بررسی انتقادی دعوای جانشینی در بیمه اجباری حوادث ناشی از وسایل نقلیه

هدف: مقاله حاضر به دنبال تببین وضعیت حقوق بیمه ایران و تحولات آن در زمینه قایم­مقامی در حوادث رانندگی است و با ملاحظه مشکلات شرکت­های بیمه و صندوق تامین خسارت­های بدنی در بازیافت خسارت، نشان می­دهد که قایم­مقامی در حوادث رانندگی به صورت اصولی اجرا نمی­شود. روش شناسی: پژوهش حاضر مطالعه­ای تطبیقی است که با استفاده از روش کتابخانه­ای و مراجعه به متون قانونی و منابع مربوطه تدوین شده است. یافته­ها: معایب و دشواری­های قایم­مقامی در قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه ، حصول نتایج مطلوب جانشینی را محتمل و میزان بازیابی خسارات را ناچیز می­سازد. متقابلا با عدم بازیافت به­موقع و کامل خسارات، نمی توان بازدارندگی آرمانی را از دعوای جانشینی در حوادث مذکور انتظار داشت. همچنین، این دعوی نه تنها، منبع تامین مالی موثری برای بیمه­ها و صندوق تامین خسارت­های بدنی محسوب نمی شود، بلکه گاه صرفه اقتصادی نیز به همراه ندارد. قانون­گذار نیز علیرغم شناسایی قایم­مقامی، ضمانت اجرای موثری برای بازیافت خسارت در نظر نگرفته است. نتیجه­گیری: دعوای جانشینی نباید به­طور کامل حذف گردد، اما با اصلاح شیوه قایم­مقامی و تمهید جانشینی اداری و تدابیر غیرقضایی می­توان هزینه­ها را کاهش داد و تحقق کارکردهای مورد نظر جانشینی را به نهادهایی که برای این هدف مناسب­تر هستند، واگذار کرد.

کلیدواژه ها:

بیمه اجباری ، صندوق تامین خسارت های بدنی ، دعوای جانشینی ، قائم مقامی ، جبران خسارت