کیوریتور معماری: وضعیت جایگاه یک هنرگردان در تهران

در بستر هنر ایران از اوایل دهه 1390 علاقه به ایجاد جریان های هنری رقم خورد و کیوریتورها، با توجه به وابستگی خود به نهادی که در آن مشغول به فعالیت شدند؛ روز به روز آزادی کمتر و خلاقیت محدودتری را حس می کنند! کیوریتورها به یکی از ارکان اعتبار بخش رویدادهای هنری تبدیل و تحولات مهمی از جمله قابلیت جریان سازی کیوریتور در هنر معاصر رخ می دهند و در مدار مرکزی برگزاری نمایشگاه های هنر تاثیر مهمی بر روند پیشروی هنر دارند. در این میان شهر تهران نه تنها قطب اقتصادی و سیاسی که قطب فرهنگی کشور است و در سال های اخیر با برگزاری حراجی ها و رویدادهای هنری گوناگون، تهران به قطب هنر کشور بدل شده است. حال آیا زمینه (شهرتهران) برای خلق یک جریان هنری فراهم است؟ تعاملات امروزه، تاکید نسبتا جدیدی را بر فضا محیط اثر هنری ایجاد می کند. بازدیدکنندگان نیاز به تعامل با آثار و ارتباط با فضا دارند که کمک به جریان گرفتن "هنر تعاملی" با هدف موقعیتی اجتماعی است که تجربه مخاطب از آن محیط اجتماعی، تبدیل به اثری هنری شود و در واقع نقش هنرمند، فراهم کننده این تجربه اجتماعی و آشتی با فضای شهر و هنر است. در این میان "زیبایی شناسی ارتباطی" تشریح گرایشات هنری است که براساس روابط انسانی و زمینه های اجتماعی به خلق هنر می پردازند و هنرگردان، در این بستر، بیشتر به "تسهیلگر" در جهت درک هنر از سوی مخاطب تبدیل و دیگر "خالق" یکتای اثرهنری نیست! هنر نیز در این میان به اطلاعاتی مبدل می شود که میان مخاطب و هنرمند ردو بدل شده و بدین ترتیب، هنرمند حتی نقش کیوریتور را به عهده می گیرد که بواسطه ی چیدمان و رویدادهای تعاملی، اجماع هنرمندان و شرکت کنندگان را سهل می سازد. اگرچه در ایران اغلب هنرمندان انتخاب شده و شرکت کننده در نمایشگاه از لحاظ سبکی، موضوعی و یا نشانه شناسی هیچ اشتراکی ندارند ولی آثار آنها، شامل طیف وسیعی از رسانه ها و در برگیرنده الگوهای تبادلات اجتماعی که در تعامل با مشاهده کنندگان در درون تجربه های زیبایی شناسانه و طی فرآیند ارتباطی و معاشرتی صورت می گیرد و فضای روابط میان انسان ها، آثار و شهر را شکل می دهد؛ و به نظر می رسد، نقاط شهری تهران که دارای جاذبه های تاریخی و گردشگری بسترهایی برای پروژه هایی که بیشتر با مردم و نبض زندگی شهری در ارتباط اند، محل مناسبی برای برگزاری نمایشگاه ها است وکیوریتور می توانند با انتخاب درست فضاها، بازدیدکننده را برای تعامل بیشتر با آثار و فضا سوق دهند. البته بنظر در سال های اخیر این تلاش شده است و کیوریتورهای ایرانی در حال حرکت به سمت تعامل آثار با شهر و بازدیدکنندگان هستند ولی بسترش در شهرهای بزرگ به خصوص تهران همچنان مهیا نیست!

متن کامل این یادداشت را در صفحات مجازی مجله کوچه باغ هنر و اندیشه بخوانید.

https://kooche.org/