مدارک لازم برای ثبت طلاق در محضر

بعد از اینکه دادگاه گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق صادر نمود ، متقاضی طلاق باید به محضر یا دفترخانه ازدواج و طلاق مراجعه و مدارک و اطلاعات مورد نیاز برای ثبت طلاق در دفترخانه را ارائه نماید . علاوه بر حکم طلاق یا گواهی عدم سازش ، ارائه مدارک شناسایی ، سند ازدواج ، گواهی عدم بارداری ، معرفی شهود و پرداخت هزینه های قانونی دفترخانه جزء شرایط ثبت طلاق در محضرخانه است .
بر خلاف گذشته که ممکن بود مرد بدون مراجعه به دادگاه به دفترخانه یا محضر مراجعه کرده و اقدام به ثبت طلاق نماید ، بر اساس قانون فعلی هر گاه زن و مردی قصد طلاق داشته باشند ابتدا باید به دادگاه مراجعه کنند و پس از اینکه دادگاه به دادخواست طلاق رسیدگی کرده و گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق را صادر نمود ، زوجین به یکی از دفتر خانه های ثبت ازدواج و طلاق یا همان محضر مراجعه کنند تا بتوانند به صورت رسمی از هم جدا شوند .
حتی اگر زن وکالت در طلاق هم داشته باشد ابتدا باید به دادگاه مراجعه کند و پس از صدور حکم طلاق ، برای ثبت طلاق در محضرخانه اقدام نماید . به همین دلیل این سوال ممکن است مطرح شود که اگر زن و مردی بخواهند در دفترخانه طلاقشان را به ثبت برسانند چه شرایطی باید فراهم شود ؟ علاوه بر این ، مدارک لازم برای ثبت طلاق در محضر یا دفترخانه چیست و برای ثبت طلاق در دفترخانه چه اطلاعاتی مورد نیاز است ؟
برای پاسخ دادن به این سوال ، به ترتیب موضوعاتی همچون مدارک لازم برای ثبت طلاق از طرف مرد در محضر ، مدارک لازم برای ثبت طلاق از طرف زن در محضرخانه و مدارک لازم برای ثبت طلاق توافقی در محضر را مورد بررسی قرار می دهیم .
مدارک لازم برای ثبت طلاق از طرف مرد در محضر
بر اساس قانون حمایت خانواده ، ثبت طلاق وثبت رجوع از طلاق در شناسنامه الزامی است و برای عدم ثبت طلاق مجازات نیز مقرر شده است ؛ به این صورت که اگر مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی اقدام به طلاق کند ، ضمن اینکه ملزم به ثبت طلاق می شود ، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج یعنی جریمه بیشتر از هشتاد میلیون ریال تا یکصد و هشتاد میلیون ریال و یا حبس تعزیری درجه هفت معادل حبس از نود و یک روز تا شش ماه محکوم خواهد شد .
در پاسخ به این سوال که شرایط و اطلاعات مورد نیاز برای ثبت طلاق از طرف مرد در محضر یا دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق چیست ، باید گفت اولین سند و مدرکی که برای ثبت طلاق از طرف مرد لازم است ، گواهی عدم امکان سازش است که دادگاه آن را صادر نموده است ؛ بنابراین بر خلاف گذشته که مرد می توانست هر زمان که بخواهد به دفترخانه مراجعه و زن خود را طلاق بدهد ، در حال حاضر مرد نیز باید ابتدا از دادگاه اجازه طلاق دادن گرفته و سپس در محضرخانه آن را ثبت کند .
البته طلاق از مرد در دادگاه به دشواری طلاق از طرف زن نیست ؛ چون مرد هر زمان بخواهد می تواند زن خود را طلاق بدهد ؛ منتها به این شرط که کلیه حقوق مالی زن از جمله مهریه ، اجرت المثل و غیره را به وی پرداخته باشد .
لازم به ذکر است که گواهی عدم امکان سازش که در طلاق از طرف مرد از سوی دادگاه صادر می شود تنها به مدت سه ماه اعتبار دارد و در این مهلت ، مرد باید برای ثبت طلاق در محضر و دفترخانه اقدام نماید ؛ در غیر این صورت اگر مدت اعتبار گواهی عدم سازش تمام شد ، مرد مجددا باید آن را دریافت کند .
دومین مدرک مهمی که مرد باید برای ثبت طلاق در دفترخانه آن را ارائه نماید ، اصل سند ازدواج و یا رونوشت آن است که اثبات کننده زوجیت زن و شوهر است . لازم به ذکر است که اگر سند ازدواج گم شده و یا از بین رفته باشد ، با مراجعه به همان دفتر ازدواجی که عقد نکاح را ثبت کرده است ، می توان رونوشت آن را دریافت کرده و با استفاده از آن طلاق را ثبت نمود و نذاشتن سند ازدواج برای طلاق مانعی ایجاد نمی کند .
سومین مدرک یا اطلاعات مورد نیاز برای دفترخانه برای ثبت طلاق از طرف مرد ، ارائه مدارک هویتی و شناسایی همچون اصل شناسنامه و کارت ملی مرد به همراه فتوکپی های آن می باشد و در صورت لزوم می توان در محضرخانه نیز از آن رونوشت یا فتوکپی گرفت .
