تبیین تجارب دانشجویان پزشکی از موانع یادگیری مراقبت همدلانه بیمار در طول دوره تحصیل : یک مطالعه کیفی

مقدمه: مراقبت همدلانه جزء اصلی حرفه ای گری است و تضمین کننده کیفیت رابطه پزشک و بیمار محسوب می شود. با وجود تاکید نهادهای آموزش پزشکی دنیا بر ارتقاء حرفه ای گری و مراقبت همدلانه ی دانشجویان پزشکی از بیمار، مطالعات نشان داده است که میزان همدلی دانشجویان پزشکی در طول دوران تحصیل و خصوصا در مرحله بالینی کاهش می یابد و این تنزل عاطفی بعد از فراغت از تحصیل نیز جبران نمی شود و به صورت نهادینه در پزشک باقی می ماند. تاکنون اکثر مطالعات در زمینه مراقبت همدلانه و میزان همدلی دانشجویان با روش کمی و با ا ستفاده از پرسشنامه های خود ارزیابی بوده ا ست .تا جایی که برر سی ما نشان می دهد، در ایران نیز هیچ مطالعه کیفی در رابطه با دلایل کاهش و یا عدم ارتقاء مراقبت همدلانه در دانشجویان پزشکی یافت نگردید. لذا این مطالعه با هدف تبیین تجارب دانشجویان پزشکی از موانع یادگیری مراقبت همدلانه به انجام رسید .مواد و روش ها: در این مطالعه کیفی که با روش تحلیل محتوا قراردادی انجام شد 24 مشارکت کننده متشکل از16دانشجوی پزشکی و 6 استاد بالینی و 2 نفر بیمار وارد شدند .این افراد با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و مورد مصاحبه عمیق ساختار نیافته قرار گرفتند. کلیه مصاحبه ها ضبط و پیاده شده و مورد تجزیه و تحلیل واقع شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش گرانهایم و لاندمن استفاده شد. ملاحظات لازم برای تامین قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال، قابلیت تایید و اطمینان پذیری داده ها انجام شد.یافته ها : از تحلیل داده های بدست آمده یک درون مایه اصلی و چهار طبقه استخراج گردید. درون مایه اصلی اجبار سیستم در پذیرش مادی گرایی بوده و از ترکیب طبقات وجود الگوهای نامطلوب ، فرسودگی تحمیلی ، مادی گرایی در پزشکی و مشکلات سیستمیک حا صل شده ا ست. در دوره آموزش بالینی کسب تجربه های ناهماهنگ و در بعضی موارد مت ضاد باعث سردرگمی دانشجویان شده و احساس کفایت لازم برای مراقبت همدلانه از بیمار را از آنان سلب کرده است. در این مرحله از آموزش، مواجهه تحمیلی دانشجویان پز شکی با الگوهای نامطلوب و شرایط بالینی نامنا سب موجب پذیرش برخی رفتارهای مادی گرایانه می گردد.نتیجه گیری :برای بهبود رفتارهای حرفه ای پزشکان باید علاوه بر نگاه سیستمیک به آموزش پزشکی در التزام به قوانین و مقررات جذب و حفظ اساتید بالینی متعهد که ا سا سی ترین بخش کوریکولوم پنهان هستند، باید به رفع مشکلات محیط های بالینی هم همت گماشت. همچنین توجه و اصلاح سایر اجزاء کوریکولوم پنهان دوره بالینی و بازنگری برنامه های موجود و برگزاری دوره های آموزشی توانمندسازی برای بهبود نگرش و عملکرد رفتاری دانشجویان و اساتید ضروری است و پیشنهاد می گردد.