گیمیفیکیشن (Gamification) و آینده آموزش

 
گیمیفیکیشن (Gamification) به معنای به کارگیری عناصر و مکانیک های بازی در زمینه های غیر بازی، از جمله آموزش، مدیریت و بازاریابی است. این رویکرد با هدف افزایش تعامل، ایجاد انگیزه و بهبود فرایند یادگیری از طریق تکنیک هایی نظیر امتیازدهی، رقابت، و ارائه پاداش طراحی شده است. در دهه های اخیر، گیمیفیکیشن به عنوان یکی از روش های نوین در حوزه آموزش مطرح شده است؛ با این حال، شواهد تاریخی نشان می دهد که مفاهیم مشابه آن از گذشته های دور در نظام های آموزشی به کار گرفته شده اند.به عنوان مثال، نمونه های تاریخی متعددی از به کارگیری گیمیفیکیشن در فرایندهای آموزشی قابل شناسایی هستند.
مثلا، در دوران امپراتوری روم، فرماندهان نظامی از نظام امتیازدهی و رتبه بندی برای آموزش سربازان استفاده می کردند. در این سیستم، سربازان با انجام موفقیت آمیز تمرینات و ماموریت های مشخص، امتیاز و درجات نظامی دریافت کرده و برای دستیابی به رده های بالاتر، ملزم به گذراندن چالش های پیچیده تری بودند؛ از این رو، این رویکرد نه تنها موجب افزایش انگیزه و ایجاد رقابت سالم میان سربازان می شد، بلکه اثربخشی آموزش های نظامی را نیز بهبود می بخشید.
در این راستا، اکنون گیمیفیکیشن به عنوان ابزاری موثر در افزایش مشارکت و بهبود فرایند یادگیری در محیط های آموزشی شناخته می شود. به عنوان نمونه، در یک کلاس درس علوم، معلم می تواند ساختار آموزشی را بر مبنای یک "ماموریت فضایی" طراحی کند. در این روش، دانش آموزان در نقش "دانشمندان فضایی" قرار گرفته و بر اساس عملکرد خود، امتیازات و نشان های ویژه ای مانند "کاوشگر برتر" دریافت می کنند؛چراکه، استفاده از جداول امتیازات برای گروه های دانش آموزی می تواند حس رقابت سالم را تقویت کرده و انگیزه یادگیری را افزایش دهد و دانش آموزانی که به سطوح مشخصی از امتیاز دست یابند، جوایز آموزشی دریافت کنند.