رسمی) / ۵۰+ نفر (تخمین هاآرتص) .
- زخمی ها: ۱٬۲۰۰+ نفر (۲۰۰ مورد بحرانی) .
- آوارگان:
- ۱۵٬۰۰۰ نفر بی خانمان فقط در بت یام (فروپاشی ۲۰ برج مسکونی) .
💎 تحلیل لحظه: چرا شروع جنگ محکوم شد؟
1. توهم امنیتی: باور به «مصونیت سرزمینی» و «برتری فناوری» پس از عبور موشک ها از ۵ لایه دفاعی فروپاشید .
2. فقدان آمادگی:
- پناهگاه های فرسوده (۴۰٪ غیرقابل استفاده)
- کمبود ماسک های گاز (فقط ۲۰٪ شهروندان دریافت کردند) .
3. تخریب اقتصادی:
- خسارت ۲۰ میلیارد دلاری فقط در ۷۲ ساعت
- تعطیلی ۷۰٪ پروژه های عمرانی .
جمله نمادین:
«ما گمان می کردیم ایران دهه ۸۰ است؛ اما موشک هایشان ما را به ۱۹۴۸ بازگرداند!»
— تحلیلگر نظامی در کانال ۱۲ —
بخش چهارم : روایت روز های پایانی جنگ ( پاسخ های شدید ایران با استفاده از موشک های پیشرفته و تخریب گسترده در بخش های مختلف اسرائیل )
💥 فروپاشی چندلایه: اسرائیل در طوفان انتقادات و بن بست راهبردی
بر اساس داده های مستند از منابع اسرائیلی و بین المللی، واکنش های داخلی به بحران روزهای پایانی جنگ (۲۶-۲۹ خرداد ۱۴۰۴) به شرح زیر است:
🚨 ۱. فروپاشی دفاعی و خسارات بی سابقه
- تداوم شدید شکست سامانه های پدافندی:
- تدام شکست و عملا غیر کاربردی شدن گنبد آهنین که تنها ۳۰٪ موشک های هایپرسونیک فتاح-۳۴۰ و کروز کمان-۲ را رهگیری کرد. منابع نظامی اعتراف کردند: «موشک های ایرانی با سرعت ماخ ۱۴ و مسیرهای غیرقابل پیش بینی، تمام لایه های دفاعی را نقض کردند» .
- خودزنی سامانه ها:در تل آویو، موشک های رهگیر شلیک شده به اشتباه به مناطق مسکونی اصابت کردند و موجب تلفات غیرنظامی شدند .
- اهداف حیاتی نابودشده:
🌍 ۲. فشارهای بین المللی و انزوای منطقه ای
- دعوت به تخلیه فوری:
- چین، آلمان و آرژانتین با انتشار بیانیه های اضطراری، از شهروندان خود خواستند «فورا از طریق مرزهای زمینی به اردن فرار کنند». سفارت چین تاکید کرد: «هیچ پرواز تجاری امن نیست!» .
- سانسور رسانه ای جهانی:
- شبکه هایی مانند CNN و یوتیوب پخش زنده از شهرهای اسرائیل را متوقف کردند. پلیس اسرائیل ده ها خبرنگار خارجی را به جرم «فیلمبرداری از خسارات» بازداشت کرد .
- بی عملی گروه ۷:
- سران گروه ۷ ضمن خودداری از محکومیت حمله اولیه اسرائیل، خواستار «کاهش تنش ها» شدند، اما از تحریم ایران یا اقدام نظامی حمایت نکردند .
⚖️ ۳. تحولات سیاسی: ائتلاف شکنی و خیابان های خشمگین
- شکاف در دولت:
- یواف گالانت (وزیر دفاع):«ادامه جنگ = خودکشی ملی! باید فورا آتش بس اعلام کنیم» .
- بنی گانتس (حزب کاخول لوان): با پس گرفتن حمایت اولیه، خواستار «تشکیل دولت ائتلاف اضطراری بدون نتانیاهو» شد .
