جنگ ایران و اسرائیل و تغییر سبک زندگی مردم؛از عادت های روزمره تا نگرش های اجتماعی

جنگ ایران و اسرائیل و تغییر سبک زندگی مردم؛ از عادت های روزمره تا نگرش های اجتماعی

نویسنده: دکتر مومنه باصری

تاریخ: 31خرداد ۱۴۰۴

⸻

چکیده

درگیری های نظامی علاوه بر آثار روانی و اقتصادی، سبک زندگی مردم را نیز به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می دهند. جنگ ایران و اسرائیل منجر به تغییراتی محسوس در رفتارهای روزمره، الگوهای مصرف، تعاملات اجتماعی، برنامه ریزی آینده و حتی نگرش به زندگی شده است. این مقاله تلاش می کند با بهره گیری از داده های میدانی و الگوهای جامعه شناسی بحران، روند تغییرات در سبک زندگی شهروندان ایرانی در دوران جنگ را بررسی کند.

⸻

۱. مقدمه

سبک زندگی مجموعه ای از عادت ها، ترجیحات، برنامه ها و تعاملاتی ست که افراد در زندگی روزمره خود دنبال می کنند. جنگ ها، حتی اگر به طور مستقیم به محل سکونت افراد نرسند، باعث ایجاد تغییر در این عادت ها می شوند. در مورد ایران، با شدت گرفتن تنش ها با اسرائیل، مردم به صورت خودآگاه و ناخودآگاه سبک زندگی خود را دچار تغییر کرده اند.

⸻

۲. تغییر در عادت های روزمره

۲.۱. کاهش سفر و جابه جایی

با انتشار هشدارهای امنیتی و افزایش نگرانی از درگیری های ناگهانی، بسیاری از مردم از سفرهای غیرضروری خودداری می کنند. سفرهای بین شهری و تفریحی کاهش یافته و برنامه ریزی های بلندمدت لغو شده است.

۲.۲. افزایش ذخیره سازی مواد غذایی

بسیاری از خانواده ها به صورت پیشگیرانه، اقدام به خرید و ذخیره اقلام مصرفی مانند برنج، روغن، کنسرو، دارو و سوخت می کنند. این موضوع هم بر الگوی مصرف تاثیر گذاشته و هم موجب کمبودهای مقطعی در بازار شده است.

۲.۳. تغییر در رفتار رسانه ای

میزان مصرف اخبار و شبکه های اجتماعی به شدت افزایش یافته و افراد بیش از گذشته پیگیر منابع خبری هستند. این امر بر سلامت روان، خواب و روابط خانوادگی تاثیر گذاشته است.

⸻

۳. تغییر در نگرش های اجتماعی

۳.۱. اولویت بندی امنیت بر آزادی

در بسیاری از نظرسنجی ها، مردم در شرایط بحرانی، امنیت و ثبات را نسبت به آزادی های فردی و اجتماعی در اولویت قرار می دهند. این تغییر نگرش می تواند اثرات بلندمدتی بر دموکراسی و جامعه مدنی داشته باشد.

۳.۲. تضعیف امید به آینده

جنگ و بحران، چشم انداز روشن آینده را تیره می کند. افراد از تصمیم گیری برای ازدواج، فرزندآوری، سرمایه گذاری یا مهاجرت صرف نظر می کنند و نوعی بی تصمیمی اجتماعی ایجاد می شود.

۳.۳. تقویت همبستگی یا افزایش بی اعتمادی

در برخی مناطق، همبستگی اجتماعی برای کمک به یکدیگر افزایش یافته، اما در مناطقی دیگر، نگرانی از شایعات، کمبود منابع و ترس از ناامنی، باعث افزایش بی اعتمادی و انزوا شده است.

⸻

۴. تغییرات فرهنگی و سبک زیستن

• کاهش فعالیت های فرهنگی و تفریحی: سینماها، کنسرت ها و برنامه های عمومی با کاهش استقبال مواجه شده اند.

• افزایش مصرف رسانه های خانگی: تلویزیون، پلتفرم های پخش آنلاین و کتاب های روانشناسی مورد توجه بیشتری قرار گرفته اند.

• گرایش به معنویت و دعا: در شرایط بحران، افراد بیش از پیش به دعا، معنویت و جستجوی آرامش درونی روی می آورند.

⸻

۵. نتیجه گیری

جنگ ایران و اسرائیل، حتی برای کسانی که مستقیما درگیر آن نشده اند، سبک زندگی را دگرگون کرده است. از نحوه خرید و تفریح تا برنامه ریزی برای آینده، همه تحت تاثیر فضای بحران قرار دارند. توجه به این تغییرات و برنامه ریزی برای بازگرداندن تعادل سبک زندگی پس از بحران، یکی از مهم ترین وظایف نهادهای فرهنگی، اجتماعی و رسانه ای کشور است.