پدافند غیرعامل؛ علمی برای تاب آوری در برابر تهدیدات نوین

پدافند غیرعامل به عنوان بخشی راهبردی از سیاست های کلان امنیت ملی، مجموعه ای از اقدامات غیرنظامی و غیرمستقیم است که با هدف کاهش آسیب پذیری زیرساخت ها و افزایش تاب آوری کشور در برابر تهدیدات طراحی شده است. این تهدیدات می توانند ماهیتی طبیعی، انسانی، فناورانه یا ترکیبی داشته باشند و از جنگ های سایبری و زیستی گرفته تا عملیات روانی و اختلال در شبکه های حیاتی را دربرگیرند. برخلاف پدافند عامل که متکی بر ابزارهای نظامی و برخورد فیزیکی است، پدافند غیرعامل با بهره گیری از اصولی مانند استتار، پراکندگی، مقاوم سازی و طراحی ایمن، بر پیشگیری و کاهش اثرات تهدید متمرکز می شود. کارآمدی این راهبرد به ویژه در دوران معاصر که با تنوع و پیچیدگی تهدیدات مواجه هستیم، اهمیتی دوچندان یافته است. برای تحقق موثر پدافند غیرعامل، تدوین طرح های جامع، آموزش هدفمند اقشار مختلف جامعه، ارتقاء ایمنی در طراحی زیرساخت های حیاتی نظیر نیروگاه ها، بیمارستان ها، فرودگاه ها و مراکز داده، و نیز تقویت هماهنگی بین سازمانی ضروری است. این اقدامات می تواند مانع از فروپاشی کارکردهای حیاتی کشور در شرایط بحرانی گردد. در مجموع، پدافند غیرعامل مکمل ضروری دفاع نظامی است و نقشی کلیدی در تامین امنیت پایدار ایفا می کند. اتخاذ رویکردی علمی، آینده نگرانه و جامع در این زمینه، ضامن بقای زیرساخت ها و استمرار عملکرد حیاتی کشور در مواجهه با تهدیدات خواهد بود.