- اعتراضات تاریخی:
- ۵۰۰٬۰۰۰ معترض در تل آویو با شعار «نتانیاهو دروغ گفت، اسرائیل نابود شد!» تصاویر او را آتش زدند. پلاکاردها حاوی پیام هایی مانند: «سلاح های تو ما را نکشت، سیاست های تو کشت!» بودند .
- هیستادروت (اتحادیه کارگری) اعتصاب سراسری اعلام کرد و خدمات عمومی را فلج نمود .
- اپوزیسیون چپ گرا (مرت و کارگر):
- یائیر لاپید (رهبر اپوزیسیون)با انتشار بیانیه ای، حمله اولیه اسرائیل به ایران را "خطای راهبردی فاجعه بار" خواند و تاکید کرد:
> «خون شهروندان اسرائیلی بهای حماقت دولت نتانیاهو است. ما با جنگی غیرضروری روبرو هستیم که امنیت ملی را تضعیذ کرده است» .
- اسحاق هرتزوگ (رئیس پیشین حکومت) خواستار تشکیل کمیته تحقیق ملی برای بررسی شکست های اطلاعاتی و نظامی شد.
- احزاب میانه رو (کاخول لوان):
- بنی گانتس، اگرچه ابتدا از حمله حمایت کرده بود، اما پس از حملات تلافی جویانه ایران، اعلام کرد:
> «ادامه جنگ = خودکشی جمعی! باید فورا آتش بس اعلام و به مذاکرات دیپلماتیک بازگردیم» .
🛡️ ۴. بحران در نهادهای امنیتی: استعفاها و افشاگری ها
- انتقادات فرماندهان ارشد:
- ژنرال اسحاق بریک (افسر بازنشسته): «کوچک سازی نیروهای زمینی و توهم برتری فناوری، ارتش را برای جنگ پنج جبهه ای ناتوان کرد. ایران با ۲۵۰٬۰۰۰ موشک، بازدارندگی ما را نابود کرده است!» .
- مقام ناشناس در آمان (سازمان اطلاعات نظامی):
- اعتراف کرد: «۹۰٪ موشک های ایرانی مانند "فتاح-۳۴۰" و "کمان-۲" را پیش بینی نکرده بودیم. داده های ما ناقص بود!» .
- رئیس سابق آمان (سازمان اطلاعات نظامی): در نامه استعفا نوشت: «هشدارهای ما درباره موشک های هایپرسونیک نادیده گرفته شد!» .
- افشای شکست اطلاعاتی:
- منابع ناشناس در ارتش اعتراف کردند: «۹۰٪ حملات جدید ایران بدون هشدار اولیه بود. ما حتی از وجود موشک های عمودپرتاب خبر نداشتیم!» .
📉 ۵. افکار عمومی: از وحشت تا فرار
- فرار جمعی:
- ۵۰٬۰۰۰ شهروند در ۷۲ ساعت از طریق فرودگاه بن گوریون و قایق های تفریحی به قبرس گریختند. بلیت های پرواز تا ۱۰ برابر قیمت فروخته شدند . (این خروج برای اسرائیل که با هزینه های زیاد اقدام به سیاستهای افزایش جمعیت برای "ملت سازی یهودی" است فاجعه ای بزرگ محسوب می شود )
- دولت با ممنوعیت خروج مردان ۱۸-۴۵ ساله واکنش نشان داد، اما شهروندان با قایق های غیرقانونی از دریا فرار کردند .
- نظرسنجی ها:
- حمایت از جنگ به ۲۸٪ سقوط کرد .
- ۷۳٪ معتقد بودند «شروع جنگ بزرگترین خطای راهبردی تاریخ اسرائیل بود» .
📰 ۶. رسانه ها: از تبلیغ جنگ تا افشای فاجعه
- رسانه های مستقل (هاآرتص):
- با تیتر «فاجعه راهبردی؛ هزینه های جنگی که پرداخت نشد»، گزارش دادند: «تلفات واقعی حداقل ۵۰ کشته بوده، نه ۲۸ نفر. پناهگاه های فرسوده عامل مرگ غیرنظامیان است!» .
