طراحی فراگیر مسکن و دسترسی پذیری ایمن (مطالعه موردی: محله ی اوین شهر تهران)

هنگامی که در امر دسترسی ایمن، تمهیدات لازم برای همه شمولی در محیط زندگی در نظر گرفته نشده باشد،افراد سالم تنها افرادی هستند که در برخورد با معماری، دچار معلولیت نمی شوند. تامین ایمنی در دسترسی ها،یکی از اصول طراحی فراگیر می باشد که به واسطه ی آن، استقلال فردی اشخاص با هر سطح از توانایی فراهممی شود. فرض این پژوهش بر آن بوده است که اگر اصول طراحی فراگیر در محیط های شهری و مسکونی بکاربرده شود، با تامین دسترسی پذیری ایمن، حضور افراد دارای محدودیت جسمی-حرکتی در عرصه های زندگیشخصی و اجتماعی تقویت می شود. در این پژوهش، از روش ترکیبی کمی-کیفی با کمک شیوه ی تحلیل محتوا، استفاده شد. در ابتدا با استفادهاز منابع اسنادی و با نگرش ویژه به اصل دسترسی پذیری ایمن، اصول کلی طراحی فراگیر مسکن در دو مقیاس خانه و محله استخراج شد. برایبررسی وضعیت ایمنی در دسترسیها و میزان به کارگیری طراحی فراگیر در محیط مسکونی، مشاهدهی میدانی در محله ی اوین انجام شد. دراین تحقیق، با کمک تکنیک دلفی، با شیوهی نمونه گیری تصادفی، تعداد 30 پرسشنامه در بین متخصصان حوزه معماری مسکن توزیع شد. باتوجه به یافته های حاصل از مشاهدهی میدانی و نتایج حاصل از پرسشنامه، میتوان نتیجه گرفت دسترسی پذیری ایمن، از نیازهای اساسی یکمحله ی فراگیر است که با تامین نیازهای اساسی شبکه ی دسترسی پیاده، یعنی تحقق همه شمولی، به کمک ایمنی و راحتی و توجه به اصول واستانداردهای مربوطه، شکل می گیرد و در این میان، پیوستگی مسیر پیاده و عدم مواجهه با مانع، مهمترین عاملی است که می تواند باعث تحققمحیط مسکونی فراگیر ایمن شود.

کلیدواژه ها:

طراحی فراگیر ، مسکن ، دسترسی پذیری ایمن ، ناتوانی ، تکنیک دلفی