برخی آثار و برکات محبت و یاد اهل بیت (علیهم السلام) در احادیثی از امام صادق (علیه السلام)

برخی آثار محبت و یاد اهل بیت (علیهم السلام) در احادیثی از امام صادق (علیه السلام)

نویسنده: وحید نژدساعی ابدیان

مقدمه

محبت و یاد اهل بیت (علیهم السلام) از جمله موضوعات بنیادین در معارف اسلامی است که در قران کریم و احادیث معصومین (ع) به ویژه امام صادق (ع) به تفصیل مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله با استناد به احادیثی از امام صادق (ع) به بررسی برخی آثار و برکات محبت و یاد اهل بیت علیهم السلام می پردازد.

الف- مودت اهل بیت (علیهم السلام) در قرآن کریم

خداوند در قرآن کریم می فرماید:

«... قل لا اسالکم علیه اجرا الا الموده فی القربی ...»؛ (بگو: از شما [در برابر ابلاغ رسالتم] هیچ پاداشی جز مودت نزدیکان را [که بنابر روایات بسیار اهل بیت علیهم السلام هستند] را نمی خواهم.). (سوره شوری، آیه ۲۳، ترجمه استاد حسین انصاریان؛ دانشنامه اسلامی: https://wiki.ahlolbait.com.)

این آیه به صراحت بیان می کند که مزد رسالت پیامبر (صلی الله علیه وآله)، مودت و دوستی اهل بیت (علیهم السلام) است. این آیه که در روایات متعدد به اهل بیت (ع) تفسیر شده، نشان دهنده جایگاه والای مودت اهل بیت در اسلام است.

ب- برخی آثار و برکات محبت و یاد اهل بیت علیهم السلام با استناد به احادیثی از امام صادق (ع)

در این مجال کوتاه پنج حدیث درباره محبت و یاد اهل بیت (علیهم السلام) و آثار و برکات آن آورده می شود:

۱. یاد اهل بیت (علیهم السلام) و آمرزش گناهان

یکی از مهمترین آثار یاد اهل بیت (علیهم السلام)، آمرزش گناهان است. امام صادق (علیه السلام) در حدیثی می فرمایند:

"تجلسون و تتحدثون؟ قلت: جعلت فداک، نعم. قال: ان تلک المجالس احبها فاحیوا امرنا، انه من ذکرنا او ذکرنا عنده فخرج من عینیه مثل جناح الذباب غفر الله له ذنوبه و لو کانت اکثر من زبد البحر"
"بکر بن محمد ازدی از امام صادق علیه السلام: آیا با هم می نشینید و گفتگو می کنید؟ عرض کردم، آری، فدایت شوم. فرمود: من این گونه مجالس را دوست دارم. پس یاد ما را زنده کنید؛ که هرکس از ما یاد کند یا در حضور او از ما یاد شود و به اندازه پر مگسی اشک از دیدگانش بیرون آید خداوند گناهان او را بیامرزد حتی اگر بیشتر از کف دریا باشد. " (کامل الزیارات، ص۱۰۴، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com).

این حدیث نشان می دهد که حتی کمترین ارتباط عاطفی با اهل بیت (علیهم السلام) مانند ذکر آنها یا گریستن بر مصائبشان، می تواند سبب آمرزش گناهان شود، حتی اگر گناهان شخص بسیار زیاد باشد.

۲. محبت اهل بیت (علیهم السلام) موهبتی الهی

امام صادق (علیه السلام) در حدیث دیگری می فرمایند:

"ان حبنا (اهل البیت) ینزله الله من السماء من خزائن تحت العرش کخزائن الذهب والفضه ، ولا ینزله الا بقدر ، ولا یعطیه الا خیر الخلق ، وان له غمامه کغمامه القطر ، فاذا اراد الله ان یخص به من احب من خلقه اذن لتلک الغمامه فتهطلت کما تهطلت السحاب ، فتصیب الجنین فی بطن امه"
"محبت به ما [اهل بیت] را خداوند از خزانه هایی که زیر عرش اوست و مانند خزانه های زر و سیم می باشند، از آسمان فرو می فرستد و آن را جز به اندازه نفرستد و جز به بهترین آفریدگان عطایش نکند. این محبت را ابری است، همچون ابرهای باران زا؛ پس هرگاه خداوند بخواهد آن را به بنده ای که دوستش می دارد اختصاص دهد به آن ابر فرمان می دهد و باران محبت فرو می ریزد، همچنان که ابرهای باران زا می بارند و این باران به جنین در شکم مادرش می رسد. " (تحف العقول، ص۳۱۳، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com).

این روایت بیانگر آن است که محبت اهل بیت (علیهم السلام) یک موهبت الهی است و تنها به بندگان برگزیده خداوند اعطا می شود. این محبت، ریشه در عالم ملکوت دارد و از الطاف ویژه پروردگار است.