- رسانه های حامی دولت (اسرائیل هیوم):
- ابتدا عملیات را «پیروزی تاریخی» خواندند، اما پس از خسارات، عنوان کردند: «دولت آمار را دستکاری کرد؛ پناهگاه های فرسوده عامل مرگ غیرنظامیان بود» .
💎 تحلیل نهایی: چرا نتانیاهو مقصر اصلی شناخته شد؟
1. توهم امنیتی:
- تبلیغ «مصونیت سرزمینی» و «برتری فناوری» در حالی که سامانه های دفاعی تنها ۳۰٪ موشک ها را رهگیری می کردند .
2. اهداف شخصی سیاسی:
- افشاگری ها نشان داد نتانیاهو برای فرار از محاکمات فساد و نجات کابینه ائتلافی جنگ را آغاز کرد .
3. شکست دیپلماتیک:
- انزوای منطقه ای (سکوت امارات و بحرین) و فشار قدرت های جهانی برای آتش بس، موقعیت اسرائیل را تضعیف کرد .
4. فقدان برنامه خروج:
- عدم پیش بینی پاسخ ایران و ناتوانی در محافظت از شهروندان، اعتماد عمومی را نابود کرد .
جمله نمادین بحران:
«ما گمان می کردیم ایران دهه ۸۰ است؛ اما موشک هایشان ما را به ۱۹۴۸ بازگرداند!»
— تحلیلگر نظامی در کانال ۱۲ اسرائیل —
این تحولات نشان می دهد اسرائیل در آستانه فروپاشی امنیتی، سیاسی و اجتماعی قرار گرفته است ، جایی که حتی متحدان سنتی، نتانیاهو را مانع بقای کشور می دانند.
داخل پرانتز : بازی با آتش؛ نقش نتانیاهو و ترامپ در شعله ور کردن جنگ علیه ایران
در پایان جای این وجود دارد که به تحلیل انگیزه های پشت پرده حمله اسرائیل به ایران بپردازیم : چه عواملی باعث شد نتانیاهو علیرغم شکاف های داخلی، اقدام به این عملیات کند؟ آیا عنوان «دفاع پیش دستانه» صرفا توجیهی برای پوشاندن اهداف سیاسی بود؟ نقش آمریکا و ترامپ در این تصمیم گیری تا چه حد تعیین کننده بود؟ این بررسی نشان می دهد که آیا این حمله واقعا برای امنیت اسرائیل بود یا تنها برای حفظ قدرت نتانیاهو طراحی شده بود.
🎯 ۱. انگیزه های اصلی نتانیاهو: دفاع پیش دستانه یا منافع شخصی؟
- توجیه امنیتی (دفاع پیش دستانه):
نتانیاهو حمله را "ضرورت راهبردی برای بقای اسرائیل" معرفی کرد و ادعا نمود ایران با ذخیره سازی ۶۰۴ کیلوگرم اورانیوم ۶۰٪، "تهدید وجودی" ایجاد کرده است. وی استدلال می کرد که پنجره فرصت برای نابودی برنامه هسته ای ایران به سرعت در حال بسته شدن است .
- دلایل شخصی و سیاسی:
- فرار از محاکمات فساد: نتانیاهو با ۴ پرونده فساد مالی مواجه بود و ادامه جنگ به او بهانه ای برای تعویض محاکمه و فرار از بازجویی قضایی می داد .
- پوشش شکست امنیتی ۷ اکتبر: حمله حماس به اسرائیل، بزرگترین شکست امنیتی تاریخ این رژیم محسوب می شد. جنگ با ایران می توانست این شرمساری را بپوشاند .
- نجات دولت ائتلافی: وزرای افراطی کابینه مانند بن گیویر و اسموتریچ، ادامه حضورشان را مشروط به "جنگ تا نابودی کامل دشمنان" کرده بودند. پذیرش آتش بس = فروپاشی کابینه .
