افزایش بیماری های روانی دختران بعد از طالبان

بیماری روانی اغلب در کشور های توسعه یافته و یا درحال توسعه به دلایل و تاثیرات گوناگون اعم از اجتماعی، فرهنگی، تکنولوژی و فناوری در سال های اخیر ثبت و گزارش می شود؛ اما امروز این بیماری در کشورهای های جنگ زده و عقب مانده مانند افغانستان هم افزایش یافته که هیچ ربطی به دلایلی آن در کشور های پشرفته ندارد. کارشناسان و متخصصان علوم روان درمانی و روانشناسان علم روانشناسی عوامل افسردگی و بیماری های روانی را در کشورهای پیشرفته، ناشی از تاثیرات و ترکیبی از عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، روانی، تکنالوژیک، فناروی و بیولوژیک دانسته و معتقد اند که با گسست فرد از ارزشها، هدف،معنای زندگی و مناسبات اجتماعی_فرهنگی یگانه عاملی رشد این بیماری شده است و می گویند، پیشرفت مادی لزوما به رفاه روانی نمی انجامد، مگر اینکه با سرمایه گذاری در روابط انسانی یعنی زندگی جمعی نه فرد گرایی، معنا و هدفمندی زندگی، پاسداری از ارزش های فرهنگی، سنتی، و شناخت هویت و تاریخ خود است که منجر به سلامت روانی فرد و جامعه می شود.
اما رشد این امر در کشورهای که همیشه در گیر جنگ و ناامنی طولانی مدت بوده است مثل افغانستان و سایر کشورهای جنگ زده، خیلی تعجب آور به نظر می رسد، یعنی تقریبا می شود گفت که هیچ یکی از این دلایل در این گونه کشور ها خصوصا افعانستان باعث افزایش افسردگی و بیماری های روانی نشده است بلکه بر اثر تهدیدات، محدودیت ها، ظلم و ستم، خشونت هدفمند، و اعمال فشار های شدید و وحشتناک که از سوی طالبان بر زنان و دختران وارد می شود، عامل رشد این بیماری شده است و حتی در بعضی موارد بر اثر فشار های زیاد فرد دست به خودکشی می زند. از زمان بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، وضعیت سلامت روانی دختران و زنان افغان به شدت بدتر وخیم تر شده است. محدودیت های گسترده بر دختران و زنان خصوصا در عرصه آموزش و تحصل، کار و شغل، آزادی بیان و آزادی های فردی، همراه با فشارهای اقتصادی و اجتماعی، منجر به افزایش قابل توجه اختلالات روانی و بیماری های آن در میان این قشر شده است. آمار ها نشان می دهد که بیماری های روانی بین دختران در افغانستان بعد از روی کار آمدن طالبان در افغانستان تقربیا سه برابر افزایش یافته، طوریکه در ولایات مانند کابل، هرات، مزار شریف، غزنی، بامیان، دایکندی تقریبا ۸۰٪ از مراجعه کنندگان که به پزشک و روان پزشک مراجعه می کند دچار بیماری افسردگی و اضطراب و اختلالات روانی اند. بر اساس گزارش شفاخانه ها و مراکز روان درمانی هرات، ۸۰٪ از مراجعه کنندگان را زنان و دختران تشکیل می دهند که تقریبا اکثریت آنها به افسردگی و اضطراب و دچار اختلالات روانی هستند. طبق این گزارشات روزانه حدود ۱۰۰ نفر به مراکز روان درمانی مراجعه می کنند، که نشان دهنده افزایش بی سابقه مشکلات روانی در میان دختران و زنان است که بعد از روی کار آمدن طالبان افزایش یافته است. از سوی دیگر در پژوهشی که کابل انجام شده نشان می دهد که از ۷۹.۴٪ از دختران که خانیشین شده اند همه آنها افسردگی و اضطراب را تجربه می کنند و یا هم طبق این گزارش ها بالای ۸۰٪ از خودکشی که در افغانستان بعد از طالبان اتفاق می افتد، مربوط به دختران و زنان است. بنابرابن، این آمارهای نگران کننده نشان دهنده ای بحران عمیق روانی در میان زنان و دختران افغان است که به دلیل ممنوعیت های شدید طالبان هر زور و هر لحظه بیشتر و بیشتر می شود. محرومیت و فشار های که منجر به افزایش احساس ناامیدی، بی هدفی، بی اعتمادی، نگرانی از آینده، محرومیت آموزش و تحصیل، محرومیت از کار و اشتغال، ممنوع از حضور در اماکن عمومی، محرومیت و ممنوعیت از انتخاب سرنوشت برای زنان و دختران، آن ها را در وضعیت انزوا و ناامیدی مطلق قرار داده است.از سوی دیگر با توجه افزایش نیاز به خدمات روان درمانی، معضل دیگر، محدودیت در امکانات است. با افزایش مراجعه کنندگان به مراکزی درمانی فشار های زیادی بر سیستم بهداشتی افغانستان وارد کرده است، در حالی که اکثری مراکز، خدمات روان درمانی را ارائه نمیکند و یا هم اکثریت مراکز امکانات درمانی خیلی محدود دارند فقط به تعدادی از بیماران رسیدگی میکند که تعدادی زیادی از درمان و دارو محروم می مانند. بنابرین وضعیت سلامت روانی دختران و زنان در افغانستان پس از بازگشت طالبان به قدرت به مرحله بسیار بحرانی رسیده و منجر به افزایش بی سابقه اختلالات روانی در میان این قشر شده است. بنا ضروری است که جامعه بین المللی با ارائه حمایت های روان اجتماعی، کمک های بشردوستانه و فشار بر طالبان برای احترام به حقوق زنان و دختران، به بهبود وضعیت کمک کند.