۳. محشور شدن با اهل بیت (علیهم السلام) در قیامت

یکی از بزرگترین پاداش های محبت به اهل بیت (علیهم السلام)، همراهی با آنان در روز قیامت است. امام صادق (علیه السلام) در این باره می فرمایند:

"من احبنا لا یحبنا الا لله جئنا نحن وهو کهاتین وقدر بین سبابتیه ، ومن احبنا لا یحبنا الا للدنیا فانه اذا قام قائم العدل وسع عدله البر والفاجر"
"هر که ما را دوست بدارد و این محبت او جز به خاطر خدا نباشد [در روز قیامت] ما و او مانند این دو حضرت دو انگشت اشاره اش را به موازات هم قرار داد وارد می شویم و هر که ما را دوست بدارد و این محبت او جز برای دنیا نباشد [باید بداند که] هرگاه برپا کننده عدالت قیام کند، عدالت و دادگری او شامل نیکوکار و بدکار خواهد شد." (المحاسن، ج۱، ص۱۳۴، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com).

این حدیث نشان می دهد که محبت خالصانه به اهل بیت (علیهم السلام) سبب می شود انسان در قیامت در زمره آنان قرار گیرد و از شفاعتشان بهره مند شود.

۴. مودت اهل بیت (علیهم السلام) از باقیات الصالحات

امام صادق (علیه السلام) در حدیثی دیگر می فرمایند:

"لا تستصغر مودتنا فانها من الباقیات الصالحات"
"دوستی ما را دستکم نگیرید، که از باقیات صالحات (کارهای خیر ماندگار) است." (بحارالانوار، ج۲۴، ص۳۰۴، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com).

این روایت بیانگر آن است که دوستی اهل بیت (علیهم السلام) نه تنها یک عمل عبادی ارزشمند است، بلکه از جمله اعمالی است که پاداش آن تا ابد باقی می ماند.

۵. محبت اهل بیت (علیهم السلام) و نجات از گناهان

در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام) آمده است:

"من احبنا لله و احب محبنا لا لغرض دنیا یصیبها منه، وعادی عدونا لا لاحنه کانت بینه وبینه ثم جاء یوم القیامه وعلیه من الذنوب مثل رمل عالج وزبد البحر غفر الله تعالی له. "
"هر کس ما را و دوستدار ما را دوست بدارد، نه برای بهره دنیوی، و با دشمن ما دشمنی کند، نه به خاطر کینه شخصی، آنگاه در روز قیامت با گناهانی به اندازه شن های بیابان و کف دریا وارد محشر شود، خداوند او را می آمرزد." (بحارالانوار، ج۲۷، ص۱۰۶، جامع الاحادیث ( مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی)؛https://hadith.inoor.ir).

این حدیث نشان می دهد که محبت اهل بیت (علیهم السلام) اگر خالصانه و برای خدا باشد، حتی اگر انسان گناهان زیادی داشته باشد، سبب نجات او می شود.

۶. برابری یاد اهل بیت (ع) با یاد خداوند

در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام) آمده است:

" (ان ذکرنا من ذکر الله ) ، انا اذا ذکرنا ذکر الله ، واذا ذکر عدونا ذکر الشیطان "
"[همانا یاد کردن از ما یاد کردن از خداست] هرگاه ما یاد شویم، خدا یاد شده است و هرگاه دشمن ما یاد شود، شیطان یاد شده است." (کافی، ج۱، ص۱۸۶،ح ۲، کتابخانه احادیث شیعه؛https://www.hadithlib.com).

این حدیث نشان می دهد که یاد اهل بیت (علیهم السلام) یاد خدا است.

نتیجه گیری

احادیث امام صادق (علیه السلام) به روشنی بیان می کنند که محبت و یاد اهل بیت (علیهم السلام) دارای آثار عظیم معنوی است، از جمله:

• آمرزش گناهان حتی اگر بسیار زیاد باشند.
• موهبت الهی بودن محبت اهل بیت و اختصاص آن به بندگان صالح.
• محشور شدن با اهل بیت در قیامت.
• ماندگاری ثواب مودت اهل بیت به عنوان باقیات الصالحات.
• نجات از عذاب با وجود گناهان بسیار.
• برابری یاد اهل بیت (ع) با یاد خداوند.

بنابراین، بر هر مسلمانی است که با تمسک به این احادیث، محبت اهل بیت (علیهم السلام) را در دل خود زنده نگه دارد و با یاد و ذکر آنان، روح و جان خود را صیقل دهد.

این آموزه ها موید این حقیقت است که محبت اهل بیت (ع) یک عنصر اساسی در سلوک دینی و تقرب به خداوند متعال محسوب می شود.

منابع

1. قرآن کریم، سوره شوری، آیه ۲۳، ترجمه استاد حسین انصاریان؛ دانشنامه اسلامی: https://wiki.ahlolbait.com.
2. کامل الزیارات، ص۱۰۴، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com.
3. تحف العقول، ص۳۱۳، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com.
4. المحاسن، ج۱، ص۱۳۴، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com.
5. بحارالانوار، ج۲۴، ص۳۰۴، کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com.
6. بحارالانوار، ج۲۷، ص۱۰۶، جامع الاحادیث ( مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی)؛https://hadith.inoor.ir.
7. کافی، ج۱، ص۱۸۶،ح ۲، کتابخانه احادیث شیعه؛https://www.hadithlib.com.

تنظیم کننده: وحید نژدساعی