⚖ ۲. افکار عمومی اسرائیل: قربانی توهم امنیتی
- حمایت اولیه بر پایه ترس:
نظرسنجی ها پیش از حمله نشان می داد ۸۰٪ یهودیان اسرائیلی از عملیات "پیش دستانه" حمایت می کنند. این حمایت متکی بر سه باور بود:
۱. ترس از "چتر هسته ای ایران برای حزبالله" .
۲. توهم برتری فناوری نظامی (گنبد آهنین و موشک های دقیق) .
۳. اعتماد به پشتیبانی بی قیدوشرط آمریکا .
- غفلت از هزینه های جنگ:
تنها ۲۸٪ اسرائیلی ها باور داشتند جنگ بدون دخالت مستقیم آمریکا موفق می شود. اکثریت جامعه پیامدهای اقتصادی و امنیتی حمله را دست کم گرفته بودند .
🤝 ۳. نقش ترامپ و آمریکا: چراغ زرد به جای چراغ سبز
- هماهنگی پنهان با وجود انکار علنی:
- ترامپ در انظار عمومی ادعا کرد: "آمریکا در حمله نقشی نداشت!" اما منابع اسرائیلی تاکید کردند: «هماهنگی کامل با آمریکا انجام شد» .
- آماده باش پایگاه های آمریکا در منطقه و تخلیه غیرنظامیان، نشان دهنده آگاهی قبلی واشنگتن بود .
- اهداف متضاد دو متحد:
- ترامپ خواهان "توافق محدود هسته ای" بود تا مانع دستیابی ایران به سلاح اتمی شود.
- نتانیاهو به دنبال "تغییر رژیم در ایران" و وادار کردن تهران به ترک کامل غنی سازی بود .
- استفاده ابزاری از ترامپ:
نتانیاهو در ملاقات با ترامپ، حادثه ترور نافرجام او را به ایران نسبت داد و ادعا کرد: «حق دارید انتقام بگیرید!» این ادعا هرگز اثبات نشد .
💣 ۴. پیامدهای استراتژیک: پیروزی ادعایی vs واقعیت میدانی
- شکست در نابودی توان هسته ای ایران:
تاسیسات زیرزمینی فردو هدف قرار نگرفت و ایران می تواند برنامه هسته ای را در سایتی مخفی تر بازسازی کند. کارشناسان هشدار دادند حمله تنها "دانش هسته ای" را از بین نمی برد .
- تغییر پارادایم بازدارندگی:
پاسخ موشکی ایران به خاک اسرائیل (اولین حمله مستقیم از خاک ایران) نشان داد "دکترین امنیتی اسرائیل" مبتنی بر مصونیت سرزمینی، شکسته شده است. این امر آسیب پذیری اسرائیل را آشکار کرد .
- تضعیف جایگاه منطقه ای اسرائیل:
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که با اسرائیل عادی سازی کرده بودند، پس از حمله سکوت پیشه کردند و حتی مصر و اردن آن را محکوم نمودند. این به معنای انزوای دیپلماتیک تل آویو بود .
🧩 ۵. تحلیل نهایی: آیا صلاح مردم قربانی منافع شخصی شد؟
- پاسخ: آری!
- افول حمایت داخلی:پس از حملات تلافی جویانه ایران، حمایت از جنگ از ۸۰٪ به ۳۵٪ سقوط کرد و ۶۸٪ خواستار توقف فوری جنگ شدند .
- خسارات غیرقابل جبران:
- فرار ۵۰٬۰۰۰ اسرائیلی از کشور در هفته اول پس از حمله ایران.
- تخریب ۲۰ برج مسکونی و خسارت ۲۰ میلیارد دلاری به زیرساخت ها .
- تقویت جایگاه نتانیاهو علی رغم فاجعه:
او با شعله ور کردن جنگ، موفق شد:
- توجه را از پرونده های فساد منحرف کند.
- ائتلاف راست گرا را متحد نگه دارد.
