جایگاه واقعی مراقبت بیمار محور در نظام سلامت ایران

مراقبت جوهره، هسته و عنصر اصلی نظام سلامت است که منجر به تسهیل ارتقا سلامت و رفاه بیماران می شود ) 1(. کیفیت در نظام سلامت در قالب ارایه مراقبتی ایمن، به موقع، اثربخش، کارا، عادلانه و بیمار محورتعریف شده است ) 2(. مراقبت بیمار محور یکی از شش محور مطرح شده کیفیت نظام سلامت و یکی از اجزا حیاتی توسعه کیفیت مراقبت است که امروزه به عنوان یک مسیله جهانی مطرح می باشد همچنین مراقبت بیمار محور عنصر لازم در بهبود و ارتقاء نظام درمانی و جلب اعتماد عمومی است که موجب کاهش متوسط اقامت بیمار در بیمارستان، رضایت بیمار، کاهش هزینه های بیمارستانی و در مجموع بهبود وضعیت 4(. علی رغم برآیندهای مثبت مراقبت بیمار ، درمانی، پیامدهای سلامت و کیفیت زندگی بیماران می شود ) 2 محور، همواره موانعی نیز جهت ارایه این مراقبت وجود داشته است که شامل فقدان سیاست های جامع، عدم آموزش کافی در دانشگاه ها و بیمارستان ها، هماهنگ نبودن نقش افراد مختلف در ارایه مراقبت به بیمار، عدم .)9 ، توجه به تمام جنبه های بیمار، ارتباط نامناسب بین ارایه دهندگان خدمات بهداشتی و کمبود نیرو میباشد ) 4 امروزه مفهوم مراقبت بیمار محور در مرحله برنامه ریزی در سیستم آموزشی درمانی و فرایند اعتباربخشی بیمارستان ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است و موسسات بهداشتی و گروه های آموزشی مفهوم بیمار محور را در واژگان خود به کار می برند اما شواهد کمی در رابطه با به کارگیری این مفهوم به صورت عملیاتی موجود .)5 ، است و عدم دستیابی به آن در سیستم های مراقبت سلامتی در سراسر دنیا موضوع نگران کننده ای است ) 9 در نظام سلامت، سیستم های مدیریت کیفیت خدمات ابزار مهمی در جهت استانداردسازی و بهبود کیفیت خدمات می باشند ) 9(. در این راستا در نظام سلامت ایران اعتباربخشی از سال 1011 به عنوان الزام وزارت بهداشت در خصوص ارزشیابی بیمارستان ها مورد توجه قرار رفته است ) 8(. اعتباربخشی یک فرایند ارزیابی خارج سازمانی نظام مند جهت بهبود کیفیت و ایمنی مراقبت است که با ارایه استانداردهایی، بیمارستان را به سمت استقرار نظام جامع و سیستماتیک مدیریتی و ترویج فرهنگ بیمار محور، ایمن و با کیفیت هدایت می نماید ) 7(. یکی از استانداردهای مهم اعتباربخشی، بیمار محوری است که دسترسی به مراقبت و تداوم مراقبت، رعایت حقوق بیمار و خانواده، ارزیابی بیماران، مراقبت از بیماران، مراقبت بیهوشی و جراحی، استفاده و مدیریت دارو، آموزش بیمار و خانواده را شامل می شود ) 1(؛ بنابراین انتظار می رود به کارگیری مناسب اعتباربخشی موجب اطمینان از رعایت اصول بیمار محوری در ارایه خدمات، تامین ایمنی بیماران و ارتقای مستمر کیفیت شود ) 10 ( اما با وجود کسب درجه 1 و 2 اعتباربخشی توسط بیمارستان ها، معضل بزرگ نظام سلامت مسیله کیفیت و نحوه ارایه ی خدمات بیمار محور است