آن سیال

[غلامحسین ابراهیمی دینانی]

رابطه ی کثرت با وحدت مسئله ای است که همواره اندیشمندان با آن روبرو بوده اند و بزرگان اهل معرفت نیز به انحای گوناگون در این باب سخن گفته اند. تردیدی نیست که زمان ماضی غیر از زمان حال است ولی جدا شدن آنچه می گذرد از آنچه «اکنون» نام دارد نیز به آسانی قابل توجیه نخواهد بود. آن جه در اصطلاح حکمای اسلامی تحت عنوان «آن سیال» مطرح شده به مشکل مسئله ی گذشته و حال اشاره دارد و کثرت در عین وحدت را آشکار می نماید. یکی از اندیشمندان بزرگ مغرب زمین در این باب می گوید: «راستی را چیست آن لحظه ی بس زودگذر، که نمی توانیم هویت خود را از آن جدا کنیم و چون می رود هویت ما را با خود می برد.»1 چنان که مشاهده می شود مسئله ی «آن سیال» در اینجا مورد توجه واقع شده و معضل آن نیز در معرض اندیشه قرار گرفته است. «آن سیال» همواره می گذرد و پیوسته نیز باقی است. گذشتن و باقی ماندن با یکدیگر تقابل دارند ولی در «آن سیال» این دو امر متقابل اتحاد پیدا می کنند و اتحاد میان دو امر متقابل و متضاد همان چیزی است که در اصطلاح برخی از فلاسفه، نوعی دیالکتیک*نامیده می شود. 2

***

[شهاب الدین یحیی سهروردی]

هر زمان سیمرغی از درخت طوبی به زمین آید و اینکه در زمین بود منعدم شود معامعا 3

***

[یزدانپناه عسکری]

منظور این است که اگر «آن» می گذرد و به گذشته تبدیل می گردد پس چگونه همواره وجود دارد ؟

دریافت «آن» ارسالی در اتحاد همسویی از بی کرانگی توسط انسان و تبدیل آن به تجربیات زندگی.

________________

1 – نیچه، فروید، مارکس، تالیف میشل فوکو، ترجمه روح بخشان، انتشارات هرمس، ص 105

2 - دفتر عقل و آیت عشق، جلد سوم، غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: انتشارات طرح نو چاپ دوم 1389 صفحه 306

3 - - عقل سرخ ، شهاب الدین سهروردی ، به کوشش حسین مفید – تهران : مولی 1387 ص 12

*- Dialectic