شیوه های آموزش جدول ضرب در مدارس روستایی

شیوه های آموزش جدول ضرب به صورت جذاب به دانش آموزان مدارس روستایی

نویسنده: [صادق ایزانلو] – آموزگار ابتدایی، فعال در حوزه نوآوری آموزشی در مدارس روستایی


---

چکیده

جدول ضرب از مفاهیم پایه ای و مهم در آموزش ریاضی دوره ابتدایی است که فهم و تثبیت آن تاثیر مستقیمی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان در سال های بعد دارد. با این حال، بسیاری از دانش آموزان، به ویژه در مدارس روستایی، با دشواری هایی در یادگیری آن مواجه اند. در این یادداشت، به معرفی شیوه هایی ساده، بومی سازی شده و خلاقانه برای آموزش جدول ضرب به شیوه ای جذاب و ماندگار در محیط های آموزشی کم امکانات پرداخته شده است.


---

مقدمه

آموزش جدول ضرب در پایه سوم ابتدایی یکی از چالش های اصلی معلمان است. در مدارس روستایی که اغلب با محدودیت امکانات، کمبود منابع کمک آموزشی و گاهی تراکم بالای کلاس روبه رو هستند، استفاده از روش های خشک و حافظه محور، نه تنها اثربخش نیست بلکه باعث دل زدگی و اضطراب دانش آموزان می شود. بنابراین، معلمان نیازمند استفاده از روش های نوآورانه و محلی سازگار برای انتقال این مفهوم ریاضی به زبان ساده و کودکانه هستند.


---

شیوه های جذاب آموزش جدول ضرب در مدارس روستایی

1. استفاده از بازی های میدانی و محلی

ایجاد بازی های گروهی مثل «ضرب و بپر»، «تیر و ضرب»، یا «تابلو ضرب» با ابزارهای ساده (چوب، طناب، گچ) می تواند جدول ضرب را به بخشی از بازی های روزمره بچه ها تبدیل کند. هر پاسخ درست با یک امتیاز یا حرکت به جلو همراه است.

2. استفاده از شعر، آهنگ و سرود

تبدیل ضرب ها به شعرهای محلی یا آهنگ های کودکانه باعث یادگیری غیرمستقیم و بدون فشار می شود. برای مثال:
«دو تا سه تا می شن شیش تا،
با عددها بازی کن تا،
ذرب را یاد بگیری با صفا!»

3. درخت ضرب در کلاس یا حیاط مدرسه

ساخت یک درخت مقوایی یا چوبی که روی شاخه های آن ضرب های مختلف نوشته شده است. دانش آموزان با پاسخ درست، برگ هایی با پاسخ درست را آویزان می کنند. این روش نمادین به ایجاد حافظه تصویری کمک می کند.

4. استفاده از اشیای واقعی (وسایل محیطی)

در روستاها می توان از حبوبات، سنگریزه، دانه های ذرت، درپوش نوشابه، و چینه های ساده برای نشان دادن مفهوم ضرب استفاده کرد. این روش کمک می کند تا دانش آموز مفهوم ضرب را به عنوان جمع های تکراری درک کند، نه صرفا حفظ کند.

5. برگزاری مسابقات ضرب و پاداش بومی

برگزاری مسابقات هفتگی جدول ضرب با جوایز ساده مثل برگه تقدیر، لوازم التحریر یا حتی آوردن قصه مورد علاقه شان در کلاس، موجب انگیزه مضاعف می شود.

6. روش «داستان ضرب»

هر ضرب می تواند یک داستان کودکانه کوتاه داشته باشد. برای مثال، ضرب ۳×۴ با قصه ای درباره ۳ سبد با ۴ سیب در هر سبد روایت شود. استفاده از قصه پردازی مخصوصا برای دانش آموزان بصری و شنیداری بسیار مفید است.


---

نتیجه گیری

آموزش جدول ضرب نیازمند روش هایی فراتر از حفظ طوطی وار است، به ویژه در مدارس روستایی که کودکان نیازمند لمس، دیدن و تجربه کردن مفاهیم هستند. استفاده از روش های خلاقانه، ملموس و بومی نه تنها اثربخشی آموزش را افزایش می دهد، بلکه علاقه و انگیزه یادگیری را در دانش آموزان تقویت می کند.


---

کلیدواژه ها

جدول ضرب، آموزش ریاضی، مدارس روستایی، بازی های آموزشی، روش های نوآورانه، دانش آموز ابتدایی، آموزش مفهومی