رویکردهای نظام عدالت کیفری در پاسداشت اخلاق در پژوهشهای پزشکی

زمینه: پژوهش در حوزه علوم پزشکی مستلزم پاسداری میان-بخشی از دستاوردهای پژوهشگران است. نظام عدالت کیفری دربرگیرنده نهادها و کنشگرانی است که در برابر پدیده مجرمانه رسالتهایی را بر دوش دارند. هدف این نوشتار، پیش بینی توانمندیهای نظام عدالت کیفری در حمایت از پژوهشهای علوم پزشکی و مبارزه با نقض اخلاق پژوهشی در آن است.مواد و روشها: این نوشتار با روش مروری و با رویکرد مطالعات میان رشته ای علوم جنایی و علوم پزشکی نگاشته شده است.یافته ها: بر پایه رهیافت جرم شناسی دورکیمی، نقض اخلاق پژوهشی در حوزه هایی مانند علوم پزشکی همانند دیگر حوزه های مطالعاتی امکان پذیر است. نظام عدالت کیفری باید در برابر این رویداد جنایی راهبردهای عملیاتی روزآمدی را به نمایش بگذارد. در این باره باید توجه داشت که حقوق کیفری افزون بر چهره سرکوبنده خود، دارای ویژگی حمایتی بوده و در این راستا از مهمترین ارزش های جامعه پاسداری میکند. رعایت اخلاق پژوهشی نیز ارزشی پذیرفتنی در حوزه علوم پزشکی است. جرم انگاری نقض اخلاق پژوهشی، اولین گام برای مبارزه با این پدیده زیانبار است. در این راستا، کنشگران نظام عدالت کیفری و به ویژه قانونگذار کیفری باید از مهمترین حیطه های مطالعاتی در علوم پزشکی که با احتمال خطر نقض اخلاق پژوهشی بیشتری رویارو هستند آگاه بوده و در گام بعد، پاسخ های سزادهنده مناسبی را برای آن پیش بینی کنند. تردیدی وجود ندارد که انجام رسالت پیشگفته، مستلزم همکاریهای میان بخشی و افزایش مطالعات بین رشته ای در دو حوزه علوم جنایی و علوم تجربی است.نتیجه گیری: پاسداشت اخلاق پژوهشی مستلزم بهره گیری از همه توانمندی های فرارو و از جمله پاسخ های نظام عدالت کیفری است. جرم انگاری نقض اخلاق پژوهشی و پیش بینی پاسخ های کنشی و واکنشی مناسب در برابر آن، میتواند چشماندازهای امیدوارکنندهای را برای تولید علم در حوزه علوم پزشکی و ارتقاء سلامت جامعه به همراه داشته باشد. اگرچه مفهوم کمینه گرایی در کاربرد پاسخهای کیفری پذیرفتنی است، با این وجود در پاسداری از دستاوردهای فناوران شاخه های گوناگون علوم پزشکی، این رویکرد بسیار اثرگذار است. زیرا شکوفایی و پیوستگی پژوهش های پزشکی، سلامت شهروندان جامعه جهانی و نسل های آینده را تضمین میکند.

کلیدواژه ها:

علوم پزشکی ، پژوهشهای پزشکی ، جرمانگاری ، مجازات ، اخلاق