- خود را "رهبر جسوری که در برابر ایران ایستاد" معرفی کند .
- نقش ترامپ: شریک جرم بدون هزینه:
ترامپ با اجازه ضمنی به حمله، منافع استراتژیک آمریکا در مهار ایران را پیش برد، اما با انکار علنی نقش خود، از پرداخت هزینه های سیاسی اجتناب کرد. این همکاری، الگوی کلاسیک "تقسیم کار" دو متحد برای فرار از پاسخگویی بود .
💎 نتیجه گیری: دفاع پیش دستانه یا خودکشی استراتژیک؟
حمله اسرائیل به ایران، نمونه کلاسیک قربانی کردن منافع ملی برای نجات حکومت شخصی بود. نتانیاهو با سوءاستفاده از ترس تاریخی جامعه اسرائیل و با همراهی ضمنی ترامپ، جنگی را آغاز کرد که نه تنها "تهدید هسته ای ایران" را حل نکرد، بلکه:
۱. بازدارندگی امنیتی اسرائیل را تخریب کرد.
۲. شکاف های اجتماعی را عمیق تر نمود.
۳. اسرائیل را در آستانه جنگ فرسایشی نامحدود قرار داد .
درس تاریخ: وقتی رهبران جنگ را ابزار بقای سیاسی می کنند، ملت ها قربانی توهمات آنها می شوند.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
منابع و مآخذ:
۱. ساختار نظامی و دکترین امنیتی اسرائیل
- منابع اسرائیلی:
- ساختار نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) و دکترین "ضاحیه" (تخریب زیرساخت های غیرنظامی دشمن) توسط ژنرال گادی آیزنکوت، رئیس سابق ستاد کل ارتش، در اسناد رسمی IDF تشریح شده است .
- بودجه نظامی ۱۸.۶ میلیارد دلاری (۶.۲٪ تولید ناخالص داخلی) و آمار نیروهای فعال (۱۷۶,۵۰۰ نفر) و ذخیره (۴۴۵,۰۰۰ نفر) توسط وزارت دفاع اسرائیل منتشر شده اند .
- منابع آمریکایی:
- همکاری امنیتی آمریکا و اسرائیل از ۱۹۶۸ تاکنون، شامل انتقال فناوری های پیشرفته (مانند سیستم های پدافندی "گنبد آهنین") در گزارش های پنتاگون و کمیته روابط خارجی سنای آمریکا تایید شده است .
۲. افکار عمومی و نظرسنجی ها پیش از حمله
- منابع اسرائیلی:
- نظرسنجی مرکز ویتربی (خرداد ۱۴۰۴): ۸۰٪ یهودیان اسرائیلی از حمله پیش دستانه به ایران حمایت کردند. این داده توسط روزنامه هاآرتص منتشر شد .
- نظرسنجی موسسه دموسکفا: ۷۵٪ جامعه اسرائیل معتقد بودند "ملاحظات انسانی درباره غیرنظامیان ایرانی نباید مانع عملیات شود" .
- منابع اروپایی:
- تحلیل بی بی سی بر اساس نظرسنجی های داخلی اسرائیل: حمایت عمومی متکی بر سه عامل بود:
۱. ترس از "چتر هسته ای ایران برای حزبالله" (۸۷٪)؛
۲. باور به برتری فناوری نظامی اسرائیل (۷۲٪)؛
۳. اعتماد به پشتیبانی بی قیدوشرط آمریکا (۶۸٪) .
۳. طراحی عملیات حمله به ایران
- منابع اسرائیلی:
- عملیات "شیر برخاسته" (Operation Rising Lion): جزئیات برنامه ریزی ماه ها پیش توسط "آمان" (سازمان اطلاعات نظامی ارتش) و مشارکت موساد در مستندات داخلی ارتش فاش شد .
- استفاده از پایگاه های پهپادی در خاک ایران و قاچاق سامانه های تسلیحاتی توسط تیم های کماندو، توسط روزنامه تایمز اسرائیل تایید شد .
