تهیه و بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی سیستم طبقه بندی اوتیسم: عملکرد اجتماعی

مقدمه: در افراد دارای اختلال طیف اوتیسم ارتباط و عملکرد اجتماعی دو جنبه ای است که آسیب دیده اند. در مطالعه حاضر نسخه فارسی سیستم طبقه بندی اوتیسم : عملکرد اجتماعی (Autism Classification System of Functioning: Social Communication (ACSF:SC) که برای ارزیابی ارتباط و عملکرد اجتماعی طراحی شده تهیه و ویژگی های روانسنجی آن بررسی شد ACSF: SC. دارای دو بخش ظرفیت و عملکرد معمول است. در ظرفیت بهترین توانایی ارتباط اجتماعی که کودک در یک موقعیت نشان داده و در عملکرد رایج توانایی ارتباط اجتماعی معمول کودک بررسی می شود. وضعیت ارتباط اجتماعی فرد مبتلا به اوتیسم توسط افراد آشنا با کودک اوتیسم تعیین می شود. روش: پس از تهیه نسخه انگلیسی، سیستم به زبان فارسی ترجمه و توسط گروهی از متخصصان بر اساس فرهنگ فارسی اصلاح گردید. نسخه اصلاح شده از نظر قابل فهم بودن محتوا و کیفیت ترجمه توسط 5 والد و 4 متخصص گفتار درمانی و کار درمانی بررسی شد. پس از اعمال تغییرات لازم در نسخه فارسی، این نسخه به انگلیسی ترجمه شد و سپس دو فرد مسلط به زبان انگلیسی نسخه برگردان شده به زبان انگلیسی و نسخه اصلی را با هم تطبیق دادند و یکسان بودن محتوای آنها را تایید کردند. برای بررسی روایی صوری نسخه فارسی، ACSF:SC به تعدادی از والدین و متخصصان دیگر داده شد. نسخه فارسی ACSF:SC توسط 35 والد کودک مبتلا با اوتیسم 3 تا 6 ساله، 5 گفتاردرمانگر و 5 کاردرمانگر آشنا با این کودکان تکمیل گردید. روایی همزمان نسخه فارسی ACSF:SC با چک لیست مهارت های ارتباطی کودکان بررسی گردید. همچنین برای سنجش پایایی آزمون - باز آزمون به فاصله 14 روز مجدد وضعیت ارتباط اجتماعی فرد مبتلا به اوتیسم توسط والدین و متخصصان تعیین شد. توافق بین والدین، گفتار درمانگران و کاردرمانگران در تشخیص وضعیت ارتباط اجتماعی کودکان نیز اندازه گرفته شد. یافته ها: 100 درصد متخصصان و 70 درصد والدین تایید کردند این سیستم به طور کامل قابلیت بررسی وضعیت ارتباط اجتماعی کودکان اتیسم را دارد. یافته های بررسی روایی همزمان با چک لیست مهارت های ارتباطی کودکان نشان داد نمرات این سیستم با زیر مقیاس های آغازگری نامناسب و زبان کلیشهای از چک لیست مورد نظر ارتباط معنادار و مستقیم دارد. میزان پایایی آزمون-بازآزمون در بین گفتار درمانگران و کار دمانگران 0/85 و در بین والدین 0/63 به دست آمد. همچنین میزان توافق کار درمانگران و گفتار درمانگران در تعیین وضعیت ارتباط اجتماعی کودکان اوتیسم 0/82، گفتار درمانگران و والدین 0/74 و کار درمانگران و والدین 0/65 به دست آمد. نتیجه گیری: نسخه فارسی سیستم طبقه بندی اوتیسم: عملکرد اجتماعی، یک معیار معتبر و پایا برای بررسی وضعیت عملکرد اجتماعی کودک مبتلا به اوتیسم است. این سیستم یک زبان مشترک بین والدین و متخصصان مختلف برای بررسی وضعیت ارتباطی کودک ایجاد می کند. استفاده از این سیستم در موقعیت های بالینی در زبان فارسی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

اختلال طیف اوتیسم ، عملکرد اجتماعی ، ارتباط و گفتار درمانی