قدردانی از کارکنان توسط مدیران: راهبردی انسانی برای تقویت انگیزش، بهره وری و وفاداری سازمانی

 

🔴در دنیای رقابتی امروز، حفظ استعدادهای کلیدی یکی از دغدغه های اصلی سازمان هاست. یکی از راهبردهای موثر و انسانی برای دستیابی به این هدف، که پژوهش هایی مانند گزارش های گالوپ آن را تایید می کنند، قدردانی و به رسمیت شناختن کارکنان توسط مدیران است. این مقاله، با تکیه بر داده های تحقیقاتی و مطالعات سازمانی، اهمیت این رفتار مدیریتی را در بهبود عملکرد، رضایت شغلی و کاهش فرسودگی شغلی بررسی می کند.

🟩قدردانی: نیازی روان شناختی در محیط کار

بر اساس نظریه خودتعیین گری (Deci & Ryan, 2000)، سه نیاز اساسی انسان در محیط کار عبارت اند از: شایستگی، خودمختاری و ارتباط. عمل قدردانی، به ویژه هنگامی که از سوی مدیران مستقیم ابراز می شود، نیاز به ارتباط را ارضا کرده و انگیزش درونی را تقویت می کند.

🟦آمار و یافته های کلیدی پژوهش ها:

مطابق با گزارش گالوپ (۲۰۲۳)، تنها یک سوم از کارکنان آمریکایی قویا معتقدند که در هفته گذشته از آن ها بابت عملکرد خوبشان تقدیر شده است. سازمان هایی که فرهنگ قدردانی در آن ها نهادینه شده، ۴۱٪ غیبت کمتر و ۲۸٪ عملکرد بهتر دارند (Gallup, 2022). همچنین طبق پژوهش Bersin by Deloitte (2016)، شرکت هایی که برنامه های اثربخشی برای تقدیر دارند، ۱۲ برابر بیشتر قادر به جذب و حفظ کارکنان هستند.

🟫نقش حیاتی مدیران در قدردانی اثربخش:

مدیران نقش کلیدی در ترجمه ارزش های سازمانی به رفتارهای روزمره ایفا می کنند. پژوهش ها نشان می دهند که قدردانی زمانی اثربخش تر است که صادقانه، مشخص و به موقع باشد(Watkins et al., 2019)، بر تلاش افراد تمرکز داشته باشد نه صرفا نتایج، و از طریق کانال های متنوع (شفاهی، کتبی، عمومی یا خصوصی) ارائه شود.

🟧قدردانی به عنوان عامل پیشگیری از فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی یکی از چالش های جدی سازمانی است. بر اساس تحقیقات کلینیک مایو، یکی از مهم ترین عوامل محافظ در برابر فرسودگی، قدردانی منظم از سوی مدیران است (Shanafelt et al., 2015). کارکنانی که احساس ارزشمندی می کنند، در برابر فشارهای کاری مقاوم تر هستند.

🟨توصیه هایی برای مدیران:

قدردانی مهارتی نرم با نتایجی سخت است. سازمان ها باید آموزش های لازم را به مدیران خود ارائه دهند و شرایطی فراهم کنند که آن ها بتوانند به طور منظم و معنادار از کارکنان قدردانی کنند. نهادینه شدن این رفتار، باعث افزایش وفاداری، بهبود عملکرد و امنیت روانی می شود.

🟪ابزارهای قدردانی: چگونه مدیران می توانند قدردانی را تمرین کنند؟

🔸بازخورد فوری و شفاهی:

تعریف مشخص و به موقع از عملکرد 

🔹یادداشت ها و ایمیل های شخصی: پیام های مستقیم و شخصی 

🔸قدردانی عمومی:

 در جلسات یا خبرنامه های داخلی (با رضایت فرد) 

🔹گفت وگوی فردی درباره قدردانی:

زمانی اختصاصی برای ابراز ارزشمندی 

🔸پاداش های غیرمالی:

مانند ساعات کاری منعطف یا انتخاب پروژه 

⚫️قدردانی از سوی مدیران نه یک اقدام تشریفاتی، بلکه یک ضرورت راهبردی است. این عمل، وقتی به صورت صادقانه و مستمر انجام شود، فرهنگ سازمانی را متحول کرده و انگیزش، وفاداری و بهره وری را ارتقا می دهد.

■سازمان ها سیستم های اجتماعی- فنی پویایی هستند که مثل انسان ها دارای جسم و روح می باشند. ساختار سازمانی به مثابه جسم و فرهنگ سازمانی به مثابه روح سازمان است. فرهنگ سازمانی، مجموعه ای از باورها، ارزش ها، هنجارها و نمادهای مشترک میان کارکنان است که بر نگرش ها، احساسات، عادات، رفتارها، پوشش، گفتار و نحوه ی انجام امور تاثیر می گذارد. 

□این فرهنگ، شخصیت و هویت منحصر به فرد سازمان را شکل داده و آن را از سایر سازمان ها متمایز می کند. مدیریت آگاهانه ی فرهنگ سازمانی یکی از وظایف اصلی مدیران است. اگر فرهنگ سازمان مدیریت نشود، فرهنگ سازمان، مدیران را مدیریت خواهد کرد. بنابراین، مهندسی و توسعه فرهنگ سازمانی نقش حیاتی در موفقیت و پایداری سازمان ایفا می کند. 

●فرهنگ سازمانی نقشی بنیادین در بهره وری و پایداری سازمان ایفا می نماید. از مهم ترین کارکردهای آن می توان به انسجام درونی و انطباق بیرونی اشاره کرد. از یک سو، فرهنگ سازمانی موجب تقویت همبستگی و همدلی میان اعضای سازمان شده و بستر همکاری، مسئولیت پذیری و اعتماد متقابل را فراهم می سازد. از سوی دیگر، این فرهنگ توانایی سازمان را برای پاسخ گویی به تغییرات و تحولات محیطی، از جمله تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی افزایش می دهد و در نهایت، به حفظ بقاء و ارتقاء سازمان کمک می کند.