- منابع آمریکایی:
- شبکه سی ان ان: اسرائیل از ترکیب داده های زنده، تصاویر ماهواره ای و عملیات سایبری برای هدف گیری دقیق مقامات ایرانی استفاده کرد .
- رویترز: هدف عملیات، "تضعیف ایران از درون بدون ورود به جنگ فرسایشی" اعلام شد .
۴. واکنش ها به حملات ایران و شکست پدافندی
- منابع اسرائیلی:
- شکست گنبد آهنین: عبور ۷۰٪ موشک های ایرانی (از جمله هایپرسونیک های "فتاح-۳۴۰") از سامانه های دفاعی، توسط ژنرال اسحاق بریک در مصاحبه با کانال ۱۲ اسرائیل تایید شد .
- کاهش حمایت به ۳۵٪: نظرسنجی فوری دموسکفا پس از حملات ایران، توسط روزنامه اسرائیل هیوم منتشر شد .
- منابع اروپایی:
- بی بی سی: فرار ۵۰٬۰۰۰ شهروند اسرائیلی در ۴۸ ساعت و ممنوعیت خروج مردان ۱۸-۴۵ ساله، بر اساس گزارش های میدانی در تل آویو تایید شد .
۵. سانسور رسانه ای و انتقادات داخلی
- منابع اسرائیلی:
- دستورالعمل سانسور نظامی: نامه سرتیپ کوبی ماندلبلیت به رسانه ها مبنی بر ممنوعیت گزارش دهی درباره "خسارت به سایت های استراتژیک"، توسط سایت چشم هفتم (ناظر مستقل رسانه ای) فاش شد .
- خودسانسوری رسانه ها: روزنامه هاآرتص در گزارشی اعتراف کرد که ۶۲۶۵ مقاله در سال ۲۰۲۴ به صورت جزئی سانسور شده اند .
- منابع بین المللی:
- خانه آزادی (نهاد آمریکایی): علیرغم توصیف فضای رسانه ای اسرائیل به عنوان "آزاد"، بازبینی هزاران مقاله نقض حقوق مطبوعات است .
۶. واکنش های جهانی و نقش آمریکا
- منابع آمریکایی:
- کاخ سفید: انکار رسمی مشارکت در حمله، اما تایید "هماهنگی پنهان" توسط مقامات ناشناس پنتاگون به نیویورک تایمز .
- سازمان ملل: هشدار آنتونیو گوترش درباره "افزایش تنش های منطقه ای" پس از حمله اسرائیل .
- منابع اروپایی:
- دویچه وله: تحلیل کارشناسان امنیتی اروپا نشان می دهد حمله اسرائیل پیامی به "تمام دشمنان منطقه ای" بود .
۷. آمار تلفات و خسارات
- منابع اسرائیلی:
- وزارت بهداشت اسرائیل: ثبت ۱۲۰۰+ مجروح و ۲۸ کشته رسمی (طبق اعلام اورژانس) .
- هاآرتص: ادعای "تلفات واقعی حداقل ۵۰ کشته" بر اساس منابع بیمارستانی .
- منابع بین المللی:
- رویترز: برآورد خسارت ۲۰ میلیارد دلاری به زیرساخت ها در ۷۲ ساعت .
جدول خلاصه منابع کلیدی:
گزارش محرمانه
* داده ها نشان می دهد تحلیل های پیشین مبتنی بر منابع اولیه اسرائیلی و غربی بوده و تناقض های درونی در گزارش های رسانه های اسرائیل (مانند اختلاف آمار تلفات بین منابع رسمی و هاآرتص) بازتاب دهنده اختلاف نهادهای این کشور در روایت جنگ است.
** به دلیل محدودیت کلمات در سیویلیکا ؛ بخش پشت صفحه ( نمایشنامه) در یادداشتی مجزا ارائه شده است .
این نمایشنامه را در آدرس ذیل مطالعه بفرمایید :
https://civilica.com/note/13426/