تجزیه و تحلیل هزینه ای خدمات تشخیصی-درمانی در ایران: با استفاده از داده های ملی هزینه-درآمد خانوار

مقدمه : یکی از مهمترین و مساله سازترین موضوعات حوزه سلامت و دغدغه برنامه ریزان و سیاستگذاران نظام سلامت افزایش روز افزون هزینه های سلامت در همه سطوح به ویژه مراقبت های بیمارستانی و خدمات پاراکلینیکی می باشد. در مطالعه حاضر سهم هزینه های خدمات مختلف پیراپزشکی از کل مخارج سلامت خانوار استخراج گردید. روش پژوهش: مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر، در دوره مطالعاتی 5 ساله از سال های 1390 تا 1394 با هدف تعیین سهم هزینه های پیراپزشکی از هزینه های سلامت خانوارهای ایرانی به تفکیک نوع خدمات انجام گرفته است به منظور رسیدن به اهداف مطالعه، از داده های پیمایشی سالانه هزینه_درآمد خانوار طی سال های 1390-1394 که توسط مرکز آمار تهیه می شود، استفاده گردید. بر اساس این دسته بندی، به کمک نرم افزار کاربردی MSExcel_2013، سهم خانوار و هزینه خدمات پیراپزشکی از هزینه های سلامت خانوار به تفکیک سال در مناطق شهری و روستایی محاسبه گردید. یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه، به طور متوسط 20 درصد کل هزینه های سلامت خانوار به خدمات پیراپزشکی در مناطق شهری و روستایی اختصاص یافته است. به طور متوسط هزینه خدمات پیراپزشکی بیمارستانی در مناطق شهری و روستایی حدود 10 درصد از کل هزینه های خدمات پیراپزشکی را به خود اخصاص داده شده است و به طور متوسط 90 درصد مابقی خدمات پیراپزشکی به صورت غیر بیمارستانی ارائه شده اند. هزینه های خدمات گچ گرفتن، پرستار خصوصی در بیمارستان، پرداختی بابت دیالیز، طب سنتی، ویزیت ماما، شنوایی سنج، بینایی سنج و نظایر آن، خدمات آمبولانس سهم ناچیزی از خدمات پیراپزشکی غیر بیمارستانی و بیمارستانی را تشکیل می دهند. هزینه رادیولوژی، سونوگرافی، رادیوتراپی، اسکن، اکوتست ورزش، اندوسکوپی، نوار قلب و … بیشترین سهم را در هزینه های مربوط به خدمات پیرا پزشکی بیمارستانی و غیر بیمارستانی را دارد که به طور متوسط حدود 50 درصد هزینه های خدمات پیراپزشکی را شامل می شود. در رتبه بعدی هزینه های آزمایشگاهی با حدود به طور متوسط حدود 30 درصد از کل هزینه های خدمات پیراپزشکی تشکیل می دهد. نتیجه گیری: شناخت سهم هزینه های خدمات پیراپزشکی از کل هزینه های سلامت خانوار، می تواند سیاستگذاران و تصمیم گیران اقتصادی در زمین ه خدمات پیراپزشکی را به منظور توجه به هزینه های این بخش در سبد هزینه های خانوار جهت دهی نماید، و در راستای برنامه ریزی جهت کاهش پرداخت مستقیم از جیب هزینه های سلامت خانوار یاری رساند. لذا توجه به بخش آزمایشگاهی و بخش های رادیولوژی ، سونوگرافی، رادیوتراپی و غیره در کاهش هزینه های خدمات پیراپزشکی بسیار امری مهم است.

کلیدواژه ها:

خدمات پیراپژشکی ، سهم هزینه ای ، ایران ، نظام سلامت