چهارمین مدرک یا در واقع شرایط الزامی برای ثبت طلاق از سوی مرد معرفی دو نفر شاهد مرد که عادل و عاقل باشند می باشد که البته لازم نیست حتما شهود خویشاوند یا آشنای مرد باشند . در صورت عدم معرفی شهود از طرف مرد ، دفترخانه می تواند این شهود را به وی معرفی کند ؛ البته با پرداخت هزینه مربوط به شهود . پرداخت هزینه ثبت طلاق نیز در این صورت اصولا به عهده مرد است ولیکن هزینه ثبت طلاق ممکن است در محضرها و شهرهای مختلف اندکی متفاوت باشد .
مدارک لازم برای ثبت طلاق از طرف زن در محضر
در این قسمت قصد داریم مهم ترین مدارک و شرایط لازم برای ثبت طلاق از طرف زن در محضر و دفترخانه طلاق را بررسی نماییم . بر اساس قانون حمایت خانواده ، ثبت طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق حسب مورد پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق از سوی دادگاه امکان پذیر است ؛ بنابراین خانم ها هم برای مراجعه به محضرخانه و ثبت طلاق باید حکم طلاق را به همراه داشته باشند .
در صورتی که طلاق از طرف زن با دلایل موجه بوده و یا اینکه دادگاه حق طلاق زن به واسطه وکالت طلاق را احراز نماید می تواند حکم طلاق صادر کند . مدت زمان اعتبار حکم طلاق 6 ماه از تاریخ ابلاغ رای فرجامی یا انقضای مهلت فرجام خواهی است و در صورتی که این مهلت تمام شود و زن برای ثبت طلاق به محضر مراجعه نکند ، اعتبار حکم طلاق تمام می شود . بنابراین یکی از اطلاعات مورد نیاز برای ثبت طلاق در دفترخانه از طرف زن این است که اجازه و حکم طلاق زن توسط دادگاه صادر شده باشد .
سند یا اطلاعات مهم دیگری که برای ثبت طلاق از طرف زن در محضر لازم است ، گواهی عدم بارداری زوجه است ؛ چرا که بر اساس قانون حمایت خانواده ارائه گواهی پزشک در خصوص وجود جنین یا عدم آن ، یکی از شرایط الزامی برای ثبت طلاق زن است ؛ مگر اینکه هر دوی زن و مرد بر عدم وجود جنین یعنی عدم بارداری زن توافق داشته باشند .
نکته مهمی که در خصوص شرط گواهی عدم بارداری زن برای ثبت طلاق وجود دارد آن است که خانم هایی که باکره یا دوشیزه می باشند و همچنین خانم هایی که یائسه شده اند نیازی به ارائه این گواهی برای ثبت طلاق ندارند .
همانطور که ذکر شد اگر زن برای ثبت طلاق به محضرخانه مراجعه نماید باید سند ازدواج یا قباله نکاح و یا رونوشت آن را نیز به محضر ارائه کند و در صورت گم شدن سند ازدواج ، با مراجعه به همان دفترخانه که اقدام به ثبت ازدواج دائم کرده است ، می توان رونوشت آن را تهیه کرد .
یکی دیگر از موارد یا شرایط الزامی که جهت ثبت کردن طلاق از طرف زن الزامی است ، ارائه دو نفر شاهد مرد که عاقل و عادل باشند و در صورتی که زن شاهدی برای طلاق نداشته و نتواند شاهد معرفی کند ، خود دفترخانه و محضردار می تواند به وی شاهد معرفی نماید تا با پرداخت هزینه مربوطه ، شاهد طلاق شوند .
علاوه بر مدارک ذکر شده ، اصل مدارک هویتی و شناسایی همچون شناسنامه و کارت ملی و نیز فتوکپی آنها به تعداد لازم نیز باید ارائه شود . پرداخت هزینه ثبت طلاق از طرف زن نیز اصولا به عهده خود زن است ؛ مگر اینکه ترتیب دیگری بین زوجین توافق شده باشد .
مدارک لازم برای ثبت طلاق توافقی در محضر
در خصوص مدارک و شرایط لازم برای ثبت کردن طلاق توافقی در محضرخانه ، باید گفت که کلیه اطلاعات مورد نیاز برای ثبت طلاق در دفترخانه که در قسمت های قبل به آن اشاره گردید ، برای ثبت طلاق توافقی توسط زن و شوهر نیز الزامی است ؛ بنابراین زن و شوهر برای ثبت طلاق توافقی در دفتر خانه باید موارد زیر را به محضردار ارائه نمایند :
اصل شناسنامه و اصل کارت ملی زوجین به همراه کپی آنها ؛
اصل سند ازدواج یا قباله نکاح و یا رونوشت آن ؛
معرفی دو نفر شاهد مرد که عادل و عاقل باشند ؛
ارائه گواهی عدم بارداری از سوی زوجه در صورتی که زن باکره و یائسه نباشد و این آزمایش را در یکی از مراکز آزمایشگاهی خصوصی یا دولتی انجام داده باشد . لازم به ذکر است که زن در مدت ثبت طلاق در محضر نباید در دوره عادت ماهیانه باشد ؛ چرا که طلاق در زمان عادت ماهیانه صحیح نیست و سردفتر موقع طلاق باید اطلاعات مورد نیاز در این خصوص را از زوجه کسب نماید .
گواهی عدم امکان سازش که از سوی دادگاه صادر شده است ؛ لازم به ذکر است که مدت زمان اعتبار گواهی عدم امکان سازش صرفا سه ماه است و اگر در این سه ماه برای ثبت طلاق توافقی در محضر اقدام نشود ، به منزله پشیمانی از ثبت طلاق توافقی است و زوجین مجددا باید تشریفات صدور گواهی عدم سازش را طی کنند .
پرداخت هزینه ثبت طلاق توافقی به دفترخانه اصولا با توافق زن و شوهر تعیین می شود .