زندگی در حد و ظرف زمان

[غلامحسین ابراهیمی دینانی]

وقت عارف «اکنون» است منشا این «اکنون» زمان گذشته نیست زیرا زمان ماضی فقط ماضی است و از آن، اکنون در نمی آید به طور کلی می توان گفت هیچ زمانی علت زمان دیگر نیست. اجزای زمان فقط در عالم وهم و فرض معنی پیدا می کند. این مساله نیز مسلم است که هیچ جزئی از اجزای یک شیئی نمی تواند علت جزء دیگر شناخته شود. به این ترتیب وقت عارف که «اکنون» است معلول زمان گذشته نیست وابسته به زمان آینده نیز محسوب نمی گردد زیرا چه بسا زمان آینده ای برای عارف صاحب وقت وجود نداشته باشد. (1)

***

[یزدانپناه عسکری]

زنده بودن و زندگی در حد و ظرف زمان متصل، مبتنی بر امتداد شیء از «آن سیال» در زمان است (مبدا الشیء و جسم). بسط و امتداد آگاهی هر انسانی از «آن سیال» به ساحت دهری و سرمدی حصول و به تملک در آوردن «نفس ناطقه» و عارف به خویشتن خویش بودن در شدت دیگری از ادراک است. (قال ان الله اصطفاه علیکم و زاده بسطه فی العلم و الجسم - البقره : 247)

________________

1 - دفتر عقل و آیت عشق، جلد سوم، غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: انتشارات طرح نو چاپ دوم 1389 صفحه 317