عشق سالکان تجریدی

[رودکی - قصاید و قطعات]

دریغم آید خواندن گزاف وار دو نام - بزرگوار دو نام از گزاف خواندن عام

یکی که خوبان را یکسره نکو خوانند - دگر که: عاشق گویند عاشقان را نام

دریغم آید چون مر تو را نکو خوانند - دریغم آید چون بر رهیت عاشق نام

مرا دلیست که از غمگنی چو دور شود - به غمگنان شود و غم فراز گیرد وام (1)

***

[یزدانپناه عسکری]

می گوید لمسی هستند نه طمثی یعنی لمسی می گویند عاشق و لمسی می گویند خوب . این درد دل رودکی و ابی سعید برای هزار ها نام دیگر صادق است : خدا ، انسان ، هستی ، وجود، هیچ ، عدم ، مرگ، زندگی ، خواب، عارف، سالک، نفس، شیطان، دشمن، دوست، جسم، خشم، نیاز، دنیا، عقبی، بهشت، دوزخ، مرد ، زن، قدرت، بیداری . . .

سه سطح اولیه عشق (عشق اروتیک، عشق فیلیایی، عشق آگاپه ای).

سطح چهارم عشق: در مورد سالک تجریدی، نفع شخصی و خودمهم بینی حذف می شود و جایگزین اینها فاکتورهای بی عیب ونقصی، آگاهی، شناخت، تعقل قلب، کاهش خودمهم بینی و ... شده ، که دیگر با لفظ عشق ، چه درموردی که عوام بکار می برند و چه در مواردی که عرفا بکار می برند از بین می رود . چون سالک تجریدی می داند عشقی که عرفا می گویند تنها القاء شده توسط جهت های خاصی از درک است ، که این دانستن محصول شناخت و بی عیب و نقصی است. و سالک با توجه به نداشتن نفس یا شناخت القاءات آن و کاهش خودمهم بینی، عشق فرد عادی را ارزشمند نمی داند.

_______________________

1 - اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید تالیف محمد بن منور ابی سعد بن ابی طاهربن ابی سعید میهنی ،بخش اول مقدمه ، تصحیح و تعلیقات دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی – تهران : انتشارات آگاه 1385 صفحه 333