بررسی پیامدهای اغراق در بازنمایی گویش ها بر جایگاه زبان فارسی
یکی از چالش های زبانی مهم در ایران، مسئله نادیده گرفتن جایگاه گویش های محلی در نسبت با زبان فارسی معیار است. گویش ها، هرچند شاخه هایی از زبان فارسی به شمار می آیند، اما در سال های اخیر یا دچار اغراق و تحریف در بازنمایی شده اند یا مورد بی توجهی قرار گرفته اند، که این امر می تواند به تضعیف ارتباط مردم با زبان فارسی بیانجامد.
در برخی منابع، حتی به ناتوانی زبان هایی مانند اردو در رقابت با روایت پردازی های غنی ادبیات انگلیسی و آثار شکسپیر اشاره شده است. با این حال، زبان فارسی از دیرباز دارای غنایی بی بدیل بوده است؛ آثاری همچون شاهنامه فردوسی، بوستان و گلستان سعدی، غزلیات حافظ، و مثنوی معنوی مولانا تنها بخشی از گنجینه ادبی این زبان را شکل می دهند و نشان دهنده عمق فرهنگی و قدرت روایت گری آن هستند.
در مقایسه با زبان های رسمی دیگر کشورها، زبان فارسی گاه در تعامل با گویش های محلی خود ضعیف تر جلوه داده می شود، اما نکته کلیدی آن است که کشورهای دیگر برنامه های راهبردی برای حفظ و تقویت زبان رسمی خود تدوین کرده اند. آنان با سیاست های قاطع، در برابر نفوذ و سلطه زبان های بیگانه ایستادگی می کنند.
برای جلوگیری از کاهش جایگاه زبان فارسی، باید زبان فارسی معیار را در کنار گویش ها و لهجه های محلی تقویت نمود. استفاده از منابع اصیل ادبی مانند شاهنامه، اشعار نو و رمان هایی که مبتنی بر اسطوره سازی و پدیدارشناسی هستند، می تواند نه تنها مخاطبان فارسی زبان، بلکه جامعه جهانی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
نادیده گرفتن پیشینه تاریخی و فرهنگی زبان فارسی، می تواند منجر به آسیب های فرهنگی گسترده ای شود. بنابراین، ضروری است استراتژی هایی برای مقابله با نفوذ زبان ها و فرهنگ های بیگانه تدوین شود. یکی از مهم ترین راهکارها، افزایش تولید محتوای علمی، آموزشی و فرهنگی به زبان فارسی است. دانشگاه ها به عنوان محور گسترش این زبان باید نقشی کلیدی ایفا کنند.
امروزه با کاهش کاربرد زبان فارسی در برخی مناطق کشور مواجه هستیم. از این رو، باید تعادلی میان حفظ زبان های محلی و تقویت زبان فارسی به عنوان عامل وحدت ملی ایجاد شود. از آنجا که شکل گیری شخصیت زبانی از دوران کودکی آغاز می شود، می توان برنامه هایی را از مهدکودک تا دانشگاه، برای آموزش هدفمند زبان فارسی تدوین کرد. همچنین راه اندازی دوره های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، گامی مهم در مسیر ترویج بین المللی این زبان خواهد بود.
در سطح سیاست گذاری نیز باید از زبان فارسی حمایت شود. کاهش کاربرد واژگان بیگانه، حمایت از نویسندگان و تولیدکنندگان محتوای فارسی، اجرای سیاست های تشویقی برای تبلیغات فارسی، و الزام به مکاتبات رسمی به زبان فارسی از جمله اقداماتی است که به حفظ و ارتقاء جایگاه زبان فارسی در جامعه کمک خواهد کرد.