نمودهای تشیع در قزوین با تاکید بر منابع تاریخی مصور

در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات و تصاویر آن به روش کتابخانه­ای و مجازی جمع­آوری شده، تعدادی از نگاره­های نسخ خطی مکتب قزوین با مضمون شیعی مربوط به دوره­ی صفوی معرفی شده­اند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که قصه­های برگرفته از قرآن، وقایع و آموزه­های اسلام و تشیع، که به شکلی صریح یا نمادین بیانگر حقیقت و حقانیت تشیع هستند، شاکله­ی اصلی این نگاره­ها را می­سازند و مضامین و مفاهیم کانونی و مهم تشیع مانند حق جانشینی و امامت حضرت علی (ع) به انتخاب خداوند، عصمت امامان شیعه، باور به کرامات و معجزات امامان، باور به شفاعت امامان و بیان شان و جایگاه قدسی ائمه، در نگاره­های این نسخه­ها بازنمایی شده­اند.هنرمندان به وجود آورنده، این آثار با اجتناب از روش واقع­گرایانه و با به­کارگیری نشانه­ها، نمادها و تمهیدات تجسمی و تصویری، توانسته­اند باورها، روایت­ها و مفاهیم رمزی و معنوی را در قالب تصویر به تجسم درآورند و نگاره­های شیعی را از نگاره­های مذهبی متمایز سازند. همچنین شمایل و چهره­ی شخصیت­های مقدس شیعه را به شکلی نمادین و با عناصر تزیینی خاص به تصویر کشیده و بر جایگاه بی­بدیل و قدسی ایشان تاکید نمایند و مخاطب را به شناخت وجه معنوی و کمال باطنی ایشان هدایت کنند.

کلیدواژه ها:

تشیع ، صفویه ، منابع تاریخی ، نسخ خطی