بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر مدل رفتار برنامه ریزی شده در استفاده زنان شیرده از مکمل ویتامین D

مقدمه: حدود 72/6 درصد زنان شیرده سالم دارای کمبود ویتامین D می باشند، که این امر دارای عوارض جبران ناپذیری بر سلامت مادران و بویژه نوزادان می باشد. ویتامین D خوراکی در گروه داروهای قابل تجویز توسط ماماها است و ماما مهم ترین نقش را در آموزش مادران بر عهده دارد. با هدف بررسی تاثیر آموزش مبتنی برتئوری رفتار برنامه ریزی شده بر مصرف ویتامین D انجام شد. روش کار: بک کار آزمایی بالینی تصادفی برای 70 زن شیرده با کمبود ویتامین D سرمی (D3 < 30 ng/mL) طراحی شد که در دو گروه 35 نفره و همسان از لحاظ اطلاعات دموگرافیک تقسیم بندی و مورد بررسی قرار گرفتند. به این صورت که زنان شیرده مراجعه کننده برای دریافت خدمات مامایی، به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان تکاب در صورت دارا بودن معیارهای ورود ودرصورت رضایت و بعد از تکمیل پرسشنامه دموگرافیک به صورت خود گزارش دهی، پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر مدل رفتار برنامه ریزی شده در مورد ویتامین D از مادران تکمیل شد. ابتدا سطح ویتامین D سرم کل زنان وارد شده به مطالعه اندازه گیری شد. زنانی که میزان سرمی غلظت ویتامین D آنان کمتر از 30ngr/mL بود، وارد مطالعه شدند و بعد با روش تصادفی بلوکی به دو گروه تقسیم شدند. سپس در گروه ها ویتامین D بسته به میزان کمبود این ویتامین (کمتر از 30 تا 20 ، کمتر از 20 وتا 10 وکمتر از 10 ) تجویز این مکمل از 50000 واحد بین الملل تا 600 واحد صورت گرفت. مجددا در ماه سوم اندازه گیری سرمی غلظت سطح ویتامین D صورت گرفت. در گروه مداخله علاوه بر تجویز مکمل ویتامین D، آموزش مبتنی برمدل رفتار برنامه ریزی شده در 4 جلسه، یک هفته در میان به صورت چهره به چهره برگزار شد. نتایج: آزمون آماری تی تست مستقل نشان داد که دو گروه آزمون و کنترل قبل از مداخله، از نظر میزان ویتامین D (p-value=0.835) همگن بودند. آزمون آماری من ویتنی نشان داد که بین دو گروه آزمون و کنترل بعد از مداخله، از نظر میزان ویتامین تفاوت آماری معناداری وجود داشته است. میانگین ویتامین D در آزمودنی های گروه آزمون در پیش آزمون 6.86±16.91 بود که بعد از آموزش به 22.66 ± 36.23 افزایش یافت و این افزایش از نظر آماری معنی دار بود (p<0.001). درمتغیر های مدل نیزپس از آموزش این تغییرات مشاهده شد. نتیجه گیری: به دو گروه آزمون وکنترل ویتامین D3 داده شد در حالیکه افزایش معنادار میزان سرمی ویتامین D3 پس از مصرف ویتامین D3 در کنار آموزش وجود داشت. تجویز ویتامینD3 به مادران مستلزم مراقبت های بیشتری بوده و می تواند به عنوان یک راهکار موثر در تعیین الگوهای مناسب رفتار یپیشنهاد گردد.